-
1 χείρ
χείρ, ἡ (nicht χεῖρ, vgl. Arcad. 20, 18. 125, 11, B. A. III p. 1200), gen. χειρός, plur. χεῖρες, dat. dual. u. plur. χεροῖν, χερσίν, ion. u. poet. so durch alle Casus, χερός, χέρες u. s. w., aber nach Mein. com. III p. 56 nicht in den com., poet. auch χειροῖν u. χείρεσι u. χείρεσσιν, χέρεσσι, Hes. Th. 519. 747, äol. χέῤῥας, Theocr. 28, 9, – 1) die Hand, die Faust, auch der Arm ( ἀποταμὼν ἐν τῷ ὤμῳ τὴν χεῖρα Her. 2, 121, 5), Hom., Hes. u. Folgde; χειρὸς ἑλών, bei der Hand fassend, Il. 1, 323 u. öfter, wie χειρὸς ἔχων, 4, 154 u. sonst; γέροντα δὲ χειρὸς ἀνίστη 24, 515, er hob ihn an der Hand hoch, wie χειρὸς ἀναστήσας Od. 14, 319; χειρί τέ μιν κατέρεξεν, streichelte ihn mit der Hand, Il. 1, 361 u. öfter; ἐν δ' ἄρα οἱ φῦ χειρί 6, 253 u. öfter (s. φύω); Pind. χερὶ χειρὸς ἑλών P. 9, 26; χειρὸς ἕλκων N. 11, 32; οὐ χερός, οὐ ποδός, οὔ τινος ἄρχων Soph. Phil. 848; δέχου δὲ χειρὸς ἐξ ἐμῆς βέλη τάδε 1271, u. öfter, wie Eur.; ἀνέλκειν τινὰ τῆς χειρός Ar. Vesp. 569; πέτρον, τόν οἱ περὶ χεὶρ ἐκάλυψεν Il. 16, 735; βαρεῖα, στιβαρά, 13, 410. 505 u. öfter; auch παχεῖα, 3, 376 u. sonst; ἐκ δ' ἄρα χειρὸς φάσγανον ἧκε, er ließ den Degen aus der Faust fallen, Od. 22, 83. – Χεῖρα ὑπερέχειν, ὑπερσχεῖν τινι, die Hand über Einen halten, um ihn zu beschützen, Il. 9, 420 u. öfter; seltener τινός, wie τίς καὶ ἐμεῖο ϑεῶν ὑπερέσχεϑε χεῖρα 24, 374; χεῖρας ἐπιφέρειν τινί, Hand an Einen legen, im feindlichen Sinne, 1, 89 u. öfter; auch χεῖρας ἐφιέναι τινί, Od. öfter; χεῖρας ἀνασχεῖν ϑεοῖς, die Hände zu den Göttern flehend od. betend erheben, Hom. oft; auch χεῖρας ἀείρειν, ἀνατείνειν, ἀναφέρειν, immer als Ausdruck des Flehens, auch Od. 11, 423, wo es nicht mit Voß als Bewegung Eines, der sich vertheidigen will, zu nehmen ist, vgl. 425; bei Xen. aber ist χεῖρας ἀνατείνειν »die Hand emporheben«, als Zeichen der Genehmigung und Zustimmung, An. 5, 6,33. 7, 3,6; – χεῖρας ὀρέξαι, πετάσαι τινί, εἴς τινα, die Arme gegen Einen ausstrecken, ausbreiten, als Ausdruck des Flehens und der Liebe, Il. 4, 523. 13, 549. 15, 371; auch χεῖρα ὀρέγειν τινί = Einem die Hand reichen, sie hülfreich nach ihm ausstrecken, ihm unter die Arme greifen, Xen. Hell. 5, 2,17; χεῖρας ἀπέχειν τινός, die Hände von Etwas zurückhalten, es nicht antasten, sich nicht an ihm vergreifen, Hom. u. Folgde; auch χεῖρας παύειν τινός, Il. 21, 294; ἄγεσϑαί τι ἐς χεῖρας, Etwas unternehmen, angreifen, Her. 1, 126. 4, 79. 7, 8; ὤλετο πρὸς χειρὸς ἕϑεν Aesch. Suppl. 64; Ag. 1501; Soph. u. Eur.; Ar. περίβαλλε χέρας, Thesm. 918; und in Prosa: χεῖρας ἀνταιρόμενοι Thuc. 3, 32; προϊσχόμενοι 3, 66; περὶ χειρὶ χρυσοῦν δακτύλιον ἔχειν Plat. Rep. II, 359 e; ἁ χεὶρ τὰν χεῖρα νίζει, eine Hand wäscht die andere, Epicharm. bei Plat. Ax. 366 c. – Mit Präpositionen merke man folgende Vrbdgn: εἰς χεῖρας ἐλϑεῖν od. ἱκέσϑαι τινί, Einem in die Hände kommen, in die Hände od. in die Gewalt Imds gerathen, Hom., der auch χεῖρας ἱκέσϑαι sagt, u. Folgde; auch εἰς χεῖρας ἐλϑεῖν, συνιέναι τινί, mit Einem ins Handgemenge kommen, sich thätlich an einander vergreifen, Soph. O. C. 979, Thuc. 4, 33. 72. 126 u. öfter, Xen. Cyr. 8, 5,12 u. sonst, wie χεῖρας συμμιγνύναι; – ἐν χειρί, ἐν χερσίν, in der Hand, in der Gewalt, εἶναι, ἔχειν, Hom. u. Folgde; auch μετὰ χερσὶν ἔχειν, Her. 7, 16; ἐν χειρὶ τὴν δίκην ἔχων Plat. Theaet. 172 e; ὥςπερ οἱ ἐν χερσὶν ἔχοντες ζητοῦσιν ἐνίοτε ὃ ἔχουσιν Rep. IV, 432 d; ἐν χερσὶν εἶναι, γίγνεσϑαι = im Handgemenge sein, Thuc. 5, 72; ἐν χερσὶν ἀποτείνειν 3, 66; – auch ἐν χερσί, wie μετὰ χερσὶν ἔχειν = Etwas unter Händen haben, womit beschäftigt sein, Her. 1, 35, Soph. Phil. 1097; wie διὰ χειρῶν ἔχειν Thuc. 2, 13. 76; handhaben, lenken, regieren, Arist. polit. 5, 8; ἱκετηρίας σεμνῶς ἔχουσαι διὰ χερῶν Aesch. Suppl. 190, vgl. Spt. 415; Soph. μνῆμ' ἐπίσημον διὰ χειρὸς ἔχων Ant. 1243; διὰ χειρὸς πιπράσκειν, aus freier Hand verlaufen, Charit. 1, 12; μετὰ χεῖρας ἔχειν Thuc. 1, 138, Her. 7, 16, 2; – Pol. 15, 27, 9 ἐκ χειρός, aus der Hand, aus freier Hand, dah. aus dem Stegreif, auch vom Kampfe in der Nähe, ἡ ἐκ χειρὸς μάχη, das Handgemenge, Xen. Hell. 7, 2,14 An. 5, 4,25; aber ἡ ἐκ χειρὸς ϑεωρία ist das Betrachten in der Nähe, D. Hal., Isocr. iud. 2; oft bei Pol.; – πρὸ χειρῶν, vorhanden, in Bereitschaft, zunächst vorliegend, Eur. Troad. 1214; – ὑπὸ χειρός od. χειρῶν, unter den Händen, in der Gewalt, Botmäßigkeit, ὑπὸ χεῖρα ποιεῖσϑαι, unter seine Botmäßigkeit bringen; ὅσον νῦν ὑπὸ χέρα ναίεις Soph. El. 1081; ὁ ὑπὸ χεῖρα, der Diener, Diosc. u. a. Sp.; aber παρέργως καὶ ὑπὸ χεῖρας ist = aus dem Stegreife, Plut. Arat. 3; Dem. 6, 34 ὁρῶ γὰρ ἐνίους οὐκ εἰς τοὺς αἰτίους, ἀλλ' εἰς τοὺς ὑπὸ χεῖρα τὴν ὀργὴν ἀφιέντας; ὑπὸ τὰς τῶν πολεμίων χεῖρας πίπτειν Pol. 8, 20, 8; ὑπὸ χεῖρα γίγνεσϑαι D. Hal. 6, 19; – χεῖρας συμπλέκειν τινί, Freundschaft mit Einem schließen, Pol. 2, 45, 2. 47, 6; vgl. ἀνὰ χεῖρας ἔχειν τινά 21, 4,5. – Wie im Deutschen Bezeichnung der Seite durch die Hand; ἐπ' ἀριστερὰ χειρός, zur linken Hand, Od. 5, 277; ποτέρας τῆς χειρός; auf welcher von beiden Seiten? Eur. Cycl. 675; λαιᾶς δὲ χειρὸς οἰκοῦσι Χάλυβες Aesch. Prom. 716; κλῶνας ἐξ ἀμφοῖν χεροῖν τιϑεὶς ἐλάας Soph. O. C. 484. – 2) das Werk od. die That der Hände, Ggstz der Worte, gew. im plur.; ἔπεσιν καὶ χερσὶν ἀρήξειν Il. 1, 77; βούλευμα μὲν τὸ Δῖον, Ἡφαίστου δὲ χείρ Aesch. Prom. 622, vgl. Ag. 1031; εἰ δέ τις ὑπέροπ τα χερσὶν ἢ λόγῳ πορεύεται Soph. O. R. 883; übh. Thätigkeit, Kraftäußerung der Hände, τῇ χειρὶ χρῆσϑαι, im Ggstz von ἀργὸν ἐπεστάναι, seine Hand brauchen, thätig sein, Her. 3, 78. 9, 72; übh. Kraft, Stärke, Gewalt, weil sie ihren Hauptsitz in den Händen haben, 8, 140, 2. – Auch Gewaltthat, Schlägerei, Handgemenge; ἐς χειρῶν νόμον ἱκέσϑαι, ins Handgemenge kommen, Her. 9, 48; ἐν χειρῶν νόμῳ ἀπόλλυσϑαι, im Handgemenge umkommen, 8, 89; ἦν ἡ μάχη καρτερὰ καὶ ἐν χερσὶ πᾶσα, es wurde ganz und gar Mann gegen Mann gekämpft, Thuc. 4, 43; ἦρχε χειρῶν ἀδίκων Lys. 4, 11, er fing die thätliche Beleidigung an; ἀμυνόμενος ἄρχοντα χειρῶν πρότερον Plat. Legg. IX, 869 c; vgl. Xen. Cyr. 1, 5,13; Pol. 2, 45, 6. 56, 14 u. a. Sp.; ἐν χειρῶν νόμῳ τὰς πολιτείας διαλύειν, durch das Faustrecht, Aesch. 1, 5. – Tapferkeit od. Kraft, εἰς ἔλεγχον χειρὸς μολών Soph. O. C. 1299, u. öfter. – 3) wie das lat. manus, eine Hand voll Menschen, ein Hause, eine Schaar, bes. eine Kriegerschaar, Kriegsmacht; μεγάλη χείρ, ein großes Kriegsheer, auch pleonast. μεγάλη χεὶρ πλήϑεος, Her. 7, 20; οἰκεία χείρ = χεὶρ οἰκετῶν, ein Sklavenhause, Eur. El. 624; πλήϑει χερῶν Soph. O. R. 123; πολλῇ χειρὶ ἐπεβοήϑουν Thuc. 3, 96; αἱ ἄρισται χεῖρες Pol. 1, 26, 5; χειρῶν πλῆϑος 3, 89, 9. – 4) die Hand, die Einer schreibt, die Handschrift, Hyperid. bei Poll. 2, 152; übh. die Hand eines Künstlers, die eigenthümliche Behandlungsart, Kunstfertigkeit, Styl, Manier eines Künstlers, γλαφυρή, σοφή u. vgl., Theocr. 9, 7, Ep. ad. 315 ( Plan. 252); vgl. Poll. 2, 150; auch das Kunstwerk selbst, dann immer im plur., vgl. Jac. A. P. p. 871. – Pleonastisch steht der dat. χειρί, χερσίν bei allen Zeitwörtern, die ohnehin schon eine Thätigkeit der Hände in sich schließen, χειρὶ λαβεῖν, ἑλέσϑαι u. vgl., Hom. u. Folgde.
-
2 χείρ
χείρ, ἡ, (1) die Hand, die Faust, auch der Arm; χειρὸς ἑλών, bei der Hand fassend; γέροντα δὲ χειρὸς ἀνίστη, er hob ihn an der Hand hoch; χειρί τέ μιν κατέρεξεν, streichelte ihn mit der Hand; ἐκ δ' ἄρα χειρὸς φάσγανον ἧκε, er ließ den Degen aus der Faust fallen. Χεῖρα ὑπερέχειν, ὑπερσχεῖν τινι, die Hand über einen halten, um ihn zu beschützen; χεῖρας ἐπιφέρειν τινί, Hand an einen legen, im feindlichen Sinne; χεῖρας ἀνασχεῖν ϑεοῖς, die Hände zu den Göttern flehend od. betend erheben; χεῖρας ἀείρειν, ἀνατείνειν, ἀναφέρειν, immer als Ausdruck des Flehens; χεῖρας ἀνατείνειν, die Hand emporheben, als Zeichen der Genehmigung und Zustimmung; χεῖρας ὀρέξαι, πετάσαι τινί, εἴς τινα, die Arme gegen einen ausstrecken, ausbreiten, als Ausdruck des Flehens und der Liebe; χεῖρα ὀρέγειν τινί = einem die Hand reichen, sie hilfreich nach ihm ausstrecken, ihm unter die Arme greifen; χεῖρας ἀπέχειν τινός, die Hände von etwas zurückhalten, es nicht antasten, sich nicht an ihm vergreifen; ἄγεσϑαί τι ἐς χεῖρας, etwas unternehmen, angreifen; ἁ χεὶρ τὰν χεῖρα νίζει, eine Hand wäscht die andere; εἰς χεῖρας ἐλϑεῖν od. ἱκέσϑαι τινί, einem in die Hände kommen, in die Hände od. in die Gewalt jmds geraten; εἰς χεῖρας ἐλϑεῖν, συνιέναι τινί, mit einem ins Handgemenge kommen, sich tätlich an einander vergreifen; ἐν χειρί, ἐν χερσίν, in der Hand, in der Gewalt; ἐν χερσὶν εἶναι, γίγνεσϑαι = im Handgemenge sein; ἐν χερσί, wie μετὰ χερσὶν ἔχειν = etwas unter Händen haben, womit beschäftigt sein; handhaben, lenken, regieren; διὰ χειρὸς πιπράσκειν, aus freier Hand verlaufen; ἐκ χειρός, aus der Hand, aus freier Hand, dah. aus dem Stegreif, auch vom Kampfe in der Nähe; ἡ ἐκ χειρὸς μάχη, das Handgemenge; ἡ ἐκ χειρὸς ϑεωρία, = das Betrachten in der Nähe; πρὸ χειρῶν, vorhanden, in Bereitschaft, zunächst vorliegend; ὑπὸ χειρός od. χειρῶν, unter den Händen, in der Gewalt, Botmäßigkeit; ὑπὸ χεῖρα ποιεῖσϑαι, unter seine Botmäßigkeit bringen; ὁ ὑπὸ χεῖρα, der Diener; παρέργως καὶ ὑπὸ χεῖρας, = aus dem Stegreife; χεῖρας συμπλέκειν τινί, Freundschaft mit einem schließen. Wie im Deutschen Bezeichnung der Seite durch die Hand; ἐπ' ἀριστερὰ χειρός, zur linken Hand; ποτέρας τῆς χειρός; auf welcher von beiden Seiten?; (2) das Werk od. die Tat der Hände, Ggstz der Worte, gew. im plur.; übh. Tätigkeit, Kraftäußerung der Hände; τῇ χειρὶ χρῆσϑαι, im Ggstz von ἀργὸν ἐπεστάναι, seine Hand brauchen, tätig sein; übh. Kraft, Stärke, Gewalt, weil sie ihren Hauptsitz in den Händen haben. Auch Gewalttat, Schlägerei, Handgemenge; ἐς χειρῶν νόμον ἱκέσϑαι, ins Handgemenge kommen; ἐν χειρῶν νόμῳ ἀπόλλυσϑαι, im Handgemenge umkommen; ἦν ἡ μάχη καρτερὰ καὶ ἐν χερσὶ πᾶσα, es wurde ganz und gar Mann gegen Mann gekämpft; ἦρχε χειρῶν ἀδίκων, er fing die tätliche Beleidigung an; ἐν χειρῶν νόμῳ τὰς πολιτείας διαλύειν, durch das Faustrecht. Tapferkeit od. Kraft; (3) wie das lat. manus, eine Hand voll Menschen, ein Haufe, eine Schar, bes. eine Kriegerschar, Kriegsmacht; μεγάλη χείρ, ein großes Kriegsheer; οἰκεία χείρ = χεὶρ οἰκετῶν, ein Sklavenhaufe; (4) die Hand, die einer schreibt, die Handschrift; übh. die Hand eines Künstlers, die eigentümliche Behandlungsart, Kunstfertigkeit, Stil, Manier eines Künstlers; auch das Kunstwerk selbst, dann immer im plur. Pleonastisch steht der dat. χειρί, χερσίν bei allen Zeitwörtern, die ohnehin schon eine Tätigkeit der Hände in sich schließen -
3 χείρ
χείρ, ἡ, χειρός, χειρί, χεῖρα, dual χεῖρε, χεροῖν, pl. χεῖρες, χερῶν, χεῖρας, penult. being regularly short, when the ult. is long; dat. pl. regularly χερσί ( χειρσί occurs in cod.Vat. of LXX, as Jd.7.19, 1 Ch.5.10, and late Inscrr. as CIG2811A b.10 ([place name] Aphrodisias), 2942c ([place name] Tralles): but Poets used the penult. long or short in all cases, as the verse required, χερός, χερί, χέρα, χέρε, χέρες, χέρας (of which Hom. uses onlyχερί; χέρα h.Pan.40
); gen. dual (lyr.), 1394 (lyr.), IG22.1498.76; gen. pl. χειρῶν ib.31, common in Prose.—Poet. forms, dat. pl. χείρεσι ([etym.] ν ) once in Hom., Il.20.468, also Q.S.2.401, 5.469 (v.l.);χείρεσσι Il.12.382
, Pi.O.10(11).62, S.Ant. 976 (lyr.), 1297 (lyr.), and once in trim., E.Alc. 756; χέρεσσι ([etym.] ν) Hes.Th. 519, 747, B.17.49; ([place name] Galatia):—[dialect] Dor. nom. [full] χέρς Timocr.9; [full] χήρ Sophr. in PSI11.1214a3 (also, = δίψακος, Ps.-Dsc.3.11); gen.χηρός Alcm.32
, IG42(1).121.22 (Epid., iv B. C.); acc. pl. χῆρας ib.96, [dialect] Aeol.χέρρας Alc.Supp.4.21
, Theoc.28.9.—On the accent and declension of these forms, v. Hdn.Gr.2.277, 748:— the hand, whether closed,παχεῖα Il.3.376
;βαρεῖα 11.235
, al.; or open, flat, χερσὶ καταπρηνέσσι, χειρὶ καταπρηνεῖ, 15.114, Od.13.164, al.;εἰς τὴν χ. ἐγχεάμενοί τι X.Cyr.1.3.9
: freq. in pl. where a single hand is meant, Il.23.384, etc.; reversely, sg. where more than one hand is spoken of, e.g. Od.3.37, etc.; dual joined with pl.,ἄμφω χεῖρας 8.135
;χεῖρε ἀμφοτέρας Il.21.115
.2 hand and arm, arm (cf. Ruf.Onom.11,82, Gal.2.347),πῆχυν χειρὸς δεξιτερῆς Il.21.166
; ;χεῖρες ἀπ' ὤμων ἀΐσσοντο Hes.Th. 150
;χ. εἰς ὤμους γυμναί Longus 1.4
; ἐν χερσὶ γυναικῶν πεσέειν into the arms, Il.6.81, etc.: hence, words are added to denote the hand as distinct from the arm,ἄκρην οὔτασε χεῖρα 5.336
;περὶ ἄκραις ταῖς χ. χειρῖδας ἔχουσι X.Cyr.8.8.17
, cf. Pl. Prt. 352a.3 of the hand or paw of animals,ὅσα [ζῷα] χεῖρας ἔχει X.Mem.1.4.14
; πορεύεσθαι ἐπὶ χειρῶν go on all fours. LXX Le.11.27; so of monkeys, Arist.HA 502b3; of the fore-paws of the hyena, Id.Fr. 369; of the bear, Plu.2.919a.II Special usages:1 to denote position, ποτέρας τῆς χερός; on which hand? E.Cyc. 681;ἐπὶ δεξιὰ χειρός Pi.P.6.19
;ἐπ' ἀριστερὰ χειρός Od.5.277
;χειρὸς εἰς τὰ δεξιά S.Fr. 598
;λαιᾶς χειρός A.Pr. 714
(but χείρ is often omitted with δεξιά, ἀριστερά, as we say the right, the left).2 freq. in dat. of all numbers with Verbs which imply the use of hands, λάβε χειρί, χερσὶν ἑλέσθαι, Il.5.302, 10.501;χερσὶν ἀσπάζεσθαι Od.3.35
;προκαλίζεσθαι 18.20
; χειρί, χεροῖν ψαῦσαι, S.OT 1510, 1466: sts. this dat. is added pleon. by way of emphasis,ὄνυξι συλλαβὼν χερί Id.Aj. 310
.3 gen., by the hand,χειρὸς ἔχειν τινά Il.4.154
;χειρὸς ἑλών 1.323
, etc.; γέροντα δὲ χειρὸς ἀνίστη he raised him by the hand, 24.515, cf. Od.14.319;χερὶ χειρὸς ἑλών Pi.P.9.122
;τινὰ χειρός ἑλκειν Id.N.11.32
;ἀνέλκειν τινὰ τῆς χ. Ar.V. 569
(anap.).4 the acc. is used when one takes the hand of a person,χεῖρα γέροντος ἑλών Il. 24.361
;χεῖρ' ἕλε δεξιτερήν Od.1.121
; χεῖράς τ' ἀλλήλων λαβέτην, in pledge of good faith, Il.6.233; soἔμβαλλε χ. δεξιὰν πρώτιστά μοι S.Tr. 1181
; alsoἔμβαλλε χειρὸς πίστιν Id.Ph. 813
, cf. OC 1632.5 other uses of the acc.:a in prayer or entreaty, χεῖρας ἀνασχεῖν [θεοῖς] Il.3.275, etc.;ποτὶ γούνασι χεῖρας βάλλειν Od.6.310
;ἀμφὶ.. Ἀρήτης βάλε γούνασι χεῖρας Ὀδυσσεύς 7.142
; ;ἀμφί τινι χεῖρε β. 21.223
;περίβαλε δὲ χέρας Ar.Th. 914
, cf. A.Ag. 1559 (anap.);χεῖρας προΐσχεσθαι Th.3.58
, 66; so alsoχεῖρας ἀείρων Od.11.423
, cf. Il.7.130 (tm.); χ. ἀνατείνειν (v.ἀνατείνω 1.1
).b τὰς χεῖρας αἴρειν to hold up hands in token of assent or choice, of persons voting, Ar.Ec. 264;τὴν χ. αἴρειν And.3.41
;ὅτῳ δοκεῖ ταῦτα, ἀράτω τὴν χ. X.An.5.6.33
, cf. 7.3.6; ἀνατεινάτω τὴν χ. ib.3.2.9, 33;χεῖρας ὀρεγνύς Il.22.37
;χεῖρ' ὀρέγων εἰς οὐρανόν 15.371
;χεῖρας ὀ. τινί Od.12.257
;πρός τινα Pi. P.4.240
;ποτὶ στόμα χεῖρ' ὀρέγεσθαι Il.24.506
(but χεῖρά τισι ὀ. to reach them one's hand in help, X.HG5.2.17); alsoχεῖρε ἑτάροισι πετάσσας Il.4.523
, etc.;πιτνὰς εἰς ἐμὲ χεῖρας Od.11.392
(but χεῖρε πετάσσας abs., of one swimming, etc., 5.374, al.).I as a protector, Il.9.420, etc.: less freq. τισι, 4.249, cf. 5.433;χεῖρά θ' ὕπερθεν ἔχεις IG14.1003.10
([place name] Rome).d in hostile sense, χεῖρας or χεῖρα ἐπιφέρειν τινί, Il.1.89, 19.261, al.;χεῖρας ἐφιέναι τινί 1.567
, Od.1.254, al.;χεῖρας ἐπιβάλλειν τισί Plb.3.2.8
, etc.;χέρα τινὶ προσενεγκεῖν Pi.P.9.36
; χεῖρας ἐπί τινι ἰάλλειν, v. ἰάλλω 1.1.e χεῖρας ἀπέχειν keep hands off,λοιμοῖο βαρείας χεῖρας ἀφέξει Il.1.97
codd.;κερτομίας δέ τοι.. καὶ χεῖρας ἀφέξω.. μνηστήρων Od.20.263
;ἀθανάτων ἀπέχειν χέρας A.Eu. 350
(lyr.);τὼ χεῖρε ἀπέχεται Pl.Smp. 213d
;παύειν χεῖράς τινος Il.21.294
.f χεῖρας ἐπιτιθέναι τινί, in token of consecration, 1 Ep.Ti.5.22, etc.6 with Preps.:a ἀνὰ χεῖρας ἔχειν τινάς to be intimate with.., Plb.21.6.5;αἱ ἀνὰ χεῖρά τινων ὁμιλίαι S.E.M.1.64
; τὰ ἀνὰ χεῖρα πράγματα the matters in hand, Plu.2.614b, etc. (also οἱ ἀνὰ χ. χρόνοι the current period, PRyl.88.21 (ii A. D.); τὰ ἀνὰ χ. what comes his way, Ps.-Ptol.Centil.18; ἀνὰ χ. τῆς πύλης hard by.., LXX 2 Ki.15.2.b ἀπὸ χειρὸς λογίσασθαι to reckon off-hand, roughly, Ar.V. 656 (anap.), cf. Luc.Hist.Conscr.29: but πότισον τὴν γῆν ἀπὸ χειρός by hand, PCair.Zen.155 (iii B. C.).c διὰ χερῶν ἔχειν, λαβεῖν, literally, to have or take between the hands, A.Supp. 193, S.Ant. 916; διὰ χειρὸς ἔχειν to hold in the hand, ib. 1258 (anap.), Ar.V. 597 (anap.); to have in hand, i. e. under control, Th.2.76;διὰ χειρῶν ἔχειν τὴν πολιτείαν Arist.Pol. 1308a27
; τὰ τῶν ξυμμάχων keep under control, Th.2.13: later, to have a work in hand, be engaged in it, Phld.Acad.Ind.p.69M. ([etym.] χερός), D.H.Isoc.4;τὰ ὅπλα Plu.Cor.2
, etc. (also διὰ χ. by direct payment, opp. διὰ τῆς τραπέζης by banker's order, BGU1156.8 (i B. C.), etc.; cf.διὰ χ. ἔσπευδε τὴν πρᾶσιν Charito 1.12
); of arms,διὰ χειρὸς εἶναι Luc.Anach.35
; διὰ χ. ἔχειν, c. part., to be continually doing, Plu.2.767c;διὰ χειρός τινος ποιεῖν τι LXXJo.17.4
, al., cf. Act.Ap.7.25, al.d ἐς χεῖρας λαβεῖν τι literally, S.El. 1120, etc.; to take a matter in hand, undertake it,πρᾶγμ' ἐς χέρας λαβόντ' E.Hec. 1242
;ἄγεσθαί τι ἐς χεῖρας Hdt.1.126
, 4.79, etc.; δοῦναί τινι ἐς χέρας, εἰς χεῖρα, S.El. 1348, X.Cyr.8.8.22;καταστῆσαι εἰς τὰς χ. τινος Aeschin.2.28
; of persons, ἵκεο χεῖρας ἐς ἁμάς thou hast fallen into our hands, Il.10.448 (in Hom. also simplyὅ τι χεῖρας ἵκοιτο Od.12.331
, cf. 24.172); soεἰς χεῖρας ἐλθεῖν τινι X.Cyr.7.4.10
, cf. 2.4.15: generally, to have to do with any one, converse with him, Id.An.1.2.26 (soἐς χεῖρα γῇ ξυνῆψαν E.Heracl. 429
): most freq. ἐς χεῖρας ἐλθεῖν τισι to come to blows or close quarters with.., A.Th. 680;ἀλλήλοις Th.7.44
: abs.,εἰς χ. ἐλθεῖν Id.4.96
;ἐς χ. ἰέναι Id.2.3
, 4.72, cf. PTeb.765.6 (ii B. C.);συνιέναι X.Cyr.8.8.22
; also ἐς χειρῶν νόμον (fort. νομόν)ἀπικέσθαι Hdt.9.48
; ἐν χειρῶν νόμῳ (fort. νομῷ)ἀπόλλυσθαι Id.8.89
, cf. Aeschin.1.5, SIG167.37 (Mylasa, iv B. C.), Heraclid.Pol.25, Plb.1.34.5, 5.111.6; [full] ἐν χειρὸς νόμῳ Arist.Pol. 1285a10, D.H.6.26;ἐν χειρῶν νομαῖς SIG700.29
(Lete, ii B.C.), v. l. in LXX 3 Ma.1.5; ἐν χεροῖν δίκῃ cj. in E.Ba.738;εἰς χεῖρας συμμεῖξαι τοῖς πολεμίοις X.Cyr.2.1.11
; also εἰς χεῖρας δέχεσθαί τινας to await their charge, Id.An.4.3.31;ἐς χ. ὑπομεῖναί τινας Th. 5.72
.e ἐκ χειρός by hand of man, S.Aj.27: from near at hand, at close range,ἐκ χειρὸς βάλλειν X.An.3.3.15
; ἀμύνασθαι ib.5.4.25;μάχεσθαι Id.HG7.2.14
, cf. D.S.19.6;πληγὰς ἐκ χ. ἀναδέξασθαι Plu.
tim.4;οὐ μὴ σωθῇ ἐκ χ. σιδήρου LXX Jb.20.24
; ἡ ἐκ χ. δίκη lynch law, D.H.4.37;ἡ ἐκ χ. βία Plb.9.4.6
: metaph., ἡ ἐκ χ. θεωρία closerange reading, D.H.Isoc.2; so of time, out of hand, off-hand, forthwith, Plb.5.41.7, al.fδέπας μητρὶ ἐν χειρὶ τίθει Il.1.585
, cf. Od.13.57, 15.120, al. (always so of a cup, hence ἐν χερσὶ τίθει δέπας, though found in most codd., was condemned by the critics in Il.l.c., Od.3.51, 15.130);πρεσβήϊον ἐν χερὶ θήσω Il.8.289
; τόξον, ἔγχος ἔχων ἐν χειρί, 15.443, 17.604;σκῆπτρον δέ οἱ ἔμβαλε χειρί Od.2.37
; butἐν.. χειρὶ σκῆπτρον ἔθηκεν Il.23.568
; of a gift,ἐν χερσὶ τίθει 1.441
, 446; ἐν ταῖς χ. ἔχειν, literally, Pl.R. 432d;τὰ ὅπλ' ἐν ταῖς χ. ἔχων D.9.8
, etc. (metaph.,ἔτι μεμνημένων ὑμῶν καὶ μόνον οὐκ ἐν ταῖς χερσὶν ἕκαστ' ἐχόντων Id.18.226
); but ἐν χερσὶν ἔχειν also, to have in hand, be engaged in,τὸν γάμον Hdt.1.35
;ἑορτήν Plu.Alex.13
;τὴν περὶ Δημοσθένους πραγματείαν D.H.Th.1
;ἐν χειρί τινα δίκην ἔχων Pl.Tht. 172e
; ὁ ἐν χερσὶ πόλεμος the war in hand, D.H.8.87; περιτειχισμὸς ἐν χερσὶν ὤν ib.21;ἡ ἐν χ. ζήτησις S.E.M.11.208
, etc.; freq. of fighting, ἐν χερσί hand to hand,ἐν χ. ἦν ἡ μάχη Th.4.43
;ἐν χ. ἀποκτεῖναι Id.3.66
, cf. 4.57,96, etc.;ἐν χ. γίγνεσθαι τοῖς ἐναντίοις Id.5.72
;ἐν χ. εἶναί τινος X.HG4.6.11
;δίκη ἐν χερσί Hes.Op. 192
;ὁ ψόφος τῶν ὅπλων καὶ τῶν ἵππων ὁ φρυαγμὸς ἐν χερσὶν ἐδόκει εἶναι D.S.19.31
; ἡ ἐν χερσὶν [δυστυχία] Plu.Cleom.22: also in dual,τἀν χεροῖν S.Ant. 1345
(lyr.); ἐν χειρί τινος by the hand of.., LXX Jo.21.2, al.;ἐν χ. ἀγγέλου Act.Ap.7.35
(v.l.).g ἐπὶ χειρὸς ἔχειν on or in one's hand, Thgn.490; ἐπὶ χεῖράς τινων ἐκφέρουσι put into their hands, Plu.2.815b; also ἐπὶ χεῖρά τινος next to, LXXNe.3.4.h κατὰ χειρός, of washing the hands before meals, ὕδωρ κατὰ χειρός (sc. φερέτω τις), Ar.V. 1216, cf.Av. 464 (anap.), Fr. 502 (lyr.), Philox. 1, Ath.9.408e; (without ὕδωρ)κατὰ χ. ἐδόθη Alex.261.2
, cf. Arched. 2.3: prov. of that which is easily come by, Telecl.1.2 (anap.);πάντα μοι κατὰ χ. ἦν τὰ πράγματα
at hand,Pherecr.
146.5; also κατὰ χειρῶν δοῦναι, χέειν, λαβεῖν, Philyll.3, Antiph.287 (v.l.), Men.470 (troch.), cf. Phot.s.v. κατὰ χειρὸς ὕδωρ: κατὰ χεῖρα in deed or act,κατὰ χ. γενναιότατοι D.H.7.6
; opp. συνέσει, Plu.Phil.7; κατὰ χεῖρά σου according to thy will, LXX Si.25.26: but κατὰ χεῖρας [τῆς σοφίας] by her side, ib.14.25.i μετὰ χερσὶν ἔχειν between, i.e. in, the hands, Il.11.4, 15.717; [ἄλεισον] μετὰ χ. ἐνώμα Od.22.10
: μετὰ χεῖρας ἔχειν to have in hand, be engaged in, Hdt.7.16.β, Th.1.138.k λάβε παρὰ χεῖρα take in hand, LXX To. 11.4; but τὸ πὰρ χειρός the work in hand, B.13.10.m πρὸς χειρός τινος by his hand, A.Supp.66 (lyr.), etc.; πρὸς ἐμὴν χεῖρα at the signs given by my hand, S.Ph. 148 (anap.); πρὸς χεῖρα ὑποβορβορύζοντες on pressure, Hp.Epid.4.7.n ὑπὸ χερσὶ ἁλοῦσα under, i.e. by, another's hands, Il.2.374, etc.; ὑπὸ χεῖρα ποιεῖσθαι to bring under one's power, X.Ages.1.22; οἱ ὑπὸ χ. persons in one's power, D.6.34; ὑπὸ τὴν χ. ἐλθεῖν to come into one's hand, Luc.Herm.57, etc.; ὑπὸ χ. in hand, i.e. in stock, Arist.Mete. 369b33; but also, at hand, i.e. at once, Plu.2.548e; τὰ ὑπὸ χ. ib.56b, Dsc.1.35; ὁ ὑπὸ χ. the attendant, Dsc.5.75;παρέργως καὶ ὑπὸ χ.
extempore,Plu.
Arat.3, etc.; also καθύπο χεῖρα κινῶν [τὰς οὐσίας], in Alchemy, Ps.-Democr. p.51 B.III the hand often receives the attributes of the person using it, χ. μεγάλη, of Zeus, Il.15.695 (χ. παγκρατής, of God, Secund.Sent.3; χ. ὑπερμήκης, of the 'long arm' of the king, Hdt.8.140.β') ; θοὴ χ., of one throwing, Il.12.306;ἀφνειά Pi.O.7.1
, cf. S.El. 458; εὐσεβεστέρα, εὐφιλής, A.Ch. 141, Ag.34; κάρβανος ib. 1061; (anap.); , etc.: to denote wealth or poverty,πλειοτέρῃ σὺν χ. Od.11.359
;κενεὰς σὺν χ. ἔχοντες 10.42
, cf. E.Hel. 1280, etc.2 it is represented as acting of itself,χεῖρες μαιμῶσιν Il.13.77
, cf. S.Aj.50;χεὶρ ὁρᾷ τὸ δράσιμον A.Th. 554
;δήμου κρατοῦσα χ. Id.Supp. 604
(dub. l.): prov.,ἁ δὲ χ. τὰν χ. νίζει Epich.273
; or simply,ἁ χ. τὰν χ. AP5.207
(Mel.).3 pl., in theurgy, name for spiritual powers,αἱ δημιουργικαὶ [τοῦ Ἀπόλλωνος] δυνάμεις ἃς θεουργῶν παῖδες χεῖρας ἀποκαλοῦσιν Procl. in Cra. p.101
P., cf. eund. in R.2.252K.IV to denote act or deed, opp. mere words, in pl.,ἔπεσιν καὶ χερσὶν ἀρήξειν Il.1.77
; μνῆμ' Ἑλένης χειρῶν of her handiwork, her art, Od.15.126 (so in sg.,δώρημ' ἐκείνῳ τἀνδρὶ τῆς ἐμῆς χ. S.Tr. 603
);χερσὶν ἢ λόγῳ Id.OT 883
(lyr.), cf. OC 1297, etc.; τῇ χειρὶ χρᾶσθαι to use one's hands, i.c. be active, stirring, opp. ἀργὸς ἐπεστάναι, Hdt.3.78, cf. 9.72; τὰς χ. προσφέρειν to apply force, X.Mem.2.6.31: sg.,βούλευμα μὲν τὸ Δῖον, Ἡφαίστου δὲ χείρ A.Pr. 619
; μιᾷ χειρί single-handed, D.21.219;χειρὶ καὶ ποδὶ καὶ πάσῃ δυνάμει Aeschin.3.109
, cf. 2.115;χερσίν τε ποσίν τε Il.20.360
, cf. Pi.O.10(11).62, esp. of using the hands in a fight, cf. supr. 11.6d, e, f; of deeds of violence, πρὶν χειρῶν γεύσασθαι before we try force, Od.20.181; ἀδίκων χ. ἄρχειν to give the first blow, X.Cyr.1.5.13, Antipho 4.2.1, Lys.4.11, etc.;ἀμυνόμενος ἄρχοντα χειρῶν Pl.Lg. 869d
: generally, χεῖρες violent measures, force,ἐπίσχετε θυμὸν ἐνιπῆς καὶ χειρῶν Od.20.267
;ὑπόδικος χερῶν A.Eu. 260
(lyr.);χερσὶ πεποιθώς Il.16.624
, etc.; ἐν χειρῶν νόμῳ v. supr. 11.6d; ὅπως θανάτοιο βαρείας χ. ἀλάλκοι, v.l. for κῆρας, Il.21.548.V a number, band, body of men, esp. of soldiers,χεὶρ μεγάλη Hdt.7.157
; in dat.,οὐ σὺν μεγάλῃ χ. Id.5.72
;πολλῇ χ. 1.174
, Th.3.96, E.Heracl. 337; pleon.,χ. μεγάλῃ πλήθεος Hdt.7.20
; ; οἰκεία χείρ, for χεὶρ οἰκετῶν, E.El. 629;σὺν πλήθει χερῶν S.OT 123
.VI handwriting,τὴν ἑαυτοῦ χεῖρα ἀρνήσασθαι Hyp.Lyc.Fr.5
, cf. IG9(1).189 ([place name] Phocis); τῇ ἐμῇ χ. Παύλου I Ep. Cor.16.21, Ep.Col.4.18: copy, counterpart of a document, SIG712.31 (Crete, ii B.C.); deed, instrument,ἡ χ. ἥδε κυρία ἔστω PRein.28.18
(ii B.C.), cf. PCair.Zen. 477 (iii B.C.), etc.b handiwork of an artist or workman,γλαφυρὰ χ. Theoc.Epigr.8.5
, etc.;αἱ Ἐφεσίου χεῖρες Herod.4.72
, cf. 6.66;σοφαὶ χέρες APl.4.262
;τὰς Φειδίου χ. Lib.Or. 30.22
.VII of any implement resembling a hand:1 a kind of gauntlet, X.Eq.12.5, Poll.1.135 (pl.).2 χ. σιδηρᾶ grappling-iron, Th.4.25, 7.62; also of an anchor, AP6.38 (Phil.).4 in LXX, pillar or cairn, as it were a finger pointing to heaven,χεὶρ Ἀβεσσαλώμ LXX 2 Ki.18.18
; also ἀνέστακεν αὐτῷ χεῖρα, i.e. trophy, ib. 1 Ki.15.12.5 χεῖρες ἐλάτιναι, of oars, Tim.Pers.7.7 instrument of torture, LXX 4 Ma.8.13. -
4 μακράν
μακράν (a fixed fem. form, orig. an acc. of extent of space, w. ὁδόν to be supplied.—Aeschyl. et al., also pap, LXX, En; TestSim 6:2; TestNaphth 4:5; GrBar 4:16; Philo, Joseph., Tat.)① pert. to being at a relatively great distance from some position, far (away)ⓐ adv. of placeα. of extension in space (Sir 24:32) μ. ἀπέχειν be far away Lk 15:20 (PCairZen 605, 3 οὐ μακράν σου ἀπέχομεν). εἰς ἔθνη μακρὰν ἐξαποστελῶ σε I will send you far away to the gentiles Ac 22:21. μ. ἀπό τινος (Polyb. 3, 45, 2; LXX; Jos., C. Ap. 1, 60; SibOr 8, 33f): ῥίπτειν μ. ἀπὸ τοῦ πύργου throw far away from the tower Hv 3, 2, 7 and 9; 3, 6, 1; 3, 7, 1; Hs 9, 7, 2; cp. μακρὰν οὐκ ἀπερίφησαν ἔξω τοῦ πύργου v 3, 5, 5. μ. εἶναι ἀπό τινος be far away fr. someone or someth. Mt 8:30; J 21:8; Hs 1:1 (s. β below). μ. ἀπέχειν ἀπό τινος (Pr 15:29; 1 Macc 8:4) Lk 7:6; MPol 5:1. Of God οὐ μ. ἀπὸ ἑνὸς ἑκάστου ἡμῶν ὑπάρχοντα not far from each one of us Ac 17:27 (cp. Dio Chrys. 11 [12], 28 οὐ μακρὰν οὐδʼ ἔξω τοῦ θείου …, ἀλλὰ ἐν αὐτῷ μέσῳ [s. σύμφυτος]; Jos., Ant. 8, 108). The spatial sense, as Ac 22:21, is prob. expressed τοῖς τέκνοις ὑμῶν κ. πᾶσιν τοῖς εἰς μ. to your children and to all who far away Ac 2:39 (cp. REB; NRSV), but s. 2 below.β. transf. sense (Epict. 3, 22, 11 μ. ἀπʼ αὐτοῦ=far from a true Cynic) μ. ὄντες ἀπὸ τοῦ κυρίου Hm 12, 4, 4. οὐ μ. εἶ ἀπὸ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ you are not far from the kgdm. of God i.e. you are almost ready to enter it Mk 12:34 (cp. Ps 21:2 μ. ἀπὸ τ. σωτηρίας μου). ἡ πόλις ὑμῶν μακράν ἐστιν ἀπὸ τῆς πόλεως ταύτης Hs 1:1 (s. α above; cp. Hb 13:14). οἱ μ. (opp. οἱ ἐγγύς; cp. Is 57:19; Da 9:7 Theod.; Esth 9:20) those who are far away of gentiles (in contrast to Israelites, cp. vs. 12) Eph 2:17. οἵ ποτε ὄντες μ. who once were far away vs. 13. ἡ ἐπιθυμία ἡ πονηρά … φεύξεται ἀπό σου μ. the base desire … will flee far from you Hm 12, 2, 4.ⓑ used as a prep. μ. τινος far away fr. someone or someth. (Herodas 7, 111 θεῶν ἐκεῖνος οὐ μακρὴν ἀπῴκισται; Polyb. 3, 50, 8; Polyaenus 5, 2, 10; GrBar 4:16 τῆς τοῦ θεοῦ δόξης μ. γίνονται; Just., D. 3, 1 οὐ μ. θαλάσσης; Tat. 12, 4 μ. δὲ τῆς εὐταξίας; PCairZen 605, 3 [s. 1aα above, beginning]; POxy 113, 18; Sir 15:8) Lk 7:6 v.l. μ. πάσης ἁμαρτίας Pol 3:3; cp. 4:3; 6:1. ὧν μ. πραΰτης D 5:2. ὧν μ. καὶ πόρρω πραΰτης 20:2.② pert. to a position in time relatively far removed from the present, in time to come τοῖς τέκνοις ὑμῶν κ. πᾶσιν τοῖς εἰς μ. Ac 2:39 (cp. 2 Km 7:19 εἰς μ.=vs. 16 εἰς τὸν αἰῶνα; Sir 24:32 ἐκφανῶ αὐτὰ ἕως εἰς μ.—εἰς μ. also Demosth. 18, 36; Polyaenus 6, 7, 1; Jos., Ant. 6, 278; 20, 153; TestSim 6:2; Just., D. 2, 5; PMeyer 66, 2 [ostracon]), but s. 1 aα above.—DELG s.v. μακρός. M-M. TW. -
5 ἈΠΌ
ἈΠΌ, ab, ab, drückt im Allgemeinen die Entfernung von einem Gegenstande aus.
I. Als Adverbium findet es sich fast nur bei Dichtern, u. auch da wohl immer so, daß besser eine Tmesis angenommen wird: Hom. Iliad. 5, 214 ἀπ' ἐμεῖο κάρη τάμοι; 16, 82 ἀπὸ νόστον ἕλωνται; 18, 92 ἀπὸ ϑυμὸν ὀλέσσῃ; 19, 266 ἀπὸ στόμαχον κάπρου τάμε; 22, 505 φίλου ἀπὸ πατρὸς ἁμαρτών; 1, 67 ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι; Od. 8, 149 σκέδασον δ' ἀπὸ κήδεα ϑυμοῦ; vgl. Scholl. Herodian Iliad. 18, 92. 1, 67; – Her. 8, 89 ἀπὸ μὲν ἔϑανε ὁ στρατηγός, ἀπὸ δέ ἄλλοι.
II. Als Präposition stets mit dem gen. verbunden. Grundbedeutung: von, ab.
A. räumlich, die älteste bei Homer fast herrschende Bdtg; παρά bei Personen, ἀπό mit wenigen Ausnahmen bei Sachen, nach richtiger Unterscheidung der alten Grammatiker; vgl. z. B. Iliad. 11, 603 φϑεγξάμενος παρὰ νηός, wo das von Lehrs Quaestt. epp. p. 88 erwähnte Scholium so zu lesen ist: παρὰ νηός: οὐκ ἀντὶ τοῦ παρὰ νηί, ἀλλ' ἀντὶ τοῦ ἀπὸ τῆς νηός. – 1) von einem Orte weg, bei Verbis der Bewegung, φοβέοντο ἀπὸ νηῶν Il. 16, 304, sie flohen von den Schiffen fort; ἔῤῥιψ' ἐμαυτὴν τῆσδ' ἀπὸ πέτρας Aesch. Prom. 705; γᾶς ἀπ' Ἀσίδος ἦλϑε Pers. 262; μητρὸς ἁρπασϑεῖσ' ἄπο Eur. Hec. 513; πηδᾷ πῶλος ἃς ἀπὸ ζυγοῦ Or. 45; ἀπ' ἀλλήλων ἀπιέναι ποι Xen. Cyr. 1, 4, 28; διώκειν ἀπὸ τοῦ στρατεύματος, vom Heere fort, An. 3, 5, 9; Hom. vrbdt auch ἀπ' οὐρανόϑεν, ἀπὸ Τροίᾷϑεν: Iliad. 8, 365 ἀπ' οὐρανόϑεν προΐαλλεν; 21, 199 ὅτ' ἀπ' οὐρανόϑεν σμαραγήσῃ; Od. 11, 18 ἀπ' οὐρανόϑεν προτράπηται; 12, 381 ἀπ' οὐρανόϑεν προτραποίμην; Iliad. 24, 492 ἀπὸ Τροίηϑε μολόντα; Od. 9, 38 ἀπὸ Τροίηϑεν ἰόντι; doch kann man Tmesis annehmen, vgl. Od. 9, 259 Τροίηϑεν ἀποπλαγχϑέντες. Bes. von einem höheren Orte herab, Iliad. 5, 835 ἀφ' ἵππων ὦσε χαμᾶζε; 16, 733 ἀφ' ἵππων ἆλτο χαμᾶζε, vom Wagen herab; Il. 14, 153 εἰσεῖδε στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο ἀπὸ ῥίου, schaute vom Vorgebirge herab; vgl. Eur. Troad. 523; ἀφ' ἵππων μάχεσϑαι, vom Pferde herab kämpfen, zu Pferde kämpfen; οἱ μὲν ἀφ' ἵππων, οἱ δ' ἀπὸ νηῶν ἐπιβάντες, von den Rossen, von den Schiffen herab, Il. 15, 386; Iliad. 5, 13 τὼ μὲν ἀφ' ἵπποιιν, ὁ δ' ἀπὸ χϑονὸς ὤρνυτο πεζός; μάχη ἀφ' ἵππων Her. 1, 79; ἀφ' ἵππου ϑηρεύειν Xen. An. 1, 2, 7; ἀπὸ τῶν ἵππων ἠκόντιζε Plat. Men. 93 d; λαμπὰς ἀφ' ἵππων ἔσται, ein Fackellauf zu Pferde, Rep. I, 328 a; ἀπὸ τῶν ἁρμάτων προμαχοῠντες Xen. Cyr. 3, 3, 60; ἀπὸ νεῶν πεζομαχεῖν Thuc. 4, 14; Luc. Ver. H. II, 38. Hiermit hängt zusammen: ταχὺ φεύγειν τοὺς ἀπὸ τῶν οἰκιῶν Xen. Cyr. 7, 5, 23; An. 5, 2, 24; οἱ ἀπὸ τῶν πύργων ἐπαρήξουσι Cyr. 6, 4, 18, die auf den Thürmen wer den von da herab beistehen; vgl. ἀπ' οὐδοῠ τοξάσσεται, von der Schwelle aus, indem er auf der Schwelle seinen Stand hat, Od. 22, 72. Aehnl. ἁψαμένη βρόχον ἀπὸ μελάϑρου, den Strick anknüpfen, daß er vom Gebälk herabhängt, am Gebälk befestigen, Od. 11, 278. Man vgl. noch ἀπ' αἰῶνος νέος ὤλεο, du starbst jung vom Leben hinweg, Il. 24, 725; – ἄρχομαι ἀπό τινος, von etwas anfangen, indem man davon ausgeht, Plat. Phaedr. 228 d; εἰ μέν τι ἀπ' αὐτῶν ἄλλο ἀποβήσεται, wenn etwas anderes davon ausgehen, die Folge sein wird, Prot. 351 c u. öfter; πειρατέον ἀπ' αὐτῆς τῆς ϑεοῦ Phil. 12 c; vgl. Her. 9, 66; – ἀπὸ ϑαλάσσης εἰς ϑάλασσαν Xen. Hell. 1, 3, 4, von einem Meere zum andern; ἀπὸ τραπεζῶν δειπνεῖν, von Tischen essen, Plat. Rep. II, 372 e. – 2) von einem Orte her, nur den Ursprung oder das Ausgehen von einem Orte bezeichnend, ohne daß die Entfernung dabei in Betracht kommt, ἵπποι – ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος Il. 2, 839, Pferde, die von dem Flusse S. her sind; wo sie gerade sind, ist gleichgültig; κωκυτοῦ δ' ἤκουσε καὶ οἰμωγῆς ἀπὸ πύργου 22, 447. So bes. oft οἱ ἀπὸ τῶν πόλεων πρέσβεις, στρατηγοί, στρατιῶται, auch οἱ ἀπὸ τῶν πόλεων allein, Xen. Hell. 7, 1, 27. Vgl. C. – 3) fern, entfernt, bei Verbis, die keine Bewegung bedeuten; Τεῦκρος πάρεστι Μυσίων ἀπὸ κρημνῶν Soph. Ai. 707 gehört zu 1). In der Bedeutung »fern« wurde und wird von Manchen anastrophirt, ἄπο, z. B. Od. 15, 517 ἀλλ' ἄπο τῶν ὑπερωίῳ ἱστὸν ὑφαίνει, s. Lehrs Quaestt. epp. p. 94 sqq. Iliad. 18. 64 ἀπὸ πτολέμοιο μένοντα; μένων ἀπὸ ἧς ἀλόχοιο, fern von seiner Gattin weilend, 2, 292; ἀπ' οὔατος ὧδε γένοιτο, fern vom Gehör, 18, 272; vgl. 20, 341; τὸν δ' ἐκίχανον ἐκτὸς ἀπὸ κλισίης Iliad. 10, 151; νούσων δ' ἑσμὸς ἀπ' ἀστῶν ἵζοι Aesch. Suppl. 667; κεῖται μοῦνος ἀπ' ἄλλων Soph. Phil. 183; ἀπὸ λέχεος Eur. Or. 185; αὐλίζεσϑαι ἀπὸ τῶν ὅπλων Thuc. 6, 64; ἀπὸ ϑαλάσσης 1, 7; ἀπὸ τοῠ Σωκράτους γεγονότε Xen. Mem. 1, 2, 25; διαλείποντες συχνὸν ἀπ' ἀλλήλων Cyr. 1, 8, 10; ἔσται οὐκ ἀπὸ τοῦ πράγματος, es wird nicht von der Sache abliegen, zur Sache gehören, Dem. 24, 6, wo die mss. ἄπο haben; gew. ist ἀπέχειν ἀπό τινος, s. das Wort; ἀπὸ οἴκου εἶναι, fern vom Hause sein, Thuc. 1, 99; ἀπ' ἀνδρὸς εἶναι, vom Manne getrennt leben, Plut. C. Graech. 4. – Man vgl. noch κεκρυμμένος ἀπ' ἄλλων, den Anderen verborgen, Od. 23, 110; ἀπὸ σκοποῦ, fern vom Ziele, das rechte Ziel verfehlend; ἀπὸ δόξης, fern von der richtigen Meinung, gegen die Erwartung: Od. 11, 344 οὐ μὰν ἧμιν ἀπὸ σκοποῦ οὐδ' ἀπὸ δόξης μυϑεῖται; Iliad. 10, 324 σοὶ δ' ἐγὼ οὐχ ἅλιος σκοπὸς ἔσσομαι, οὐδ' ἀπὸ δόξης; οὐκ ἀπὸ σκοποῦ εἴρηκεν Plat. Theaet. 179 c; ἀπ' ἐλπίδος, wider Erwarten, Aesch. Ag. 996; Soph. El. 1116; Ap. Rh. 2, 863; ἀπὸ ϑυμοῦ εἶναί τινι Il. 1, 562, dem Herzen entfremdet, verhaßt; οὐκ ἀπὸ γνώμης λέγεις Soph. Tr. 388, Herm. ἄπο; ἄπο τρόπου λέγεις Plat. Rep. V, 470 b; Theaet. 143 c; Soph. 225 a; – ἀπὸ ῥυτῆρος σπεύδειν, ohne Zügel, mit verhängtem Zügel, Soph. O. C. 904; ἀπ' ἀκάνϑης ῥόδον, Rose ohne Dornen, Mel. 2, 5 (XII, 256). Wird das Maaß der Entfernung hinzugesetzt, so steht bes. bei Sp. ἀπό vor diesem, wie schon Her. ἀπὸ σταδίων ἑκατὸν καὶ εἴκοσι τῆς Μέμφεως, wo auch der gen. des Maaßes auffällt, vgl. Plut. Philop. 4 Oth. 11.
B. Von der Zeit: von, an, seit, nach. So läßt sich auffassen Hom. Iliad. 8, 54 οἱ δ' ἄρα δεῖπνον ἕλοντο ῥίμφα, ἀπὸ δ' αὐτοῦ ϑωρήσσοντο, nach dem Mahle, so daß das Mahl der Ausgangspunkt ist; so sicht es Antiph. 1, 17 dem πρὸ δείπνου entgegen, u. nachher dafür μετὰ δεῖπνον; so ἀπὸ δείπνου γενέσϑαι Her. 6, 129 u. öfter; οἱ ἀπὸ δείπνου, die abgespeis't haben, Ar. Eccl. 726; Ath. XIII, 584 d; ἀπὸ τοῦ σιτίου πίνειν, gleich nach dem Essen trinken, Hippocr. Von den Tragg. an häufig bei Att., ἀπὸ στρατείας Aesch. Ag. 611; ἀπὸ πρώτων ἐπῶν Ar. Ran. 975; ἀπὸ ϑεάτρου, nach dem Theater, Luc. conscr. hist. 1; ἀπὸ τοῦ πάνυ ἀρχαίου, seit uralter Zeit, Thuc. 2, 15; ἀφ' οὗ γε ἄνϑρωποι γεγόναμεν Plat. Phaed. 76 c; u. bes. oft bei Xen. u. spät. Historikern; ἀπὸ γενεᾶς Xen. Cyr. 1, 2, 13; ἀπὸ παίδων 1, 2, 6; ἀφ' οὗ, seitdem, ἡμέρα πέμπτη, ἀφ' ἧς εἰσέβαλλε Hell. 4, 6, 6; ἀπὸ τοῦ κατορϑώματος τούτου Pol. 2, 31; ἀπὸ Περσῶν, seit den Zeiten der Perser, 5, 107. Dieser u. Sp., wie Plut., fügen noch oft γίγνεσϑαι hinzu, ἐπεὶ ἀπὸ τούτων ἐγένοντο Pol. 1, 24. 5, 77 u. öfter, = ἀπὸ τούτου; τὸ ἀπ' ἐκείνου, von jener Zeit an, Luc. Prom. 13, wie τὸ ἀπὸ τούτου Her. 1, 130. 3; Xen. Ages. 1, 34; τὸ ἀπὸ τοῦδε Her. 2, 99; Xen. Cyr. 4, 2, 22; τὸ ἀφ' ἑσπέρας Hell. 2, 4, 24. So ἀπὸ τῶν ἔργων τῶν στρατιωτικῶν γενόμενος, nach dem Kriegsdienst. Plut. ὁ ἀπὸ τῆς στρατηγίας, gewesener Feldherr. Ebenso bei Bezeichnungder eigtl. Tageszeiten, εὐϑὺς ἀφ' ἑσπέρας οἴχεσϑαι, mit Einbruch des Abends. Xen. An. 6, 1, 23; ἀπὸ μέσων νυκτῶν, gleich nach Mitternacht, Ar. Vesp. 218; ebenso ἀφ' ἡμέρας, ἀπὸ νυκτός, vom Anbruch des Tages an.
C. Uebh. zur Bezeichnung des Ursprungs u. Ausgangs von etwas u. ähnl. Beziehungen. 1) Abstammung, Herkunft dem Geschlechte nach; Od. 19, 163 οὐ γὰρ ἀπὸ δρυός ἐσσι παλαιφάτου, οὐδ' ἀπὸ πέτρης, du stammst nicht von der Eiche, auch nicht vom Felsen, d. h. du bist nicht von unbekannter Herkunft, womit zu vgl. der ähnl. Ausdruck οὐ μέν πως νῦν ἔστιν ἀπὸ δρυὸς οὐδ' ἀπὸ πέτρης τῷ ὀαριζέμεναι Iliad. 22. 126; γίγνονται δ' ἄρα ταί γ' ἔκ τε κρηνέων ἀπό τ' ἀλσέων ἔκ ϑ' ἱερῶν ποταμῶν Od. 10, 350; ἀπὸ δυστήνου πατρός Aesch. Sept. 1011; ἆρ' οἶσϑ' ἀφ' ὧν εἶ Soph. O. R. 415; ἀφ' ὧν αὐτὸς ἔφυν 1364, woran sich schließt τραφεὶς ἀπό τινος Ai. 1229; Eur. Ion. 262. 693. In Prosa, Her. 6, 125; οἱ ἀπ' ἐκείνων, die Nachkommen jener, Xen. Cyr. 7, 1, 45; οἱ ἀπὸ Δαμαράτου Hell. 3, 1, 4; An. 2, 1, 3; οἱ ἀφ' Ἁρμοδίου καὶ Ἀριστογείτονος Dem. Lept. 18; immer entferntere Verwandtschaft, vgl. Isocr. 12, 81 τοὺς μὲν ἀπὸ ϑεῶν τοὺς δ' ἐξ αὐτῶν τῶν ϑεῶν γεγονότας; Plat. Rep. III, 391 c τρίτος ἀπὸ Διός. Nachkomme des Zeus im dritten Gliede; ἀπὸ πατρός, ἀπὸ μητρός, von väterlicher, mütterlicher Seite; auch ε'ς ἀπὸ Σπάρτης, aus Sparta stammend, Soph. El. 691; vgl. Her. 8, 114; ἰατρός τις Σικελίας ἀπὸ γᾶς Epicrat. Ath. II, 59 c (V. 28); ἀφ' αἴματός τινος, aus dem Geblüte, Eur. Alc. 512; οἱ ἀπὸ γένους, Familienglieder, Plut. Them. 32 Dem. 30. – 2) Allgemeiner den Ursprung, den Urheber bezeichnend, wo es oft als bloße Umschreibung für den gen. erscheint, αἷμα ἀπὸ Τρώων. Troerblut, Il. 12, 431; λαχὼν ἀπὸ ληίδος αἶσαν Od. 5, 40; ὀλίγοι ἀπὸ πολλῶν Thuc. 7, 87, vgl. Her. 6, 27; – ἀπὸ ϑεοῦ εἶναι. von Gott herrühren, Od. 6. 12 ϑεῶν ἄπο μήδεα εἰδώς; 6, 18 χαρίτων ἄπο κάλλος ἔχουσαι; 8. 457 ϑεῶν ἄπο κάλλος ἔχουσα; τὰ ἀπὸ τύχης φέρειν com. Ath. 458 c; τίμοι νεώτερον βούλευμ' ἀπ' Ἀργείων ἔχεις Soph. Phil. 556. welch neueren Beschluß von den Argivern, d. i. der Argiver; οἱ ἀπ' Αἰγίσϑου φίλοι Eur. Or. 435; ἐχϑρᾶς ἀπὸ γυναικὸς κτερίσματα Soph. El. 433; βάλανος ἡ ἀπὸ τοῦ φοίνικος, Eichel von der Palme, d. i. Dattel, Xen. An. 1, 5, 10; ἡ ἀπ' αὐτῶν τιμωρία Lycurg. 79; ὄναρ ἀπὸ Διός, ein vom Zeus herrührender, gesandter Traum, Xen. An. 3, 1, 12; πρόσοδοι οἱ ἀπὸ τῶν ἐνδήμων 7, 1. 27; ὁ ἀπὸ τῶν πολεμίων φόβος, Furcht, die von den Feinden ausgcht, Furcht vor den Feinden, Cyr. 3, 3, 53; κίνδυνος ἀπό τινος Plut. Aem. P. 36; ἡ ἀπὸ τούτων χάρις Mem. 2. 7, 9; φϑόνος ἀπὸ τῶν πρώτων ἀνδρῶν Thuc. 4, 108; wohin auch die Vrbdg τρόπαιον ἀπό τινος εἱστήκει Dem. 19. 320 zu rechnen ist; vgl. noch δικαίωσις ἀπὸ τῶν ὁμοίων Thuc. 1, 141; νίκα ἀπὸ παγκρατίου Pind. I. 3, 57; δόξα ἀπό τινος Plut. Al. 4; auch τιμᾶν τινα ἀπό τινος, Einen wegen etwas ehren, C. Graech. 4. Ebenso wo der Begriff des Ausgehens noch mehr hervortritt, so daß einzelne Fälle zu A. 1) gerechnet werden können, οἱ ἀπὸ Πελοποννήσου, = οἱ Πελοποννήσιοι, Her. 8, 79; ἧκε ἡ ἀπ' Αἰγίνης τριήρης 8, 83. Oft bei Pol. οἱ ἀπὸ τῆςχώρας, οἱ ἀπὸ τῆς πόλεως, οἱ ἀπὸ τοῦ στόλου. 3, 76. Dah. τὰ ἀπό τινος. das von Jem. Ausgebende, Worte, Unternehmungen, oft gleich τά τινος. z. B. ἴστον γὰρ ἤδη τἀπ' ἐμοῠ, Ar. Plut. 100; τὰ ἀπ' ἐμοῦ. was ich zu thun habe, Soph. El. 1464; τὸ ἀπὸ σεῦ, deine Meinung, Her. 7, 101; ἐσκόπουν τὰ ἀπ' Ἀλκιβιάδου. 8, 48; προχωρεῖν τὰ ἀπὸ τῶν Ἀϑηναίων 1, 127. – 3) dah. a) beim pass., die Veranlassung, mittelbare Ursache angebend, vgl. Herm. zu Soph. El. 65, und erst bei späteren, nachlässigeren Schriftstellern geradezu = ὑπό, welches die unmittelbare Ursache bezeichnet, obwohl noch an vielen Stellen die Lesart schwankt u. ὑπό oft damit von den Abschreibern verwechselt ist; εἷς ἀπὸ πολλῶν ταχϑείς Soph. Phil. 1128, Einer von vielen abgesondert, vor vielen, nicht für gen. partitiv., vgl. 643; ἀρετὴ ἐπακτός ἐστι, ἀπό τε σοφίης κατεργασμένη καὶ νόμου ἰσχυροῠ, von Seiten der Weisheit gleichsam eingeführt, Her. 7. 102. 2, 54; πρόβουλοι. ἀραιρημένοι ἀπὸ τῶν πολίων, von den Städten gewählt u. hingesandt, 7, 192; öfter τὰ ἀπό τινος γενόμενα; vgl. ἐπράχϑη ἀπ' αὐτῶν οὐδὲν ἔργον ἀξιόλογον Thuc. 1, 17; vgl. 6, 61. 8. 48; ἀπὸ πολέμου τινὸς διεφϑάρησαν 1, 24; ἀφ' ὧν ἐκπίπτοντες 1, 12; ἀπὸ συμφορῶν διαβάλλεσϑαι, in Folge von Unglücksfällen, 5, 17; ἄλλαι γνῶμαι ἀφ' ἑκάστων ἐλέγοντο 3, 36, von Seiten, wie ἀφ' ἁπάντων ἤκουσαν γνώμην 1. 125; παρασκευὴ προεπανεσείσϑη ἀπὸ τῶν Λακεδαιμονίων 5, 17; δεδόσϑαι ἀπὸ πάντων τὴν ἡγεμονίαν ὑμῖν Aesch. 3, 98: vgl. Xen. Hell. 2, 3, 15. 7, 15; ὠφελεῖσϑαι ἀπό τινος Xen. Cyr. 1, 1, 2, wie 5, 4, 35; βλάπτεσϑαι Aeech. 3, 98; ἀπεστάλη ἀπ' ἐκείνου Plut. Sol. 4; bei Andoc. 4. 6 hat Bekk. ἀπό in ὑπό geändert. – b) die Abhängigkeit u. Anhänglichkeit ausdrückend, bei Bezeichnung von Schulen, bes. bei Sp., wo diese Schulen einen abgeschlossenen Charakter annahmen, u. dah. allgemein das Zugehören zu einer Corporation, οἱ ἀπὸ Πλάτωνος. die Anhänger des Plato, οἱ ἀπὸ Ἀκαδημίας, ἀπὸ' Στοᾶς, Akademiker, Stoiker, Luc.; Plut. οἱ ἀπὸ σκηνῆς, Schauspieler; οἱ ἀπὸ βήματος, Redner. Plut. an seni 4; οἱ ἀπὸ σφαίρας Alex. 39; οἱ ἀπὸ βουλῆς, Senatoren, Caes. 35; οἱ ἀπὸ λόγων, Gelehrte; οἱ ἀπ' Ἀριστάρχου σῆτες ἀκανϑολόγοι, spöttisch von den Grammatikern, Philipp. 44 (XI, 347). – 4) Werkzeug u. Mittel: durch, vermittelst, ἀπὸ βιοῖο πέφνεν, mit dem Bogen tödtete er, eigtl. (mit dem Pfeil) vom Bogen aus, Il. 24, 605; 12, 306 ἔβλητο ϑοῆς ἀπὸ χειρὸς ἄκοντι. vgl. 11. 675: 8, 279 τόξου ἄπο κρατεροῦ ὀλέκοντα φάλαγγας; 10, 371 οὐδέ σέ φημι δηρὸν ἐμῆς ἀπὸ χειρὸς ἀλύξειν ὄλεϑρον; σφενδόνας ἀπ' εὐμέτρου Aesch. Ag. 982: κυκλοτερὴς ὡς ἀπὸ τόρνου Her. 4, 36; τὸ ἀπὸ πρίονος καὶ πελέκεως γίγνεσϑαι τὰ ϑυρώματα Plut. de esu carn. 2, 1; ἀπὸ δυοῖν ὀνομάτοιν προσαγορεύεσϑαι, mit zwei Namen, Mar. 1. So bes. Tragg., πεύϑομαι δ' ἀπ' ὀμμάτων νόστον, mit den Augen; durch den Augenschein, Aesch. Ag. 961; ὡς ἀπ' ὀμμάτων Soph. O. C. 15 u. öfter; καλλίστων ἀπ' ὀμμάτων αἰσχρῶς τὰ κλεινὰ πεδί' ἀπώλεσας Eur. Tr. 768; ἀπὸ ληκυϑίου διαφϑερῶ Ar. Ran. 1200; λογίζεσϑαι ἀπὸ χειρός, an den Fingern abzählen, Vesp. 676; μηνύειν ἀπὸ τῶν βλεμμάτων καὶ τῶν λόγων ταῠτα Antiphan. Ath. II, 38 b; viele Verbindungen der Art werden adverbialisch, ἀπὸ γλώσσης Thuc. 7, 10; vgl. δίκαι οὐκ ἀπὸ γλώσσης Aesch. Ag. 813; ἀπὸ στόματος, mündlich, Plat. Theaet. 142 d; wie Philem. com. B. A. 436 durch ἀπὸ μνήμης erkl.; dafür sagt Cratin. ἀπὸ γλώσσης φράσω, μνημονεύω γὰρ καλῶς, Ib.; ἀφ' ἁγνοῠ στόματος Aesch. Eum. 283; ἀπὸχειρός Ar. Vesp. 676; ἀπὸ ψυχῆς κακῆς Aesch. Ag. 1643; ἀπὸ γνώμης, von Herzen, Eum. 671; ἀπὸ γνώμης σοφῆς Eur. Ion. 1313; ὅλας ἀπὸ κραδίας Theocr. 29, 4; ἀπ' οὐδενὸς δολερο ῦ νόου Her. 3, 135; ἀπ' εὐνοίας. mit gutem Herzen, Plut. Them. 12; ἀπὸ μιᾶς ὁρμῆς Thuc. 7, 71; ἀπὸ σπουδῆς. eifrig, Il. 7, 359; Ar. Equ. 541; ἀπὸ δικαιοσύνης Her. 7, 164. Aehnlich ὀξύτης σώματος ἡ ἀπὸ τῶν ποδῶν Plat. Legg. VIII, 832 e; ἀπὸ τῶν ὑμετέρων ὑμῖν πολεμεῖ συμμάχων Dem. 4, 34, von euren Bundesgenossen aus, d. i. vermittelst eurer Bundesgenossen; ἀπὸ τῶν αὐτῶν λόγων ἀποτρέπειν τινά Thuc. 6, 19; ἀπὸ ῥητορικῆς πεῖσαι Arist. rhet. 1, 1; vgl. ἡ ἀπὸ τῆς ῥητορικῆς πειϑώ Plat. Gorg. 453 b; ἡ ἀπὸ τοῦ στόματος δύναμις Conv. 215 c. Vgl. C. 2); – ζῆν ἀπό τινος, von etwas leben, Ar. Pax 825; ἀπὸ ϑήρης Her. 4, 22. 46. 103; ἀπὸ σμικρᾶς δαπάνης Thuc. 1, 91 u. öfter; ἀφ' ὧν ψυχὴ τρέφεται Plat. Prot. 313 e. Im N. T. ἐσϑίειν ἀπό τινος. So τρέφειν τὸ ναυτικὸν ἀπὸ προσόδων Thuc. 1, 187; στράτευμα συνέλεξε ἀπὸ τούτων τῶν χρημάτων, mit diesem Gelde warb er ein Heer, Xen. An. 1, 1, 9 u. öfter; βίος ἦν αὐτοῖς ἀπὸ σιδηρείας 5, 5, 1; βίον ἔχειν ἀπὸ ϑαλάττης Plut. Symp. 8, 8, 2; ähnl. ἀπὸ παντὸς κερδαίνειν Mem. 2, 9, 4; ἀφ' ὥρας ἐργάζεσϑαι, mit der Schönheit Erwerb treiben, Plut. Timol. 14; vgl. ὠφελεῖν, ὀνίνασϑαι u. ä.; oft ἀπὸ τῶν ὑπαρχόντων, z. B. ἀμύνασϑαί τινα Thuc. 6, 83; ἀπὸ τῶν παρόντων, ἀπὸ τῆς παρούσης δυνάμεως Xen. Oec. 9, 15, von dem Vorhandenen aus, nach Kräften, s. unten. – Ganz adverbial, ἀπὸ τοῦ προφανοῠς, = προφανῶς, Thuc.. 2, 93; ἀπὸ τοῦαὐτομάτου Plat. Prot. 323 c. Ebenso ἀπὸ τοῦ εὐϑέος, u. Sp. ἀπὸ κράτους, ἀπὸ σπουδῆς = σπουδαίως u. dgl. – 5) Seltener bezeichnet es den Stoff, ἀπὸ κέδρου, von Cedernholz, Theocr. ep. 7, 4; ἀπὸ γλυκερῶ μέλιτος Theocr. 15, 117; ἔνδυμα εἶχεν ἀπὸ τριχῶν καμήλου Matth. 3, 4; ähnl. ὀπώρα ἀπ' ἀμπέλου Soph. Trach. 703; βοὸς ἀφ' ἁγνῆς γάλα Aesch. Pers. 606, wo mehr das Herkommen davon hervortritt. Hierher sind Vrbdgn zu rechnen, wo es das Gewicht angiebt, στέφανος ἀπὸ πεντήκοντα ταλάντων Pol. 22, 13, u. öfter, s. στέφανος u. vgl. Dem. 18, 92, im Psephisma. – 6) wegen; auf Veranlassung; wohin manche Beispiele aus 3) u. 4) gezogen werden können, ϑαυμάζειν τινὰ ἀπό τινος, Jemand wegen etwas bewundern, ἀφ' ἑαυτοῦ, aus eigenem Antrieb, von selbst, Thuc. 8, 6; Plat. Rep. III, 409 a u. sonst; auch wird verstärkend ἕνεκα hinzugstzt, ἀπὸ βοῆς ἕνεκα von wegen des Geschreies, bloß um zu schreien, Thuc. 8, 92. Womit – 7) die Bdtg zufol ge, nach, gemäß zusammenhängt, ἀπ' ὀρνίϑων, nach dem Vogelfluge, Aesch. Ag. 160; ἀπὸ χρήσιος, nach dem Orakel, Pind. Ol. 13, 73; ϑῆλυς ἀπὸ χροιᾶς, der Farbe nach, Theocr. 16, 49; ἀπὸ τῆς ὄψεως Ἑλληνικός Antiphan. Ath. XII, 544 f; ἀπό τινος καλεῖσϑαι, wonach genannt werden, Her. 7, 74; τὴν ἐπωνυμίαν ἔχειν ἀπό τινος Thuc. 1, 46, s. καλεῖν; κρίνειν ἀπ' αὐτῶν τῶν ἔργων, nach den Handlungen (von diesen aus) urtheilen, Dem. 2, 27; εἰ ἀπὸ τῆς συνήϑους εὐηϑείας εἰσεληλυϑότες καϑεδεῖσϑε 25, 12; ἀπὸ σημείου ἑνός, auf ein Zeichen, Thuc. 2, 90; vgl. Xen. An 2, 5, 32 Pol. 5, 69; ἀπὸ κελεύσματος Thuc. 2, 92; ἀπὸ συμμαχίας αὐτόνομοι, nach dem Bündniß, 7, 57; ἀπὸ παραγγέλσεως Xen. An. 4, 1, 5; ἀπὸ τοῦ συγκειμένου Paus. 8, 10. Aehnl. οὐκ ἔμοιγε δοκεῖ ἀπὸ τούτων γε Plat. Gorg. 477 d; ὡς ἔστιν ὁρᾶν ἀπὸ τῶν στεφάνων, wie man aus den Kränzen sieht, Luc. bis acc. 23; καταμαϑεῖν ἀπό τινος, aus etwas abnehmen, Plut. Anton. 1; ἀφ' ὧν ἔγραψε, nach seiner Schrift zu urtheilen, ib. 5. – Bei ἀπὸ κυάμου καϑιστάναι ἄρχοντα Xen. Mem. 1, 2, 9, οἱ ἀπὸ τοῦ κυάμου βουλευταί Thuc. 8, 69, wie βουλὴ ἡ ἀπὸ τοῠ κυάμου, ist wohl mehr an: »vermittelst der Bohne«, durchs Loos gewählt zu denken; ἡ ἀπὸ τιμημάτων πολιτεία, die nach dem Census eingerichtete Verfassung, Plat. Rep. VIII, 550 c; vgl. ἀπὸ συμβόλων πίνειν Alexis Ath. IV, 134 c. – Unmittelbar an A 1) schleßen sich noch – 8) die Verbdgn λύειν ἀπό τινος, Hes. Th. 501; vgl. Plat. Rep. IX, 571 e; ἐλευϑεροῠν ἀπό τινος, Thuc. 2, 71; μουνωϑεῖσ' ἀπὸ πατρός, Eur. I. A. 673; – u. ἀπὸ τούτου λογιστέον, davon muß man abziehen, subtrahiren, Dem. 27, 36; wie ἀπαλείφειν ἀπὸ τοῦ, ἐγγεγραμμένου (ὀφλήματος)), 58. 50. Mit C. 4) hängt noch zusammen der bei Sp. vorkommende Ausdruck ἀπὸ γυμνῆς τῆς κεφαλῆς μάχεσϑαι, mit bloßem Haupte kämpfen; ebenso ἀπ' ὀρϑῆς τῆς κεφαλῆς, mit aufgerichtetem Haupte, ἀπὸ ψιλῆς τῆς κεραίας πλεῖν, mit nackten Spieren segeln, Lac. Tox. 19; ἀπὸ γυμνοῦ προσώπου προσλαλεῖν, Nigr. 11.
In der Zusammensetzung bedeutet ἀπό 1) weg, ab, fort, ἀποβαίνω, ἀπάγω, ἀπολύω. – 2) das Ab-, Nachlassen, Aufhören, ἀπαλγέω. ἀπεῖπον, und – 3) Fertigmachen, Vollenden, ἀπεργάζομαι. – 4) zurück, wenn die Handlung als eine Pflicht erscheint, deren man sich entledigt, ἀποδίδωμι. – 5) ein Verwandeln in etwas. Machen zu etwas, ἀπανδρόω, ἀπανϑρωπίζω. – 6) wie das α privativ. den Begriff des simplex aufhebend, ἀπόϑεος, ἀπάνϑρωπος. Zuweilen dient es nur zur Verstärkung des Verbalbegriffs. – Das ο wird von ältern Ep. vor den liquidis, vor δ u. digamma aeol., bei den Att. nur vor ρ in der Arsis lang gebraucht. Spätere brauchen lieber dann ἀπαί; – das α wird in langen Wörtern mit vielen Kürzen, wie ἀπονέεσϑαι, lang. – Ueber die Anastrophe s. Lehrs Quaestt. epp. p. 68 sqq.
-
6 ἀπό
ἀπό (Hom.+) prep. w. gen. (see the lit. on ἀνά, beg., also for ἀπό: KDieterich, IndogF 24, 1909, 93–158; LfgrE s.v.). Basic sense ‘separation from’ someone or someth., fr. which the other uses have developed. In the NT it has encroached on the domain of Att. ἐκ, ὑπό, παρά, and the gen. of separation; s. Mlt. 102; 246; Mlt-Turner 258f.① a marker to indicate separation from a place, whether person or thing, from, away fromⓐ w. all verbs denoting motion, esp. those compounded w. ἀπό: ἀπάγεσθαι, ἀπαλλάσσεσθαι, ἀπελαύνειν, ἀπέρχεσθαι, ἀπολύεσθαι, ἀποπλανᾶσθαι, ἀποστέλλειν, ἀποφεύγειν, ἀποχωρεῖν, ἀποχωρίζεσθαι; but also w. ἀνίστασθαι, διαστῆναι, διέρχεσθαι, ἐκδημεῖν, ἐκκινεῖν, ἐκπλεῖν, ἐκπορεύεσθαι, ἐξέρχεσθαι, ἐξωθεῖν, ἐπιδιδόναι, μεταβαίνειν, μετατίθεσθαι, νοσφίζειν, παραγίνεσθαι, πλανᾶσθαι, πορεύεσθαι, ὑπάγειν, ὑποστρέφειν, φεύγειν; s. the entries in question.ⓑ w. all verbs expressing the idea of separation ἐκβάλλειν τὸ κάρφος ἀ. τοῦ ὀφθαλμοῦ remove the splinter fr. the eye Mt 7:4 v.l. (for ἐκ). ἐξέβαλον ἀπὸ τῆς πήρας αὐτῶν δῶρα they set forth gifts out of their travel bags GJs 21:3. ἀπολύεσθαι ἀ. ἀνδρός be divorced fr. her husband Lk 16:18, cp. Ac 15:33. ἀποκυλίειν, ἀπολαμβάνεσθαι, ἀποστρέφειν, ἐπιστρέφεσθαι, ἐπανάγειν, αἴρειν, ἀφαιρεῖν, ἀπολέσθαι, μερίζειν et al., s. the pertinent entries. So also κενὸς ἀ. τινος Hs 9, 19, 2. ἔρημος ἀ. τινος (Jer 51:2) 2 Cl 2:3. W. verbs which express the concept of separation in the wider sense, like loose, free, acquit et al. ἀπορφανίζειν, ἀποσπᾶν, διεγείρεσθαι, δικαιοῦν, ἐκδικοῦν, ἐλευθεροῦν, λούειν, λύειν, λυτροῦν, ῥαντίζειν, σαλεύειν, στέλλειν, σῴζειν, φθείρειν, s. the entries; hence also ἀθῷος (Sus 46 Theod. v.l.) Mt 27:24. καθαρὸς ἀ. τινος (Tob 3:14; but s. Dssm. NB 24 [BS 196; 216]) Ac 20:26; cp. Kuhring 54.ⓒ verbs meaning be on guard, be ashamed, etc., take ἀπό to express the occasion or object of their caution, shame, or fear; so αἰσχύνεσθαι, βλέπειν, μετανοεῖν, προσέχειν, φοβεῖσθαι, φυλάσσειν, φυλάσσεσθαι; s. 5 below.ⓓ w. verbs of concealing, hiding, hindering, the pers. from whom someth. is concealed is found w. ἀπό; so κρύπτειν τι ἀπό τινος, παρακαλύπτειν τι ἀπό τινος, κωλύειν τι ἀπό τινος; s. the entries.ⓔ in pregnant constr. like ἀνάθεμα εἶναι ἀ. τοῦ Χριστοῦ be separated fr. Christ by a curse Ro 9:3. μετανοεῖν ἀ. τ. κακίας (Jer 8:6) Ac 8:22. ἀποθνῄσκειν ἀ. τινος through death become free from Col 2:20. φθείρεσθαι ἀ. τ. ἁπλότητος be ruinously diverted from wholehearted commitment 2 Cor 11:3. Cp. Hs 6, 2, 4.ⓕ as a substitute for the partitive gen. (Hdt. 6, 27, 2; Thu. 7, 87, 6; PPetr III, 11, 20; PIand 8, 6; Kuhring 20; Rossberg 22; Johannessohn, Präp. 17) τίνα ἀ. τῶν δύο; Mt 27:21, cp. Lk 9:38; 19:39 (like PTebt 299, 13; 1 Macc 1:13; 3:24; Sir 6:6; 46:8). τὰ ἀ. τοῦ πλοίου pieces of the ship Ac 27:44. ἐκχεῶ ἀ. τοῦ πνεύματός μου Ac 2:17f (Jo 3:1f). λαμβάνειν ἀ. τ. καρπῶν get a share of the vintage Mk 12:2 (cp. Just., A I, 65, 5 μεταλαβεῖν ἀπὸ τοῦ … ἄρτου).—Of foods (as in Da 1:13, 4:33a; 2 Macc 7:1) ἐσθίειν ἀ. τ. ψιχίων eat some of the crumbs Mt 15:27; Mk 7:28. χορτάζεσθαι ἀ. τινος eat one’s fill of someth. Lk 16:21. αἴρειν ἀ. τῶν ἰχθύων pick up the remnants of the fish Mk 6:43. ἐνέγκατε ἀ. τ. ὀψαρίων bring some of the fish J 21:10 (the only instance of this usage in J; s. M-EBoismard, Le chapitre 21 de Saint Jean: RB 54 [’47] 492).—Of drink (cp. Sir 26:12) πίνειν ἀπὸ τ. γενήματος τῆς ἀμπέλου drink the product of the vine Lk 22:18.② to indicate the point from which someth. begins, whether lit. or fig.ⓐ of place from, out from (Just., D. 86, 1 ἀπὸ τῆς πέτρας ὕδωρ ἀναβλύσαν ‘gushing out of the rock’) σημεῖον ἀ. τ. οὐρανοῦ a sign fr. heaven Mk 8:11. ἀ. πόλεως εἰς πόλιν from one city to another Mt 23:34. ἀπʼ ἄκρων οὐρανῶν ἕως ἄκρων αὐτῶν (Dt 30:4; Ps 18:7) from one end of heaven to the other 24:31, cp. Mk 13:27. ἀπʼ ἄνωθεν ἕως κάτω from top to bottom Mt 27:51. ἀρξάμενοι ἀ. Ἰερουσαλήμ beginning in Jerusalem Lk 24:47 (s. also Lk 23:5; Ac 1:22; 10:37). ἀφʼ ὑμῶν ἐξήχηται ὁ λόγος τ. κυρίου the word of the Lord has gone out from you and sounded forth 1 Th 1:8. ἀπὸ βορρᾶ, ἀπὸ νότου in the north, in the south (PCairGoodsp 6, 5 [129 B.C.] ἐν τῷ ἀπὸ νότου πεδίῳ; Mitt-Wilck. I/2, 11A col. 1, 12f [123 B.C.] τὸ ἀπὸ νότου τῆς πόλεως χῶμα; ln. 7 ἀπὸ βορρᾶ τῆς πόλεως; 70, 16 al.; Josh 18:5; 19:34; 1 Km 14:5) Rv 21:13.ⓑ of time from … (on), since (POxy 523, 4; Mel., HE 4, 26, 8; s. Kuhring 54ff).α. ἀ. τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου from the days of John Mt 11:12. ἀ. τῆς ὥρας ἐκείνης 9:22. ἀπʼ ἐκείνης τ. ἡμέρας (Jos., Bell. 4, 318, Ant. 7, 382) Mt 22:46; J 11:53. ἔτη ἑπτὰ ἀ. τῆς παρθενίας αὐτῆς for seven years fr. the time she was a virgin Lk 2:36. ἀ. ἐτῶν δώδεκα for 12 years 8:43. ἀ. τρίτης ὥρας τῆς νυκτός Ac 23:23. ἀ. κτίσεως κόσμου Ro 1:20. ἀ. πέρυσι since last year, a year ago 2 Cor 8:10; 9:2.—ἀπʼ αἰῶνος, ἀπʼ ἀρχῆς, ἀπʼ ἄρτι (also ἀπαρτί and ἄρτι), ἀπὸ καταβολῆς κόσμου, ἀπὸ τότε, ἀπὸ τοῦ νῦν; s. the pertinent entries.β. w. the limits defined, forward and backward: ἀπὸ … ἕως (Jos., Ant. 6, 364) Mt 27:45. ἀπὸ … ἄχρι Phil 1:5. ἀπὸ … μέχρι Ac 10:30; Ro 5:14; 15:19.γ. ἀφʼ ἧς (sc. ὥρας or ἡμέρας, which is found Col 1:6, 9; but ἀφʼ ἧς became a fixed formula: ParJer 7:28; Plut., Pelop. [285] 15, 5; s. B-D-F §241, 2) since Lk 7:45 (Renehan ’75, 36f); Ac 24:11; 2 Pt 3:4 (cp. X., Hell. 4, 6, 6; 1 Macc 1:11). ἀφʼ οὗ (sc.—as in X., Cyr. 1, 2, 13—χρόνου; Att. ins in Meisterhans.3-Schw. and s. Witkowski, index 163; ἀφʼ οὗ is also a formula) since, when once (X., Symp. 4, 62; Demetr.: 722 Fgm. 1, 16 Jac.; Lucian, Dial. Mar. 15, 1; Ex 5:23 GrBar 3:6) Lk 13:25; 24:21; Rv 16:18 (cp. Da 12:1; 1 Macc 9:29; 16:24; 2 Macc 1:7; TestAbr B 13 p. 117, 23; GrBar; Jos., Ant. 4, 78). τρία ἔτη ἀφʼ οὗ (cp. Tob 5:35 S) Lk 13:7. ἀφότε s. ὅτε 1aγ end.ⓒ the beg. of a series from … (on).α. ἀρξάμενος ἀ. Μωϋσέως καὶ ἀ. πάντων τ. προφητῶν beginning w. Moses and all the prophets Lk 24:27. ἕβδομος ἀ. Ἀδάμ Jd 14 (Diod S 1, 50, 3 ὄγδοος ὁ ἀπὸ τοῦ πατρός [ancestor]; Appian, Mithrid. 9 §29 τὸν ἕκτον ἀπὸ τοῦ πρώτου Μιθριδάτην; Arrian, Anab. 7, 12, 4; Diog. L. 3, 1: Plato in the line of descent was ἕκτος ἀπὸ Σόλωνος; Biogr. p. 31: Homer δέκατος ἀπὸ Μουσαίου). ἀ. διετοῦς καὶ κατωτέρω Mt 2:16 (cp. Num 1:20; 2 Esdr 3:8).β. w. both beg. and end given ἀπὸ … ἕως (Sir 18:26; 1 Macc 9:13) Mt 1:17; 23:35; Ac 8:10. Sim., ἀ. δόξης εἰς δόξαν fr. glory to glory 2 Cor 3:18.③ to indicate origin or source, fromⓐ lit., with verbs of motionα. down from πίπτειν ἀ. τραπέζης Mt 15:27. καθεῖλεν δυνάστας ἀ. θρόνων God has dethroned rulers Lk 1:52.β. from ἔρχεσθαι ἀ. θεοῦ J 3:2; cp. 13:3; 16:30. παραγίνεται ἀ. τῆς Γαλιλαίας Mt 3:13; ἀ. ἀνατολῶν ἥξουσιν 8:11 (Is 49:12; 59:19); ἀ. τοῦ ἱεροῦ ἐπορεύετο 24:1; ἀ. Παμφυλίας Ac 15:38. ἐγείρεσθαι ἀ. τ. νεκρῶν be raised from the dead Mt 14:2.ⓑ lit., to indicate someone’s local origin from (Hom. et al.; Soph., El. 701; Hdt. 8, 114; ins [RevArch 4 sér. IV 1904 p. 9 ἀπὸ Θεσσαλονίκης]; pap [HBraunert, Binnenwanderung ’64, 384, s.v.; PFlor 14, 2; 15, 5; 17, 4; 22, 13 al.]; Judg 12:8; 13:2; 17:1 [all three acc. to B]; 2 Km 23:20 al.; Jos., Bell. 3, 422, Vi. 217; Just., A I, 1 τῶν ἀπὸ Φλαουί̈ας Νέας πόλεως; s. B-D-F §209, 3; Rob. 578) ἦν ἀ. Βηθσαϊδά he was from B. J 1:44; cp. 12:21. ὄχλοι ἀ. τῆς Γαλιλαίας crowds fr. Galilee Mt 4:25. ἄνδρες ἀ. παντὸς ἔθνους Ac 2:5. ἀνὴρ ἀ. τοῦ ὄχλου a man fr. the crowd Lk 9:38. ὁ προφήτης ὁ ἀ. Ναζαρέθ Mt 21:11. οἱ ἀ. Κιλικίας the Cilicians Ac 6:9. οἱ ἀδελφοὶ οἱ ἀ. Ἰόππης 10:23 (Musaeus 153 παρθένος ἀπʼ Ἀρκαδίας; Just., A I, 58, 1 Μακρίωνα … τὸν ἀπὸ Πόντου). οἱ ἀ. Θεσσαλονίκης Ἰουδαῖοι 17:13. οἱ ἀ. τῆς Ἰταλίας the Italians Hb 13:24, who could be inside as well as outside Italy (cp. Dssm., Her. 33, 1898, 344, LO 167, 1 [LAE 200, 3]; Mlt. 237; B-D-F §437).—Rather denoting close association οἱ ἀ. τῆς ἐκκλησίας members of the church Ac 12:1; likew. 15:5 (cp. Plut., Cato Min. 4, 2 οἱ ἀπὸ τ. στοᾶς φιλόσοφοι; Ps.-Demetr. c. 68 οἱ ἀπʼ αὐτοῦ=his [Isocrates’] pupils; Synes., Ep. 4 p. 162b; 66 p. 206c; PTebt 33, 3 [112 B.C.], Ῥωμαῖος τῶν ἀπὸ συγκλήτου; Ar. 15, 1 Χριστιανοὶ γενεαλογοῦνται ἀπὸ … Ἰησοῦ Χριστοῦ; Ath.).—To indicate origin in the sense of material fr. which someth. is made (Hdt. 7, 65; Theocr. 15, 117; IPriene 117, 72 ἀπὸ χρυσοῦ; 1 Esdr 8:56; Sir 43:20 v.l.) ἔνδυμα ἀ. τριχῶν καμήλου clothing made of camel’s hair Mt 3:4.ⓒ fig., w. verbs of asking, desiring, to denote the pers. of or from whom a thing is asked (Ar. 11, 3): δανίσασθαι ἀπό τινος borrow fr. someone Mt 5:42. ἐκζητεῖν ἀ. τῆς γενεᾶς ταύτης Lk 11:51. ἀπαιτεῖν τι ἀπό τινος Lk 12:20. ζητεῖν τι ἀπό τινος 1 Th 2:6. λαμβάνειν τι ἀπό τινος Mt 17:25f; 3J 7.ⓓ fig., w. verbs of perceiving, to indicate source of the perception (Lysias, Andoc. 6; Ps.-Aristot., De Mundo 6, 399b ἀπʼ αὐτῶν τῶν ἔργων θεωρεῖται ὁ θεός; Appian, Liby. 104 §493 ἀπὸ τῆς σφραγῖδος=[recognize a corpse] by the seal-ring; Demetr.: 722 Fgm. 2, 1 στοχάζεσθαι ἀπὸ τῶν ὀνομάτων; Just., D. 60, 1 τοῦτο νοοῦμεν ἀπὸ τῶν λόγων τῶν προλελεγμένων; 100, 2 ἀπὸ τῶν γραφῶν): ἀ. τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς by their fruits you will know them Mt 7:16, 20. μανθάνειν παραβολὴν ἀ. τῆς συκῆς learn a lesson from the fig tree 24:32; Mk 13:28. ἀπὸ τῶν σπερμάτων μὴ ποιεῖσθαι τὴν παραβολήν if we are not to derive our parable solely from reference to seeds (cp. 1 Cor 15:37) AcPlCor 2:28.—Also μανθάνειν τι ἀπό τινος learn someth. fr. someone Gal 3:2; Col 1:7.ⓔ γράψαι ἀφʼ ὧν ἠδυνήθην, lit., write from what I was able, i.e. as well as I could B 21:9 (cp. Tat. 12, 5 οὐκ ἀπὸ γλώττης οὐδὲ ἀπὸ τῶν εἰκότων οὐδὲ ἀπʼ ἐννοιῶν etc.).④ to indicate distance fr. a point, away from, for μακρὰν ἀ. τινος far fr. someone, ἀπὸ μακρόθεν fr. a great distance s. μακράν, μακρόθεν. ἀπέχειν ἀπό τινος s. ἀπέχω 4. W. detailed measurements (corresp. to Lat. ‘a’, s. B-D-F §161, 1; Rob. 575; WSchulze, Graeca Latina 1901, 15ff; Hdb. on J 11:18; Appian, Bell. Civ. 3, 12 §42; CB I/2, 390 no. 248) ἦν Βηθανία ἐγγὺς τῶν Ἱεροσολύμων ὡς ἀπὸ σταδίων δεκατέντε Bethany was near Jerusalem, about 15 stades (less than 3 km.) away J 11:18. ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων about 200 cubits (c. 90 meters) 21:8. ἀπὸ σταδίων χιλίων ἑξακοσίων about 1600 stades (c. 320 km.) Rv 14:20; cp. Hv 4, 1, 5 (for other examples of this usage, s. Rydbeck 68).—Hebraistically ἀπὸ προσώπου τινός (Gen 16:6; Jer 4:26; Jdth 2:14; Sir 21:2; 1 Macc 5:34; En 103:4; Just., A I, 37, 1 ἀπὸ προσώπου τοῦ πατρὸς ἐλέχθησαν διὰ Ἠσαίου … οἵδε οἱ λόγοι ‘in the name of the father … through Isaiah’; 38, 1 al.)=מִפְּנֵי פ׳ ( away) from the presence of someone 2 Th 1:9 (Is 2:10, 19, 21); Rv 12:14 (B-D-F §140; 217, 1; Mlt-H. 466).⑤ to indicate cause, means, or outcomeⓐ gener., to show the reason for someth. because of, as a result of, for (numerous ref. in FBleek on Hb 5:7; PFay 111, 4; POxy 3314, 7 [from falling off a horse]; Jdth 2:20; 4 [6] Esdr [POxy 1010]; AscIs 3:13; Jos., Ant. 9, 56) οὐκ ἠδύνατο ἀ. τοῦ ὄχλου he could not because of the crowd Lk 19:3; cp. Mk 2:4 D. οὐκ ἐνέβλεπον ἀπὸ τῆς δόξης τοῦ φωτός I could not see because of the brilliance of the light Ac 22:11. ἀ. τοῦ πλήθους τ. ἰχθύων J 21:6 (M-EBoismard, ad loc.: s. 1f end). ἀ. τοῦ ὕδατος for the water Hs 8, 2, 8. ἀ. τῆς θλίψεως because of the persecution Ac 11:19. οὐαὶ τῷ κόσμῳ ἀ. τ. σκανδάλων Mt 18:7 (s. B-D-F §176, 1; Mlt. 246). εἰσακουσθεὶς ἀ. τῆς εὐλαβείας heard because of his piety Hb 5:7 (but the text may be corrupt; at any rate it is obscure and variously interpr.; besides the comm. s. KRomaniuk, Die Gottesfürchtigen im NT: Aegyptus 44, ’64, 84; B-D-F §211; Rob. 580; s. on εὐλάβεια).ⓑ to indicate means with the help of, with (Hdt. et al.; Ael. Aristid. 37, 23 K.=2 p. 25 D.; PGM 4, 2128f σφράγιζε ἀπὸ ῥύπου=seal with dirt; En 97:8) γεμίσαι τὴν κοιλίαν ἀ. τ. κερατίων fill one’s stomach w. the husks Lk 15:16 v.l. (s. ἐκ 4aζ; cp. Pr 18:20). οἱ πλουτήσαντες ἀπʼ αὐτῆς Rv 18:15 (cp. Sir 11:18).ⓒ to indicate motive or reason for, from, with (Appian, Bell. Civ. 5, 13 §52 ἀπʼ εὐνοίας=with goodwill; 1 Macc 6:10; pap exx. in Kuhring 35) κοιμᾶσθαι ἀ. τῆς λύπης sleep from sorrow Lk 22:45. ἀ. τῆς χαρᾶς αὐτοῦ Mt 13:44; cp. Lk 24:41; Ac 12:14. ἀ. τοῦ φόβου κράζειν Mt 14:26, ἀ. φόβου καὶ προσδοκίας with fear and expectation Lk 21:26. Hence verbs of fearing, etc., take ἀ. to show the cause of the fear (s. above 1c) μὴ φοβεῖσθαι ἀ. τ. ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα not be afraid of those who kill only the body Mt 10:28; Lk 12:4 (cp. Jdth 5:23; 1 Macc 2:62; 3:22; 8:12; En 106:4).ⓓ to indicate the originator of the action denoted by the verb from (Trag., Hdt. et al.) ἀ. σοῦ σημεῖον ἰδεῖν Mt 12:38. γινώσκειν ἀπό τινος learn fr. someone Mk 15:45. ἀκούειν ἀ. τοῦ στόματός τινος hear fr. someone’s mouth, i.e. fr. him personally Lk 22:71 (Dionys. Hal. 3, 8 ἀ. στόματος ἤκουσεν); cp. Ac 9:13; 1J 1:5. τὴν ἀ. σοῦ ἐπαγγελίαν a promise given by you Ac 23:21 (cp. Ath. 2, 3 ταῖς ἀπὸ τῶν κατηγόρων αἰτίαις ‘the charges made by the accusers’). ἀφʼ ἑνὸς ἐγενήθησαν Hb 11:12. Prob. παραλαμβάνειν ἀ. τοῦ κυρίου 1 Cor 11:23 is to be understood in the same way: Paul is convinced that he is taught by the Lord himself (for direct teaching s. EBröse, Die Präp. ἀπό 1 Cor 11:23: StKr 71, 1898, 351–60; Dssm.; BWeiss; Ltzm.; H-DWendland. But for indirect communication: Zahn et al.). παραλαβὼν ἀπὸ τῶν θυγατέρων Φιλίππου, ὅτι Papias (11:2); opp. παρειληφέναι ὑπὸ τῶν θ. Φ. (2:9).—Of the more remote cause ἀπʼ ἀνθρώπων from human beings (as opposed to transcendent revelation; w. διʼ ἀνθρώπου; cp. Artem. 1, 73 p. 66, 11 ἀπὸ γυναικῶν ἢ διὰ γυναικῶν; 2, 36 p. 135, 26) Gal 1:1. ἀ. κυρίου πνεύματος fr. the Lord, who is the Spirit 2 Cor 3:18. ἔχειν τι ἀπό τινος have (received) someth. fr. someone 1 Cor 6:19; 1 Ti 3:7; 1J 2:20; 4:21.—In salutation formulas εἰρήνη ἀ. θεοῦ πατρός ἡμῶν peace that comes from God, our father Ro 1:7; 1 Cor 1:3; 2 Cor 1:2; Gal 1:3; Eph 1:2; cp. 6:23; Phil 1:2; Col 1:2; 1 Th 1:1 v.l.; 2 Th 1:2; 1 Ti 1:2; 2 Ti 1:2; Tit 1:4; Phlm 3. σοφία ἀ. θεοῦ wisdom that comes fr. God 1 Cor 1:30. ἔπαινος ἀ. θεοῦ praise fr. God 4:5. καὶ τοῦτο ἀ. θεοῦ and that brought about by God Phil 1:28. The expr. εἰρήνη ἀπὸ ‘ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόμενος’ Rv 1:4 is quite extraordinary. It may be an interpretation of the name Yahweh already current, or an attempt to show reverence for the divine name by preserving it unchanged, or simply one more of the grammatical peculiarities so frequent in Rv (Meyer6-Bousset 1906, 159ff; Mlt. 9, note 1; cp. PParis 51, 33 ἀπὸ ἀπηλιότης; Mussies 93f, 328).ⓔ to indicate responsible agents for someth., from, ofα. the self, st. Gk. usage (Thu. 5, 60, 1; X., Mem. 2, 10, 3; Andoc., Orat. 2, 4 οὗτοι οὐκ ἀφʼ αὑτῶν ταῦτα πράττουσιν; Diod S 17, 56; Num 16:28; 4 Macc 11:3; En 98:4; TestAbr A 15 p. 95, 26 [Stone p. 38]; 18 p. 101, 6 [Stone p. 50]; Just., A I, 43, 8) the expr. ἀφʼ ἑαυτοῦ (pl. ἀφʼ ἑαυτῶν) of himself and ἀπʼ ἐμαυτοῦ of myself are common Lk 12:57; 21:30; 2 Cor 3:5, esp. so in J: 5:19, 30; 8:28; 10:18; 15:4.—7:17f; 11:51; 14:10; 16:13; 18:34. So also ἀπʼ ἐμαυτοῦ οὐκ ἐλήλυθα I did not come of myself (opp. the Father sent me) 7:28; 8:42.β. fr. others. W. verbs in the pass. voice or pass. mng. ὑπό is somet. replaced by ἀπό (in isolated cases in older Gk. e.g. Thu. 1, 17 et al. [Kühner-G. II/1 p. 457f]; freq. in later Gk.: Polyb. 1, 79, 14; Hero I 152, 6; 388, 11; Nicol. Dam.: 90 Fgm. 130, 130 Jac.; IG XII/5, 29, 1; SIG 820, 9; PLond III, 1173, 12 p. 208; BGU 1185, 26; PFlor 150, 6 ἀ. τῶν μυῶν κατεσθιόμενα; PGM 4, 256; Kuhring 36f; 1 Macc 15:17; Sir 16:4; ParJer 1:1 ᾐχμαλωτεύθησαν … ἀπὸ τοῦ βασιλέως; Philo, Leg. All. 3, 62; Just., A I, 68, 6 ἐπιστολὴν … γραφεῖσάν μοι ἀπὸ Σερήνου, D. 121, 3 ἀπὸ παντὸς [γένους] μετάνοιαν πεποιῆσθαι. See B-D-F §210; Rob. 820; GHatzidakis, Einl. in d. neugriech. Gramm. 1892, 211; AJannaris, An Histor. Gk. Grammar 1897, §1507). Yet just at this point the textual tradition varies considerably, and the choice of prep. is prob. at times influenced by the wish to express special nuances of mng. Lk 8:29b v.l. (ὑπό text); 43b (ὑπό v.l.); 10:22 D; ἀποδεδειγμένος ἀ. τ. θεοῦ attested by God Ac 2:22. ἐπικληθεὶς Βαρναβᾶς ἀ. (ὑπό v.l.) τ. ἀποστόλων named B. by the apostles 4:36. κατενεχθεὶς ἀ. τοῦ ὕπνου overcome by sleep 20:9. ἀθετούμενος ἀπὸ τῶν παραχαρασσόντων τὰ λόγια αὐτοῦ inasmuch as (Jesus) is being rejected by those who falsify his words AcPlCor 2:3. νεκροῦ βληθέντος ἀπὸ τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ἐπʼ αὐτά when a corpse was cast upon them (the bones of Elisha) 2:32. In such cases ἀπό freq. denotes the one who indirectly originates an action, and can be transl. at the hands of, by command of: πολλὰ παθεῖν ἀ. τ. πρεσβυτέρων suffer much at the hands of the elders Mt 16:21; cp. Lk 9:22; 17:25, where the emphasis is to be placed on παθεῖν, not on ἀποδοκιμασθῆναι. In ἀ. θεοῦ πειράζομαι the thought is that the temptation is caused by God, though not actually carried out by God Js 1:13. ἡτοιμασμένος ἀ. τοῦ θεοῦ prepared by God’s command, not by God in person Rv 12:6.⑥ In a few expr. ἀπό helps to take the place of an adverb. ἀπὸ μέρους, s. μέρος 1c.—ἡμέρᾳ ἀφʼ ἡμέρας day by day GJs 12:3.—ἀπὸ μιᾶς (acc. to Wlh., Einl.2 26, an Aramaism, min ḥădā˒=at once [s. MBlack, An Aramaic Approach3, ’67, 113]; but this does not explain the fem. gender, found also in the formulaic ἐπὶ μιᾶς Maxim. Tyr. 6, 3f En 99:9 [s. SAalen, NTS 13, ’67, 3] and in Mod. Gk. μὲ μιᾶς at once [Thumb §162 note 2]. PSI 286, 22 uses ἀπὸ μιᾶς of a payment made ‘at once’; on the phrase s. New Docs 2, 189. Orig. γνώμης might have been a part of the expr. [Philo, Spec. Leg. 3, 73], or ὁρμῆς [Thu. 7, 71, 6], or γλώσσης [Cass. Dio 44, 36, 2], or φωνῆς [Herodian 1, 4, 8]; cp. ἀπὸ μιᾶς φωνῆς Plut., Mor. 502d of an echo; s. B-D-F §241, 6) unanimously, alike, in concert Lk 14:18. Sim. ἀπὸ τ. καρδιῶν fr. (your) hearts, sincerely Mt 18:35.—Himerius, Or. 39 [=Or. 5], 6 has as a formula διὰ μιᾶς, probably = continuously, uninterruptedly, Or. 44 [=Or. 8], 2 fuller διὰ μιᾶς τῆς σπουδῆς=with one and the same, or with quite similar zeal.—M-M. -
7 χάρις
Aχάριτα Hdt.6.41
, 9.107, E.El.61, Hel. 1378, X.HG3.5.16, Phylarch. 24 J., PGen.47.17 (iv A.D.), etc. (un-Attic, acc. to Moer.p.414P.): χάριταν Gloss.: pl. χάριτες; dat. χάρισι, χαρίτεσσι, Od.6.237, Il. 17.51, Pi.O.7.93: ([etym.] χαίρω):— grace:I in objective sense, outward grace or fauour, beauty, prop. of persons or their portraits, , etc.;χάριν ἀμφιχέαι κεφαλῇ Hes.Op.65
;εὐμόρφων δὲ κολοσσῶν ἔχθεται χ. ἀνδρί A.Ag. 417
(lyr.): pl., graces,κάλλεϊ καὶ χάρισι στίλβων Od.6.237
; ; gracefully,Th.
2.41: less freq. of things, χ. δ' ἀπελάμπετο πολλή, of ear-rings, Il.14.183; of works,ἔργοισι χάριν καὶ κῦδος ὀπάζει Od.15.320
; of words,οὔ οἱ χ. ἀμφιπεριστέφεται ἐπέεσσιν 8.175
; πλείστη δὲ χ. κατὰ μέτρον ἰούσης [γλώσσης] Hes.Op. 720;ταὶ Διωνύσου σὺν βοηλάτα χάριτες διθυράμβῳ Pi.O.13.19
;ἡ τῶν λόγων χ. D.4.38
, cf. D.H. Comp.23;μῦθοι πληθόμενοι χαρίτων AP9.186
(Antip.Thess.).2 glory,Φερενίκου χ. Pi.O.1.18
, cf. 8.57,80.II in subjective sense, grace or favour felt, whether on the part of the doer or the receiver (both senses appear in such phrases asὅτ'.. ἡ χάρις χάριν φέροι S.OC 779
; , cf. E.Hel. 1234, Arist.Rh. 1385a16):1 on the part of the doer, grace, kindness, goodwill, τινος for or towards one, Hes.Op. 190;τῶν Μεσσηνίων χάριτι πεισθείς Th.3.95
; οὐ χάριτι τῇ ἐμῇ not for any kind feeling towards me, Antipho 5.41: abs.,εἰ δέ τις μείζων χ. A. Supp. 960
;τῆς παλαιᾶς χ. ἐκβεβλημένη S.Aj. 808
; ἦ μεγάλα χ. δώρῳσύν ὀλίγῳ Theoc.28.24
;χ. εὑρεῖν ἐναντίον τοῦ θεοῦ LXX Ge.6.8
, al.;χάριν ἔχειν πρὸς τὸν δῆμον Plu.Dem.7
; partiality, favour,μήτε ἔλεον μήτε συγγνώμην μήτε χ. μηδεμίαν περὶ πλείονος ποιήσασθαι τῶν νόμων Lys.14.40
;οὐ συμφωνοῦσιν ὀργαὶ καὶ χάριτες μακαριότητι Epicur. Ep.
ip.28 U., cf. Pl.Lg. 740c.2 more freq. on the part of the receiver, sense of favour received, thankfulness, gratitude,χάριν καὶ κῦδος ἄροιο Il.4.95
;ἀρέομαι πὰρ Σαλαμῖνος Ἀθαναίων χ. Pi.P.1.76
; τινος for a thing, , cf. 22.319;ἀντὶ πόνων χ. Th.4.86
: less freq. c. inf., οὐκ ἄρα τις χάρις ἦεν μάρνασθαι one has, it seems, no thanks for fighting, Il.9.316, 17.147;οἵ οἱ ἀπεμνήσαντο χ. εὐεργεσιάων Hes.Th. 503
, cf. Th.1.137;χάριν φέρειν τινί Pi.O.10(11).17
;χ. τροφεῦσιν ἀμείβων A.Ag. 728
(lyr.);φιλότητος ἀμειβόμεναι χ. S.El. 134
(lyr.); χάριν εἰδέναι τινί to acknowledge a sense of favour, feel grateful, once in Hom.,ἐγὼ δέ κέ τοι ἰδέω χ. ἤματα πάντα Il.14.235
; freq. in Prose, Hdt.3.21, Lys.2.23, Isoc.4.175, etc.; τούτων for a thing, X.Cyr.1.6.11, etc.;τοῖς διαπεπραγμένοις Plu.Alex.62
;μοι χ. οἶδεν ἐπὶ τούτοις Luc.
Bis Acc.17;χ. προσειδέναι Pl.Ap. 20a
;ἀποδιδόναι Id.R. 338a
;τινὰ ἀποστερῆσαι χάριτος Id.Hp.Mi. 372c
; laterχ. γνῶναι Philostr.VA2.17
;πολλὴν γνοῦσα χ. X.Eph.3.5
;χ. ἐπίσταμαι πᾶσι Charito 3.4
, cf. 8.5, Poll.5.142, Jul.Or.8.246c; alsoτῶν παροιχομένων ἔχειν σφι μεγάλην χ. Hdt.7.120
, cf. 1.71, E.Heracl. 767 (lyr.), IT 847 (lyr.), Lys.16.1, Hyp.Ath.5: c. part.,χ. ἔχειν σωθέντες X.An.2.5.14
; also χάριτας ἔχων πατρός owing him a debt of gratitude, E.Or. 244: but ἀσπασμάτων χάριν τίν' ἕξει; what thanks will she have for.. ? Id.Hec. 830;χ. ἂν ἐν τούτῳ μείζω ἔτι ἔσχεν Th.8.87
; χ. ὀφείλειν to owe gratitude, be beholden,τοῖς θεοῖς S.Ant. 331
, cf. X.Cyr.3.2.30;προσοφείλειν D.3.31
;χ. οὐδεμία ἐφαίνετο πρὸς Ἀθηναίων Hdt.5.90
; χάριν ἀθάνατον καταθέσθαι to lay up a store of undying gratitude, Id.7.178, cf. 6.41;τῇ πόλει χ. καταθέσθαι Antipho 5.61
, cf. Th.1.33; χάριν λαβεῖν τινος receive thanks from one, S.OT 1004, etc.;ἀπολαβεῖν παρά τινων Lys.20.31
; τινος for a thing, X.Mem.2.2.5, Aeschin.2.4; ;κἀπ' ἐμοῦ κτήσει χ. Id.Tr. 471
;κομίσασθαι χ. Th.3.58
;χάριτος τυχεῖν Lycurg. 135
;ἀπέχειν χάριτας Call.Epigr.51.4
, etc.; τοῖς θεοῖς χάρις (sc. ἐστί) ὅτι .., thank the gods that.., X.An.3.3.14, Cyr.7.5.72;χ. τινί τινος Luc.Tim.36
;τινὶ ὑπέρ τινος Plu.2.1122a
.3 favour, influence, opp. force,χάριτι τὸ πλέον ἢ φόβῳ Th.1.9
; χ. καὶ δεήσει, opp. ἀπειλῇ, Plu.Sull.38.4 love-charm, philtre, Luc. Alex.5, Merc.Cond.40.III in concrete sense, a favour done or returned, boon, χάριν φέρειν τινί confer a favour on one, do a thing to oblige him, Il.5.211, 874, 9.613, Od.5.307, E.IT14, Or. 239, And.2.24 (so in [voice] Med., of the recipient, ib.9);ἄλλοις χ. φέροντες Th.3.54
; χάριν θέσθαι or τίθεσθαί τινι, Hdt.9.60, 107, A. Pr. 782, E.Hec. 1211, etc.;προσθέσθαι S.OC 767
;χ. ὑπουργῆσαί τινι A.Pr. 635
; ; , 896 (lyr.);δράσας Th.2.40
; ἀνύσαι prob. in S.Tr. 995 (anap.); ;χ. δοῦναί τινι A.Pr. 821
, S.OC 1489 (but χ. δοῦναι, = χαρίζεσθαι (1.2), indulge, humour, ὀργῇ ib. 855;γαστρί Cratin.317
); χ. χαρίζεσθαι, v. χαρίζομαι 1.1: χ. ἀνθυπουργεῖν return a favour, S.Fr. 339; , Ag. 821;χάριτας πατρῴας ἐκτίνων E.Or. 453
, cf. Pl. Mx. 242c, etc.;χ. ἀποδιδόναι τινί Lys.12.60
, 28.17;ἀντί τινος X.Ages.2.29
;ὑπέρ τινος Isoc.4.56
;τῶν ἔργων τὰς χάριτας ἀποδ. τινί Lys.31.24
;χάριτας ἀντιδιδόναι Th.3.63
; opp. χάριν ἀπαιτεῖν to ask the repayment of a boon, E.Hec. 276, cf. Lys.18.23, D.20.156;χάριτας ἀπ. Lycurg.139
;χάριν ἐξαιτεῖσθαι S.OC 586
; χ. ἀποστερεῖν withhold a return for what one has received, Pl.Grg. 520c; τὰς αὑτοῦ εἰς τοὺς φίλους χ. the favours one has done them, Id.Lg. 729d; χ. ἄχαρις α thankless favour, one which receives, or deserves, no thanks, A.Pr. 545 (lyr.);χ. ἀχάριτος Id.Ch.42
(lyr.), E.Ph. 1757 (lyr.).b grant made in legal form, POxy.273.14 (i A.D.), PGrenf.2.70.5 (iii A.D.), etc.; αἱ τῶν Σεβαστῶν χ. imperial grants, OGI669.44 (Egypt, i A.D.).2 esp. in erotic sense, of favours granted (v.χαρίζομαι 1.3
),ἀλόχου χάριν ἰδεῖν Il.11.243
, cf. A.Ag. 1206: more freq. in pl., X.Hier.1.34, 7.6, etc.; βίᾳ δ' ἔπραξας χάριτας ἢ πείσας κόρην; Trag.Adesp.402; in full,χάριτες ἀφροδισίων ἐρώτων Pi.Fr. 128
, cf. Pl.Phdr. 254a, al.IV gratification, delight, τινος in or from a thing,συμποσίου Pi. O.7.5
;νίκας Id.O.10(11).78
;ὕπνου χ. E.Or. 159
(lyr.); evenχ. γόων Id.Supp.79
(lyr.); also concrete, of things, a delight, Pi.I.2.19 (pl.);τὰν βοτρυώδη Διονύσου χ. οἴνας E.Ba. 535
(lyr.), cf. Ar.Nu. 311 (lyr.), Jul.Or.3.125b;ἔνοπτρα, παρθένων χάριτας E.Tr. 1108
(lyr.): abs.,Ἔρως.. εἰσάγων γλυκεῖαν χ. Id.Hipp. 527
(lyr.); opp. λύπη, S.El. 821, E.Hel. 655 (lyr.); opp. πόνος, S.OC 232 (lyr.);θανεῖν πολλὴ χάρις A.Ag. 550
, cf. 1304;βίου χ. μεθεῖσα E.Med. 227
;οὐδεμίαν ἔχω τῷ βίῳ χάριν Ar.Lys. 865
; τοῖς δὲ σιτίοις χ. οὐδεμίαν οἶδ' ἐσθίων ib. 869; less freq. in Prose,χ. καὶ ἡδονή Pl.Grg. 462c
, cf. D.20.26;τοσαύτην ἔχει χ. Isoc.9.10
.V δαιμόνων χάρις homage due to them, their worship, majesty, A.Ag. 182 (lyr.); ἀθίκτων χ. ib. 371 (lyr.); (lyr.).2 thank-offering, εὐκταία χ. τινός, opp. a common gift, A.Ag. 1387, cf. X.Hier.8.4;ἔπεμψε χαίτην κουρίμην χ. πατρός A.Ch. 180
, cf. 517;τιμὴ καὶ γέρα καὶ χ. Pl.Euthphr. 15a
, cf. La. 187a.VI Special usages:1 acc. sg. as Adv., χ. τινός in any one's favour, for his pleasure, for his sake,χ. Ἕκτορος Il.15.744
; ψεύδεσθαι γλώσσης χ. for one's tongue's pleasure, i.e. for talking's sake, Hes.Op. 709, cf. A.Ch. 266; rarely with Art.,τὴν Ἀθηναίων χάριν ἐστρατεύοντο Hdt.5.99
.b as Prep., sts. before its case (once in Pi., P.2.70;χάριν πλησμονῆς Pl.Phdr. 241c
;χ. φιλίας Epicur.Sent.Vat.28
; χ. τίνος; LXX 2 Ch.7.21, cf. POxy.743.29 (i B. C.), etc.), but mostly after, for the sake of, on behalf of, on account of, (lyr.); τοῦ χάριν; for what reason? Ar.Pl.53;συγχωρῶ τοῦ λόγου χ. Pl.R. 475a
; so ἐμὴν χάριν, χάριν σήν, for my, thy pleasure or sake, A.Pers. 1046 (lyr.), E.HF 1238, etc.;κείνου τε καὶ σὴν ἐξ ἴσου κοινὴν χ. S.Tr. 485
: less freq. with the Art.,τὴν σὴν δ' ἥκω χ. Id.Ph. 1413
(anap.);σοῦ τε τήν τ' ἐμὴν χ. E.Ph. 762
:—pleon.,τίνος χάριν ἕνεκα; Pl.Lg. 701d
; also χάριν τινός as far as regards.., as to..,ἔπους σμικροῦ χ. S.OC 443
; δακρύων χάριν if tears would serve, Id.Fr.557.6;χ. θανάτου πόλιν ἀτείχιστον οἰκοῦμεν Epicur.Sent.Vat.31
; also, about, ἔπεμφεν ἐπὶ τὴν πενθεράν σου χ. τοῦ κτήματος about the farm, PFay.126.5 (ii/iii A. D.).—Orig. an acc. in apposition with the sentence, as in Il.15.744, etc., being a favour, since it is (was) a favour, as is evident in ;τινὸς νίκας ἀκάρπωτον χ. S.Aj. 176
(lyr.).2 with Preps.:a εἰς χάριν to do a pleasure,οὐδὲν ἐς χ. πράσσων Id.OT 1353
(lyr.);ἐς χ. τίθεσθαί τι Plu.Mar.46
;μηδὲ κρίσιν εἰς χ. ἕλκε Ps.-Phoc.9
(but ἐς τὴν τῶν ξυμμάχων χ. in such a way as to earn thanks.. Th.3.37); alsoκατὰ χάριν Pl.Lg. 740c
; χάριτος ἕνεκα ib. 771d.b (anap.); ; , cf. X.Mem.4.4.4, HG6.3.7, Isoc.2.18, D.8.1 (but πρὸς χ. βορᾶς for the sake of it, S.Ant.30); πρὸς χ., opp. κλαίων, Id.OT 1152:—but πρὸς χ. εὐσεβίας, just like χάριν, Pi.O.8.8;τίνος νόμου ταῦτα πρὸς χ. λέγω; S.Ant. 908
;πρὸς ἰσχύος χ. E.Med. 538
; πρὸς χ. alone, as a favour, freely,πρὸς χ. τε κοὐ βίᾳ S.Fr.28
; but κορέσαι στόμα πρὸς χ. to their heart's content, Id.Ph. 1156 (lyr.).c ἐν χάριτι κρίνειν τινά to decide from partiality to one, Theoc.5.69; but also, for one's gratification, pleasure, ἐν χάριτι διδόναι or ποιεῖν τινί τι, X.Oec.8.10, Pl.Phd. 115b: gratefully,Id.
Lg. 796b.d διὰ χαρίτων εἶναι or γίγνεσθαί [τινι] to be pleasing to one, X.Hier.9.1,2.VII metaph. of the cypress, Gp.11.4.1; of some kind of myrtle, Sch.Il.17.51; of salt, ὅτι τὸ ἀναγκαῖον ἡδὺ ποιοῦσιν (sc. ἅλες) Plu.2.685a.B [full] Χάρις, ἡ, as a mythological pr. n. declined like χάρις, save that the acc. is generally Χάριτα (exc. AP5.148 (Mel.), Luc.DDeor. 15.1, Paus.9.35.4): poet. dat. pl.Χαρίτεσσι Il.17.51
, Pi.N.9.54; Χάρισσιν ib.5.54:—Charis, wife of Hephaestus, Il.18.382; mostly in pl. Χάριτες, αἱ, the Graces, 14.267, 275, Od.6.18, Pi.O.2.50, etc.; three in number, Hes.Th. 907, etc. (τέσσαρες αἱ X.
, as a compliment, Call.Epigr.52.1); attendants of Aphrodite, Il.5.338, Hes. Op.73, h.Ven.61, Paus.6.24.7; coupled with Μοῦσαι, Hes.Th.64; κόμαι Χαρίτεσσιν ὁμοῖαι, i.e. like that of the Graces, Il.17.51; worshipped at Orchomenus in Boeotia,Ἐτεόκλειοι Χάριτες θεαί Theoc. 16.104
, cf. Sch. ad loc., Str.9.2.40, Paus.9.35.3, 9.38.1: but at Lacedaemon and Athens only two were orig. worshipped, Id.3.18.6, 9.35.2;Χαρίτων ἱερὸν ἐμποδὼν ποιοῦνται Arist.EN 1133a3
;θύειν ταῖς X.
Plu.2.141f; in adjurations,πρὸς τῶν Χαρίτων Pl.Tht. 152c
;νὴ τὰς X.
Luc.Hist.Conscr.26;ὦ φίλαι X.
Plu.2.710d.— Rarely in sg., X.ζωθάλμιος Pi.O.7.11
;Χάριτος ἡδίστης θεῶν Antiph. 228.4
. -
8 παρά
πᾰρά [pron. full] [ρᾰ], [dialect] Ep. and Lyr. also [full] παραί: shortd. [full] πάρ, in Hom., Lyr. (but rarely in Trag., in lyr. passages, A.Supp. 553, S.Tr. 636), and in all dial ects exc. [dialect] Att., GDI5434.8 ([place name] Paros), IG5(2).3.14 (Tegea, iv B. C.), Inscr.Magn.26.28 (Thess.), etc.:—Prep. c. gen., dat., and acc., prop.A beside: hence,A WITH GEN. prop. denoting motion from the side of, from beside, from:I of Place,πὰρ νηῶν ἔλθωμεν Il.13.744
;παρὰ ναῦφιν ἐλευσόμεθ' 12.225
, etc.;παρ' Ὠκεανοῖο ῥοάων.. ἐπερχομένη Od.22.197
;πὰρ νηῶν ἀπώσεται Il.8.533
, etc.;δῶρα π. νηὸς ἐνεικέμεν 19.194
;φάσγανον ὀξὺ ἐρυσσάμενος π. μηροῦ 1.190
, cf. 21.173;σπασσάμενος.. ἄορ παχέος π. μηροῦ 16.473
; πλευρὰ παρ' ἀσπίδος ἐξεφαάνθη was exposed beside the shield, 4.468, cf. A.Th. 624.II commonly of Persons,1 with Verbs of going or coming, bringing, etc.,ἦλθε.. πὰρ Διός Il.2.787
;παρ' Αἰήταο πλέουσα Od.12.70
, etc.;ἀγγελίη ἥκει π. βασιλέος Hdt.8.140
.ά; αὐτομολήσαντες π. βασιλέως X.An.1.7.13
;ἐξεληλυθὼς παρ' Ἀριστάρχου D.21.117
; ὁ π. τινὸς ἥκων his messenger, X.Cyr.4.5.53; soοἱ π. τινός Th.7.10
, Ev.Marc.3.21, etc.;ὅστις ἀφικνεῖτο τῶν π. βασιλέως πρὸς αὐτόν X.An.1.1.5
, etc.; τεύχεα καλὰ φέρουσα παρ' Ἡφαίστοιο from his workshop, Il.18.137, cf. 617, etc.;ἀπαγγέλλειν τι π. τινός X.An.2.1.20
;σὺ δὲ οἰμώζειν αὐτοῖς παρ' ἐμοῦ λέγε Luc.DMort.1.2
.2 issuing from a person, γίγνεσθαι π. τινός to be born from, Pl.Smp. 179b; λόγος (sc. ἐστί) π. Ἀθηναίων c. acc. et inf., Hdt.8.55: freq. following a Noun, δόξα ἡ π. τῶν ἀνθρώπων glory from (given by) men, Pl.Phdr. 232a; ἡ π. τινὸς εὔνοια the favour from, i. e. of, any one, X.Mem.2.2.12; τὸ παρ' ἐμοῦ ἀδίκημα done by me, Id.Cyr.5.5.13; τὰ π. τινός all that issues from any one, as commands, commissions, Id.An.2.3.4, etc.; or promises, gifts, presents, Id.Mem.3.11.13; τὰ παρ' ἐμοῦ my opinions, Pl.Smp. 219a; παρ' ἑωυτοῦ διδούς giving from oneself, i. e. from one's own means, Hdt. 2.129, 8.5;παρ' ἑαυτοῦ προσετίθει X.HG6.1.3
; νόμον θὲς παρ' ἐμοῦ by my advice, Pl.Prt. 322d; αὐτοὶ παρ' αὑτῶν of themselves, Id.Tht. 150d, cf. Phdr. 235c.3 with Verbs of receiving, obtaining, and the like ,τυχεῖν τινος π. τινός Od.6.290
, 15.158;πὰρ δ' ἄρα μιν Ταφίων πρίατο 14.452
;ἀρέομαι πὰρ μὲν Σαλαμῖνος Ἀθαναίων χάριν Pi.P.1.76
;εὑρέσθαι τι π. τῶν θεῶν Isoc.9.14
, cf. IG12.40.10; δέχεσθαι, λαμβάνειν, ἁρπάζειν π. τινός, Th.1.20, X.Oec.9.11, Hes.Th. 914; ἀντιάσαι, αἰτήσασθαι π. τινός, S.El. 870 (lyr.), X.HG3.1.4;ἀξιοῖ π. τοῦ ἰατροῦ φάρμακον πιὼν ἐξεμέσαι τὸ νόσημα Pl.R. 406d
;κόσμος τοῖς πράξασι γίγνεται π. τῶν ἀκουσάντων Id.Mx. 236e
: without Verb,ὁ καρπὸς ὁ π. τῶν δημάρχων IG12.76.27
: with Verbs of learning, etc.,μεμαθηκέναι π. τινῶν Hdt.2.104
, etc.4 with [voice] Pass. Verbs,πὰρ Διὸς.. μῆνις ἐτύχθη Il.15.122
;π. θεῶν ἡ τοιαύτη μανία δίδοται Pl.Phdr. 245c
, etc.; τὰ π. τῶν θεῶν σημαινόμενα, συμβουλευόμενα, X.Cyr.1.6.2; τὰ π. τινὸς λεγόμενα ib.6.1.42; τὰ π. τῆς τύχης δωρηθέντα the presents of.., Isoc.4.26;με π. σοῦ σοφίας πληρωθήσεσθαι Pl.Smp. 175e
.III rarely for παρά c. dat., by, near,πὰρ ποδός Pi.P.10.62
, 3.60; παρὰ δὲ κυανέων πελαγέων dub. l. in S.Ant. 966 (lyr.);τὸν Ῥειτὸν τὸν παρὰ τοῦ ἄστεως IG12.81.5
; πολλοὶ παρ' ἀμφοτέρων ἔπιπτον, = ἀμφοτέρωθεν, D.S.19.42.B WITH DAT. denoting rest by the side of any person or thing, answering the question where?I of Places, κατ' ἂρ ἕζετ'.. πὰρ πυρί, ἔκειτο π. σηκῷ, Od.7.154, 9.319;νέμονται π. πέτρῃ 13.408
;ἑσταότες παρ ὄχεσφιν Il.8.565
; πὰρ ποσὶ μαρναμένων ἐκυλίνδετο at their feet, 14.411, etc.; π. θύρῃσι at the door, 7.346;π. ῥηγμῖνι θαλάσσης 2.773
;δεῖπνον.. εἵλοντο παρ' ὄχθῃσιν ποταμοῖο Od.6.97
, cf. Il.4.475, 20.53, etc.;κεῖσθαι παρ' Ἅιδῃ S.OT 972
; παρ' οἴνῳ over wine, ib. 780, etc.II of persons, beside,πὰρ δὲ οἷ αὐτῷ εἷσε Θεοκλύμενον Od.15.285
;κεῖτο παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ Il.9.556
, cf. 6.246, etc.;παρ' ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι Od.5.119
;δαίνυσθαι π. τινί 8.243
; πὰρ δέ οἱ ἑστήκει stood by him, Il.4.367.2 at one's house or place, with one,μένειν π. τισί 9.427
;θητευέμεν ἄλλῳ, ἀνδρὶ παρ' ἀκλήρῳ Od.11.490
;φιλέεσθαι π. τινί Il.13.627
; παρ' ἑωυτοῖσι at their own house, Hdt.1.105, cf. 86;παιδευθῆναι π. τινί X.Cyr.1.2.15
;καταλύειν π. τινί D.18.82
(butπαρά τινα καταλῦσαι Th.1.136
), etc.: hence οἱ παρ' ἐμοί those of my household, X.Mem.2.7.4, etc.; τὰ παρ' ἐμοί life with me, Id.An. 1.7.4; οἱ παρ' ἡμῖν ἄνθρωποι our people, Pl.Phd. 64b; ἡ παρ' ἡμῖν πολιτεία, ὁ παρ' ὑμῖν δῆμος, D.15.19; ὁ παρ' αὑτῷ βίοτος one's own life, S.OT 612;τὸ παρ' ἡμῖν πῦρ Pl.Phlb. 29f
; ;τὸ παρ' ἡμῖν σῶμα Pl.Phlb. 29f
; also, in one's hands,τὰ π. τοῖς Ἑλληνοταμίαις ὄντα IG12.91.6
;ἔχειν παρ' ἑωυτῷ Hdt. 1.130
, etc.; οὔπω παρ' ἐμοὶ τότ' ἦν λέγειν I had no right to speak then, Men.Epit.98.3 before, in the presence of,ἤειδε π. μνηστῆρσιν Od. 1.154
; before a judge,δίκας γίγνεσθαι π. τῷ πολεμάρχῳ IG12.16.9
;π. Δαρείῳ κριτῇ Hdt.3.160
;π. τῷ βασιλέϊ Id.4.65
;παρὰ δικασταῖς Th. 1.73
;εἰς κρίσιν καθιστάναι τινὰ π. τισί D.18.13
: hence παρ' ἐμοί in my judgement, Hdt.1.32, cf. S.Tr. 589, E.Heracl. 881, 1 Ep.Cor.3.19; π. τούτῳ μέγα δυνήσεται with him, Pl.Grg. 510e.4 in quoting authors, παρ' Ἐφόρῳ, παρ' Αἰσχίνῃ, π. Θουκυδίδῃ, in Ephorus, etc., Plb. 9.2.4, D.H.Comp.9,18.III Arc., = π. c. gen., from,καθὰ εἶχον τὰς ἰντολὰς π. τᾷ ἰδίᾳ πόλι SIG559.9
(Megalop., iii B. C.), cf. 558.10 (Ithaca, iii B. C.).C WITH ACCUS. in three main senses,I beside, near, by,II along,III past, beyond.I beside, near, by:1 with Verbs of coming, going, etc., to the side of, to,ἴτην π. νῆας Il.1.347
, cf. 8.220, etc.;βῆ.. π. θῖνα 1.34
, cf. 327, etc.; τρέψας πὰρ ποταμόν to the side of.., 21.603, cf. 3.187: more freq. of persons, εἶμι παρ' Ἥφαιστον to the chamber of H., 18.143, cf. Od.1.285, etc.;ἐσιόντες π. τοὺς φίλους Th.2.51
, etc.;φοιτᾶν π. τὸν Σωκράτη Pl.Phd. 59d
; πέμπειν ἀγγέλους, πρέσβεις π. τινά, Hdt. 1.141, Th.1.58, etc.;ἄγειν π. τινά Hdt.1.86
;καταφυγὴ π. φίλων τινάς Th.2.17
.2 with Verbs of rest, beside, near, by, sts. with ref. to past motion (expressed in such phrases asἧσο παρ' αὐτὸν ἰοῦσα Il.3.406
, cf. 11.577), , cf. 13.372; κεῖται ποταμοῖο παρ' ὄχθας lies stretched beside.., Il.4.487, cf. 12.381; παρ' ἔμ' ἵστασο come and stand by me, 11.314, cf. 592, 20.49, etc.;π. πυθμέν' ἐλαίης θῆκαν Od.13.122
;καταθέτω π. τὰ ἴκρια IG12.94.28
; κοιμήσαντο π. πρυμνήσια they lay down by.., Od.12.32, cf. 3.460;ὁ παρ' ἐμὲ καθήμενος Pl.Euthd. 271b
, cf. Phd. 89b; ἐκάθητο π. τὴν πύλην, π. τὴν ὁδόν, LXX Ge.19.1, Ev.Marc. 10.46;παρ' αὐτὸν τὸν καλέσαντα κατακείμενος δειπνῆσαι Thphr.Char. 21.2
, cf. Pl.Smp. 175c;ἐκαθέζετο π. τὸν Λύσιν Id.Ly. 211a
, cf. R. 328c;στὰς παρ' αὐτόν Id.Phd. 116c
;τέμενος νεμόμεσθα.. παρ' ὄχθας Il.12.313
, cf. 6.34, IG12.943.45;τοῦ Εὐρίπου, παρ' ὃν ᾤκει Aeschin.3.90
;κατελείφθη π. τὸν νηόν Hdt.4.87
;τὴν παρ' ἐμὲ ἐοῦσαν δύναμιν Id.8.140
.ά (v.l. ἐμοί); εἶπεν αὐτῷ μένειν παρ' ἑαυτόν X.Cyr.1.4.18
, cf. An.1.9.31, Ar.Fr. 451, Is.8.16, Alex.248, Demetr.Com. Nov.1.5, IG22.654.23 (iii B. C.), Plb.3.26.1, 11.14.3, 28.14.3;ἡ π. θάλασσαν Μακεδονία Th.2.99
, cf. S.El. 184 (lyr.), Tr. 636 (lyr.);Καρβασυανδῆς π. Καῦνον IG12.204.52
;τὸ κουρεῖον τὸ π. τοὺς Ἑρμᾶς Lys.23.3
, cf. And.1.62, Is.6.20, 8.35, Aeschin. 1.182, 3.88, Lycurg.112; (1).109 iii 146 (Epid.); παρ' ὄμμα before one's eyes, E.Supp. 484; π. πόδας on the spot, Phld.Ir.p.78 W., Rh.2.2 S.; immediately thereafter, Plb.1.7.5, 1.8.2, al.b [dialect] Dor., [dialect] Boeot., and Thess., = supr. B. 11.2, at the house of.., with a person, IG7.3171.7 (Orchom. [dialect] Boeot.), GDI 1717 (Delph.); παρ' ἁμὲ πολυτίματος [ὁ σῖτος] Ar.Ach. 759 (Megar.);τοῖς κατοικέντεσσι πὰρ ἀμμέ IG9(2).517.18
(Larissa, iii B. C.); τοῖ πὰρ ἀμμὲ πολιτεύματος ib.13;πεπολιτευκὼρ πὰρ ἁμέ Schwyzer 425.5
(Elis, iii/ii B. C.): so in [dialect] Att., θέμενος π. γυναῖκας depositing with.., Pl. R. 465c.3 with Verbs of striking, wounding, etc.,βάλε στῆθος π. μαζόν Il.4.480
, etc.;τὸν δ' ἕτερον.. κληῗδα παρ' ὦμον πλῆξε 5.146
;τύψε κατὰ κληῗδα παρ' αὐχένα 21.117
, cf. 4.525, 8.325, etc.; , cf. 17.310; δησάμενος τελαμῶνι π. σφυρόν ib. 290.4 with Verbs of placing, examining, etc., side by side with..,ὁ ἔλεγχος π. τὸν ἔλεγχον παραβαλλόμενος Pl.Grg. 475e
, cf. Hp.Mi. 369c, Smp. 214c, R. 348a; ;ἄλλα παρ' ἄλλατιθέμενα.. τῶν χρωμάτων Arist.Mete. 375a24
.b Geom., παραβάλλειν π. apply an area to (i. e. along) a finite straight line, Euc.1.44, Archim.Aequil.2.1;π. τὴν δοθεῖσαν αὐτοῦ γραμμὴν παρατείναντα Pl. Men. 87a
; ἡ [εὐθεῖα] παρ' ἣν δύνανται αἱ καταγόμεναι τεταγμένως the line to which are applied the squares of the or dinates, etc., Apollon. Perg.Con.1.11: hence,c Arith., παραβάλλειν τι π. τι divide by.. (v.παραβάλλω A.
VII. 2);μερίζω τι π. τι Dioph.4.33
; ἐπὶ γ π. ί multiply by 3 and divide by 10, PLond.5.1718.2 (vi A. D.).5 Geom., parallel to.., Democr.155, Arist. Top. 158b31, Archim.Sph. Cyl.1.12, al.6 metaph. in Gramm., like, as a parody of.., π. τὸ Σοφόκλειον, π. τὰ ἐν Τεύκρῳ Σοφοκλέους, Sch.Ar.Av. 1240, Nu. 584.b Gramm., of words which differ as compared with other words, π. τὸ τοῦ ἔρωτος ὄνομα σμικρὸν παρηγμένον ἐστίν.. [τὸ ἥρως] Pl.Cra. 398d, cf. 399a, Lg. 654a: hence, derived from.., π. τὸ ἔδαφος, δάπεδον, A.D. Pron.31.16; π. τὸ δρῶ δρᾶμα Sch.A.R.2.624;σύγκειται [τὸ αὐθέντης] π. τὸ εἷναι.. καὶ π. τὸ αὐτός Phryn.PSp.24
B.7 generally, of Comparison, alongside of, compared with, usu. implying superiority,δοκέοντες π. ταῦτα οὐδ' ἂν τοὺς σοφωτάτους ἀνθρώπων Αἰγυπτίους οὐδὲν ἐπεξευρεῖν Hdt.2.160
, cf. 7.20, 103;ἡλίου ἐκλείψεις αἳ πυκνότεραι π. τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου μνημονευόμενα ξυνέβησαν Th.1.23
, cf. 4.6;τῶν ἁπάντων ἀπερίοπτοί εἰσι π. τὸ νικᾶν Id.1.41
;π. τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ ἄνθρωποι βιοτεύουσι X.Mem.1.4.14
;φαίνεται π. τὸ ἀλγεινὸν ἡδὺ καὶ π. τὸ ἡδὺ ἀλγεινὸν ἡ ἡσυχία Pl.R. 584a
, cf. Phdr. 236d, La. 183c, al.;εὐδαίμων μᾶλλον π. πάντας BCH26.332
([place name] Halae);προετέρει π. πάντας PSI 4.422.34
(iii B. C.): sts. implying inferiority or defect, ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ' ἀγγέλους a little lower than the angels, LXX Ps. 8.6; μιᾷ ἡμέρᾳ ὑστεροῦσι π. τὸν ἥλιον lag one day behind the sun, Gem.8.19; so perh. παρ' αὐτόν, ὑπὲρ αὐτόν (has passed the ball?) short of him, beyond him, Antiph.234; μέγα τοι ἡμέρα παρ' ἡμέραν γιγνομένη γνώμην ἐξ ὀργῆς μεταστῆσαι one day compared with another is important.., a day's delay makes a difference, Antipho 5.72; τί γὰρ παρ' ἦμαρ ἡμέρα τέρπειν ἔχει προσθεῖσα κἀναθεῖσα τοῦ γε κατθανεῖν; what joy has one day compared with another to offer, since it only brings us nearer to, or farther from, death (which is neither good nor evil)? S.Aj. 475; ὃς μὲν κρίνει (prefers) ἡμέραν παρ' ἡμέραν, ὃς δὲ κρίνει (approves)πᾶσαν ἡμέραν Ep.Rom.14.5
.8 with Verbs of estimating, to set at so and so much, hence π. = equivalent to.., ταρβῶ μὴ.. θῆται παρ' οὐδὲν τὰς ἐμὰς ἐπιστολάς set at nought, E.IT 732, cf. A. Ag. 229 (lyr.);παρ' οὐδὲν ἄγειν S.Ant.35
; π. μικρὸν ἡγεῖσθαι or ποιεῖσθαί τι hold of small account, Isoc.5.79, D.61.51;παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαί τινα X.An.6.6.11
; so with εἶναι, etc., παρ' οὐδέν ἐστι are as nothing, S.OT 983, cf. Ant. 466; ;οὐ π. μέγα ἔσεσθαι τὸ πταῖσμα Arr.An.1.18.6
; so perh. π. σμικρὰ κεχώρηκε have turned out of little account, have amounted to little, Hdt.1.120.b in Accountancy, without a verb, π. τὴν καταλλαγήν on account of κ., PHib.1.100.4 (iii B. C.).9 of correspondence, ὀφείλειν στατῆρα π. στατῆρα stater for stater (one to each of two creditors), BCH50.214 (Thasos, v B. C.);πληγὴν π. πληγὴν ἑκάτερον Ar.Ra. 643
; συνεῖναι ἑκατέρῳ ἡμέραν παρ' ἡμέραν stayed day for day with each, D.59.46; hence of alternation, ποιεῖσθαι ἁγνείας καὶ θυσίας δύο π. δύο, of four priests acting two and two alternately, BGU1198.12 (i B. C.); τοῦ καθημερινοῦ ἢ μίαν π. μίαν (sc. ἡμέραν) [πυρετοῦ] quotidian or tertian fever, ib.956.3 (iii A. D.): sts. without doubling of the Noun, παρ' ἡμέρην, opp. καθ' ἡμέρην, tertian, opp. quotidian, Hp.Aph.1.12; καθ' ἡμέραν, παρ' ἡμέραν, π. δύο, π. τρεῖς every day, every second day, every third (fourth) day, Arr.Epict.2.18.13; π. μίαν every second day, Plb.3.110.4; παρ' ἐνιαυτόν every second year, Plu.Cleom.15; παρ' ἔτος year and year about, Arist.GA 757a7; every second year, Paus.8.15.2; π. μέρος by turns (v. μέρος II. 2);ὁ ἀνὰ μέρος παρ' ἓξ μῆνας ὑπὲρ γῆν τε καὶ ὑπὸ γῆν γινόμενος Ἄδωνις Corn. ND28
; π. μῆνα τρίτον every third month, Arist.HA 582b4, cf. Plu.2.942e; but π. τρία [ἔτεα] prob. every fourth year, IG5(2).422 ([place name] Phigalea), cf. Arr.Epict. l.c.; ἕνα παρ' ἕνα παραλειπτέον every second one, Nicom.Ar.1.18; ἕνα π. δύο ([etym.] τρεῖς) every third (fourth) one, ibid.; παρὰ δ' ἄλλαν ἄλλα μοῖρα διώκει now one now another, E.Heracl. 611.10 precisely at the moment of, παρ' αὐτὰ τἀδικήματα flagrante delicto, D.18.13, 21.26;ἀποδώσω π. τὸν εὔθυνον τὸ καθῆκον IG12.188.31
; π. τοιοῦτον καιρόν, π. τὰς χρείας, D.20.41,46; π. τὰ δεινά in the midst of danger, Plu.Ant.63;π. τὴν πρώτην γένεσιν Jul.Or.1.10b
; π. τὴν πρώτην (sc. ἐπίθεσιν) at the first attack, Hld.9.2;π. γε τὴν πρώτην ὁρμήν Ael.NA14.10
.b distributively, whether of Time, π. τὰ ἑβδομήκοντα ἔτεα in each complete period of seventy years, Hdt.1.32;ἐν ταῖς ὁδοιπορίαις π. στάδια διακόσια.. τοῖς ἑκατὸν σταδίοις διήνεγκαν ἀλλήλων X.Oec.20.18
; πὰρ Ϝέτος each year, every year, Tab.Heracl. 1.101;π. τὸν ἐνιαυτὸν ἕκαστον IG12(7).5.14
([place name] Amorgos); παρ' ἆμάρ τε καὶ νύκτα day and night, B.Fr.7; or more generally, πὰρ τὰν ἐλαίαν in respect of each olive plant, Tab.Heracl.1.122; παρ' ἡμέραν αἱ ἀμίαι πολὺ ἐπιδήλως αὐξάνονται from day to day, per day, Arist.HA 571a21;τὸ παρ' ἑκάστην βάσιν γινόμενον μικρὸν πολὺ γίνεται π. πολλάς Id.Pr. 881b26
;ἡ παρ' ἡμέραν χάρις D.8.70
;τὸ παρ' ἑκάστην ἡμέραν ἡδύ Pl. Lg. 705a
.c παρ' ἆμαρ on (this) day, to-day, τὸ μὲν πὰρ ἆμαρ, τὸ δέ .. to-day and to-morrow, Pi.P.11.63; but παρ' ἦμαρ to-morrow, S. OC 1455 (lyr.).d throughout a period of time,π. τὴν ζόην Hdt. 7.46
;π. τὸν βίον ἅπαντα Pl.Lg. 733a
;π. πάντα τὸν χρόνον D.18.10
; also more loosely, during, π. τὴν πόσιν while they were drinking, Hdt.2.121.δ; π. τὸν πότον Aeschin.2.156
;π. τὴν κύλικα Plu.Ant.24
; π. δεῖπνον or π. τὸ δεῖπνον, Id.2.737a,674f.II along,ὄνος παρ' ἄρουραν ἰών Il.11.558
;βῆ δὲ θέειν π. τεῖχος 12.352
;π. ῥόον Ὠκεανοῖο ᾔομεν Od. 11.21
;ἔπλεον π. τὴν ἤπειρον Hdt.7.193
;π. πᾶσαν τὴν ὁδόν Isoc.4.148
; ὀρθὴν παρ' οἶμον.. τύμβον κατόψει straight along the road, E.Alc. 835;παρ' ὅλην τὴν φάραγγα Plb.10.30.3
; παρ' αὐτὴν τὴν χαράδραν παραπορευομένων ib.9; for παραβάλλειν π., v. supr. c. 1.4b.2 strictly according to, without deviating from,εἶμι π. στάθμην ὀρθὴν ὁδόν Thgn. 945
, cf. S.Fr.474.5; ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ π. στάθμην, i.e. too strict, A.Ag. 1045; π. τὸν λόγον ὃν ἀποφέρουσιν.. ἐπιδείξω I will prove to you strictly according to the accounts which they themselves submit, D.27.34.III past, beyond,παρὰ σκοπιὴν καὶ ἐρινεὸν ἠνεμόεντα.. ἐσσεύοντο Il.22.145
, cf. Od.3.172, 24.12;βῆ δὲ π. Κρουνούς h.Ap. 425
; π. τὴν Βαβυλῶνα παριέναι pass by Babylon, X.Cyr.5.2.29; παρ' αὐτὴν τὴν χύτραν ἄκραν ὁρῶντες looking over the edge of.., Ar.Av. 390.2 metaph., over and above, in addition to,οὐκ ἔστι π. ταῦτ' ἄλλα Id.Nu. 698
;π. ταῦτα πάντα ἕτερόν τι Pl.Phd. 74a
, cf.R. 337d, D.18.139, X.HG 1.5.5; ἑκὼν ἐπόνει π. τοὺς ἄλλους more than the others, Id.Ages.5.3, cf. Mem.4.4.1, Oec.20.16;ἃ τῷ ῥαψῳδῷ προσήκει καὶ σκοπεῖσθαι καὶ διακρίνειν π. τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους Pl. Ion 539e
.3 metaph., in excess over, πὰρ δύναμιν beyond one's strength, Il.13.787, cf. Th.1.70, Hyp.Lyc.16, Arist.Rh.Al. 1423b29;π. τὴν δ. Id.Po. 1451b38
.4 metaph., in transgression or violation of,π. μοῖραν Od.14.509
;π. μοῖραν Δίος Alc.Supp. 14.10
; παρ' αἶσαν, παρὰ δίκαν, Pi.P.8.13, O.2.16, etc.;π. τὸ δίκαιον Th.5.90
, etc.; π. τὰς σπονδάς, τὸν νόμον, Id.1.67, X.HG1.7.14;π. φύσιν Th.6.17
, cf. Pl.Lg. 747b; π. τὴν στήλην prob. in IG12.45.20; π. καιρόν out of season, Pi.O.8.24, etc.; π. γνώμαν ib.12.10, cf. A.Supp. 454; π. δόξαν, π. τὸ δοκοῦν ἡμῖν, π. λόγον, Th.3.93, 1.84, Plb.2.38.5; παρ' ἐλπίδα or ἐλπίδας, A.Ag. 899, S.Ant. 392, etc.; πὰρ μέλος out of tune, Pi.N.7.69;π. τὴν ἀξίαν Th.7.77
, etc.; π. τὸ εἰωθός, τὸ καθεστηκός, Id.4.17, 1.98.5 π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, = παρῆλθε τοσοῦτον κινδύνου, passed over so much ground within the sphere of danger, i.e. incurred such imminent peril, Id.3.49, cf. 7.2; in such phrases the tmesis was forgotten, and the acc. came to be governed by παρά, which thus came to mean 'by such and such a margin', ' with so much to spare', ἐνίκησαν π. πολύ, ἡσσηθέντες π. πολύ, Id.1.29, 2.89, cf. Pl. Ap. 36a; παρὰ δ' ὀλίγον ἀπέφυγες only just, E.IT 870 (lyr.); ; δεινότατον π. πολύ by far, Ar.Pl. 445; παρ' ὅσον quatenus, Luc.Nec.17, etc.; π. δύο ψήφους ἀπέφυγε by two votes, Hyp.Eux.28, cf. D.23.205;π. τέτταρας ψήφους μετέσχε τῆς πόλεως Is.3.37
; π. τοσοῦτον ἐγένετο αὐτῷ μὴ περιπεσεῖν by so much (= little) he missed falling in with.., Th.8.33; π. πέντε ναῦς πλέον ἀνδρὶ ἑκάστῳ ἢ τρεῖς ὀβολοὶ ὡμολογήθησαν ib.29; οὐ π. μικρὸν ἐποίησαν they made no little difference, Isoc.4.59.b in phrases like π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, τοσοῦτον was sts. understood of the interval from danger, etc., and παρά came to mean 'by so much short of' (τὸ π. μικρὸν ὥσπερ οὐδὲν ἀπέχειν δοκεῖ Arist.Ph. 197a29
), within such and such a distance of, so near to, τὴν Ἠϊόνα π. νύκτα ἐγένετο (sc. αὐτῷ) λαβεῖν he was within one night of taking E., Th.4.106; π. μικρὸν ἦλθον ἀποθανεῖν I came within a little of.., Isoc. 19.22, cf. Plb.1.43.7, Plu. Caes. 39; παρ' ἐλάχιστον ἦλθε.. ἀφελέσθαι was within an ace of taking away, Th.8.76; παρ' οὐδὲν μὲν ἦλθον ἀποκτεῖναι (were within a mere nothing, within an ace of killing him),ἐξεκήρυξαν δ' ἐκ πόλεως Aeschin. 3.258
, cf. Plu.Pyrrh. 14, Alex.62; π. τοσοῦτον ἦλθε διαφυγεῖν so near he came to escaping, Luc.Cat.4; ;παρ' οὐδὲν ἐλθόντες τοῦ ἀποβαλεῖν Plb.1.45.14
, cf. 2.55.4, D.S.17.42: hence without ἐγένετο or ἐλθεῖν, π. μίαν μονάδα (less) by one, i.e. less one, Nicom.Ar.1.8; τεσσαράκοντα π. μίαν, = 39, 2 Ep.Cor.11.24; παρ' ἕνα τοσοῦτοι the same number less one, Plu. Publ.9; σύ μοι παρ' ἕνα ἥκεις ἄγων you have brought me one too few, Luc.Cat.4;δύναται π. δύο συλλαβὰς εἶναι τὸ καταληκτόν Heph.4.2
; τὰ ὁλοκόττινα ηὑρέθησαν π. ἑπτὰ κεράτια seven carats short, PMasp.70.2 (vi A. D.); πάντες παρ' ἕνα, πάντες παρ' ὀλίγους, all save one (a few), Plu.Cat.Mi.20, Ant.5;ἔτη δύο π. ἡμέρας δύο IG5(1).801
([place name] Laconia); of one Μάρκος, θηρίον εἶ π. γράμμα you are a bear ([etym.] ἄρκος) all but a letter, AP11.231 (Ammian.); ὡς π. τι καὶ τὰς ὄψεις ἀφανίσαι so that he all but (lit. less something) lost his sight, Vett.Val.228.6; π. τι βυθίζεσθαι v.l. in Ev.Luc.5.7; τὸ π. τοῦτο the figure less that, i.e. the remainder or difference, PTeb.99.10 (ii B. C.), cf. POxy.264.4 (i A. D.), PAmh.2.148.5 (v A. D.); hence of any difference whether of excess or defect, οὐδὲν π. τοῦτο ποιούμενοι τοὺς.. Λευκανούς τε καὶ τοὺς.. Σαυνίτας making no difference between.., Str.6.1.3, cf. 14.5.11, Plu.2.24c.6 hence of the margin by which anything increases or decreases, and so of the cause according to which anything comes into existence or varies,τὸ εὖ π. μικρὸν διὰ πολλῶν ἀριθμῶν γίνεται Polyclit.2
(cf. μικρός III. 5 c); διαφέρει π. τὰς τῶν παθημάτων ἐναντιώσεις according to.., Arist.HA 486b5;μεταπίπτει π. τὰ κλίματα Gem. 5.29
, cf. 11.5, al.; π. τὰ πράγματα cj. in Apollod.Car.11.7 more generally of the margin by which an event occurs, i.e. of the necessary and sufficient cause or motive (τὸ μὴ π. τοῦτο γίνεσθαι τότε λέγομεν, ὅταν ἀναιρεθέντος τούτου μηδὲν ἧττον περαίνηται ὁ συλλογισμός Arist.APr. 65b6
, cf. 48a24, al.), κεινὰν π. δίαιταν just for the sake of unsatisfying food, Pi.O.2.65; ἕκαστος οὐ π. τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν each thinks that his own negligence will not suffice to cause injury, Th.1.141, cf. Isoc.3.48; π. τὴν αὑτοῦ ἁμαρτίαν all through his own fault, Antipho 3.4.5, cf. Isoc.6.52, D.4.11, 18.232; πολλὰ.. ἐστιν αἴτια τούτων, καὶ οὐ παρ' ἓν οὐδὲ δύ' εἰς τοῦτο τὰ πράγματ' ἀφῖκται not from one or two causes only, Id.9.2; οὐ π. τοῦτο οὐκ ἔστι it does not follow that it is not.., 1 Ep.Cor.12.15; π. τὸ τὴν ἀρίθμησιν ποιήσασθαι ἐξ ἑτοίμου τοὺς ἐργώνας οὐκ ὀλίγα χρήματα περιεποίησε τῇ πόλει by the simple fact of prompt payment, IPE12.32B35 (Olbia, iii B. C.); , cf. Plb.3.103.2, 18.28.6, al.; οὐδεὶς παρ' ἑαυτόν ἐστι βασιλεύς thanks to himself alone, Aristeas 224;παρ' αὑτὸν ἀτυχεῖ Arr.Epict.3.24.2
, cf. Phld.Rh.2.16 S.;παρ' ἡμᾶς ἡ τῶν ἀγαθῶν ἀπόστασις Hierocl. in CA25p.477M.
; εἶναι π. τοῦτο σωτηρίαν τε πόλει καὶ τοὐναντίον, i.e. on this depends.., Pl.Lg. 715d, cf. X.Eq.Mag.1.5, D.C.Fr.36.5;π. μίαν ἡμέραν καὶ ἓν πρᾶγμα καὶ ἀπόλλυται προκοπὴ καὶ σῴζεται Epict.Ench.51.2
; π. τὸ Ἕλληνά με εἶναι just because I am a Greek, UPZ7.13 (ii B. C.);π. τὸ ἀγαπᾶν αὐτὸν αὐτήν LXX Ge.29.20
, cf. Ex.14.11; later more loosely, because of.., Phld.Rh.1.158 S., Gem.6.24, etc.; οὐδὲν π. σὲ γέγονε it is no fault of yours, PRyl.243.6 (ii A. D.), cf. POxy.1420.7 (ii A. D.).8 of a limit of possibility,εἴπερ ἐνεδέχετο π. τοὺς παρόντας καιρούς D.18.239
; πεῖσαι τό γε παρ' αὑτόν to persuade (the judges) so far as in you lies, Arr.Epict.2.2.20; οἴμωζε παρ' ἐμέ as far as I am concerned, for all I care, Ar.Av. 846.D POSITION: παρά may follow its Subst. in all three cases, but then becomes by anastrophe πάρα: when the ult. is elided, the practice varies,τῇσι παρ' Il.18.400
; but Ἡφαίστοιο πάρ' ib. 191.F πάρα (with anastrophe) stands for πάρεστι and πάρεισι, Il.1.174, Hes.Op. 454, A.Pers. 167, Hdt.1.42, al., S.El. 285, Ar.Ach. 862, etc.G IN COMPOS.,I alongside of, beside, of rest, παράκειμαι, παράλληλοι, παρέζομαι, πάρειμι (εἰμί), παρίστημι; of motion, παραπλέω, πάρειμι ([etym.] εἶμι).II to the side of, to, παραδίδωμι, παρέχω.IV metaph.,2 of comparison, as in παραβάλλω, παρατίθημι.3 of alteration or change, as in παραλλάσσω, παραπείθω, παραπλάσσω, παρατεκταίνω, παραυδάω, παράφημι.4 of a side-issue, παραπόλλυμι. (Cogn. with Goth. faúr 'along', Lat. por-.) -
9 ἀπ-έχω
ἀπ-έχω (s. ἔχω), 1) abhalten, entfernt halten, ἑκὰς νήσων ἀπέχειν νῆα Od. 15, 33; οὐδ' ὅ γε πρὶν λοιμοῖο βαρείας χεῖρας ἀφέξει, alte v. l. Iliad. 1, 97, nach Scholl. Did. wahrscheinlich Zenodots Lesart; Aristarch u. andere alte Ausgaben hatten Δαναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἀπώσει; τινά τινος, Einen von etwas fern halten, abwehren, αἴ κεν Τυδέος υἱὸν ἀπόσχῃ Ἰλίου Il. 6, 96; vgl. Aesch. Ag. 1096; χεῖρας πἀντων ἀφέξω σοι Od. 20, 263; τοῖο πᾶσαν ἀεικείην ἄπεχε χροΐ Il. 24, 19; ἥ μ' Ὀδυσῆος οἴκου ἀποσχήσει, mich vom Hause entfernen wird, Od. 19, 572; Iliad. 22, 324 ᾗ κληῖδες ἀπ' ὤμων αὐχέν' ἔχουσιν, trennen; pass., τῶν ἱερῶν τὰ ἐκ τῆς χώρης γενόμενα ἀπέχεται, wird ausgeschlossen vom Opfer, Her. 1, 160. Selten so bei Att. S. Plat. Cratyl. 407 b; ῥῖνα ἀπὸ κάκκης Ar. Pax 162. So φϑόνον, proeul habere, Pind. N. 7, 61; οὐδὲν ἀπέχει, es steht nichts im Wege, es hindert nichts, es ist natürlich, Hippocr.; Plut. Dion. 23 ὧν οὐδὲν ἀπέχει καὶ τὸν ἄριστον μετασχεῖν; vgl. Orac. def. 41. Gew. – 2) intrans., entfernt sein, τινός, von einem Orte; die Entfernung steht im acc., τό γε μέσον ἴσον τῶν ἐσχάτων ἀπέσχεν Plat. Parmen. 145 b; bes. bei Historikern, wo auch oft der gen. fehlt; eigthmt. Thuc. 5, 3 ἀποσχὼν τεσσαράκοντα στάδια μὴ φϑάσαι, sc. es fehlten 40 Stadien, daß er eher als die Anderen kam; mit ἀπό, ἑτέρα ἀφ' ἑτέρας σταδίους ἑκατὸν ἀπεῖχε Plat. Critia 178 d; αἱ ὄχϑαι – ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ τρία πλέϑρα Xen. An. 4, 3, 5. Uebertr. auf andere Dinge, ὧν ἐκεῖνος πλεῖστον πάντων ἀνϑρώπων ἀπέσχεν Mem. 1, 2, 62; οὐδὲν ἀπεῖχε γαμετῆς γυναικός Hedn. 1, 16. 9, unterschied sich gar nicht von der rechtmäßigen Frau. Bes. τοσοῠτο ἀπέχειν, wie tantum abest, worauf häufig ὥστε folgt, z. B. τῆς αὐτονομίας Isocr. 4, 101; τοῦ λαβεῖν Dem. 24, 3; τοῦ βοηϑεῖν Pol. 5, 74. – 3) weghaben, dahinhaben, παρὰ σοῦ τὴν χάριν ἀπέχω πάλαι com. Mein. IV, 679; ἀπέχετε τὴν ἀπόκρισιν, da habt ihre eure Antwort, Aesch. 2, 50; μισϑόν, schuldigen Lohn, N. T.; Plut.; ähnl. χρέος Callim. ep. 22 (VI, 147); κῦδος ὀφειλόμενον Ep. ad. 390 (IX, 115); Hesych. Erkl. ἐξαρκεῖ, ἀπόχρη, bezieht sich auf Anacr. 15, 33; vgl. Marc. 14, 41. – Med., 1) entfernt halten, für sich, Od. 22, 316 κακῶν ἀπὸ χεῖρας ἔχεσϑαι, Bekk. ἄπο; ἀπεσχῆσϑαι τὼ χεῖρε τῆς μητρός Dem. 25, 54; vgl. Plat. Conv. 214 d; ohne χεῖρας, schonen, οὐδὲ τροφοῦ οὔσης σεῦ ἀφέξομαι Od. 19, 489; φίλων Xen. An. 2, 6, 10; Hell. 5, 2, 6. – 2) sich entfernt halten, absol., τότ' ἂν οὔ τοι ἀποσχέσϑαι φίλον ἦεν Od. 9, 211; τῆς Ἑλλάδος Xen. An. 6, 4, 14; πόλεως Hell. 7, 3, 10; sich einer Sache enthalten, πολέμου Il. 8, 35; δηιοτῆτος 12, 248; ἀλλήλων ἀπέχονται εὐνῆς καὶ φιλότητος Iliad. 14, 206. 305; βοῶν Od. 12, 321. 328; οἴνου Ar. Nub. 417; ἡδονῶν, ἐπιϑυμιῶν Plat. Phaed. 82 c 83 b; τῶν τῆς πατρίδος Pol. 10, 25; mit dem inf., τοῦ λέγειν Xen. Mem. 1, 2, 34; ohne Art. Ages. 11, 7; μὴ στρατεῦσαι Thuc. 5, 251 bes. merke man: οὐκ ἀπεσχόμην τὸ μὴ οὐκ ἀπελϑεῖν, fast: ich mußte fortgehen, Plat. Rep. I, 354 b; οὐκ ἀπείχοντο ἀπὸ τῶν φίλων τὸ μὴ οὐχὶ πλεονεκτεῖν παρ' αὐτῶν Xen. Cyr. 1, 6, 32.
-
10 χάρις
χάρις, ἡ, gen. χάριτος, acc. χάριν, bei sp. D. auch χάριτα, Mel. 85 u. Philp. Thess. 65. 73 (V, 149. IX, 254. 438), wie Her. 6, 41; vgl. χαίρω, eigtl. Alles, worüber man sich freu't, bes. – Anmuth, Liebreiz, Liebenswürdigkeit, liebliches, einnehmendes Wesen; zunächst – 1) von körperlicher Schönheit; Hom. ϑεσπεσίην δ' ἄρα τῷ γε χάριν κατέχευεν Ἀϑήνη, Od. 2, 12, u. sonst; κάλλεϊ καὶ χάρισι στίλβων Od. 6, 237; χάριν ἀμφιχέαι τινί Hes. O. 65; – auch von anmuthiger Redegabe, οὔ οἱ χάρις ἀμφιπεριστέφεται ἐπέεσσιν Od. 8, 175; und von schöner, kunstvoller Arbeit, χάρις δ' ἀπελάμπετο πολλή Il. 14, 183 Od. 18, 298; ἔργοισι χάριν καὶ κῦδος ὀπάζειν 15, 320; εὐμόρφων δὲ κολοσσῶν ἔχϑεται χάρις ἀνδρί Aesch. Ag. 406; einzeln auch bei Folgdn; μετὰ χαρίτων, mit Anmuth, Thuc. 2, 41. – Vgl. nom. pr. – 2) von der Gesinnung, Wohlwollen, Geneigtheit, Gunst, Huld; τινός, gegen Einen, Hes. O. 192; χάριν ἔχειν, in Gunst stehen, beliebt, angenehm sein; δι-πλῆν μὲν ἐξ ἐμοῦ κτήσει χάριν Soph. Phil. 1356; ἔγνωκα γὰρ τῆς παλαιᾶς χάριτος ἐκβεβλημένη Ai. 795; – bes. Erkenntlichkeit und Verpflichtung für genossenes Gutes, Dank; πᾶσι δέ κε Τρώεσσι χάριν καὶ κῦδος ἄροιο Il. 4, 95, Dank u. Ruhm von den Troern erndten; οὐδέ τίς ἐστι χάρις μετόπισϑ' εὐεργέων Od. 4, 695. 22, 319, Hes. Th. 503, Dank für Wohlthaten; seltner c. inf., οὐκ ἄρα τις χάρις ἦεν μάρνασϑαι δηΐοισιν ἐπ' ἀνδράσι Il. 9, 316. 17, 147, Dank dafür, daß Einer kämpft; ἄγει δὲ χάρις φίλων ποίνιμος ἀντὶ ἔργων ὀπιζομένα Pind. P. 2, 17; δοῦναι χάριν ἀντί τινος, seinen Dank wofür durch die That bezeigen, sich dankbar bezeigen, Il. 23, 650; u. so bei den Att. gew. χάριν ἀποδοῦναι, χάριτας ἀποδ., Is. 7, 10; ἀπονἔμειν, ἐκτίνειν, Aesch. Prom. 987 Ag. 795; ἄχαριν χάριν ἀντ' ἔργων μεγάλων ἀδίκως ἐπικρᾶναι Ag. 1524; ταῖς δ' ὑπουργῆσαι χάριν Prom. 638; ἡμῖν αὖ δὸς ἥντιν' αἰτούμεσϑα 823; χάριν ἀμεί. βειν τινός, Dank wofür abstatten, Ag. 711; χἠ χάρις προςκείσεται Soph. O. R. 232; χάριτας πα-τρῴας ἐκτίνων Eur. Or. 453; διπλῆ ἂν εἴη ἡ χάρις Plat. Prot. 310 a; χάριν διδόναι Legg. III, 702 a; ἀποδιδόναι Phaedr. 231 b, u. öfter, wie Xen. An. 1, 4,15 Cyr. 1, 2, 7 u. sonst. – Dagegen ἐγὼ δέ κέ τοι ἰδέω χάριν ἤματα πάντα, ich würde es dir Dank wissen immerdar, Il. 14, 235, wie χάριν ἀπομνήσασϑαί τινι Hes. Th. 503. In Prosa gew. χάριν εἰδέναι, γιγνώσκειν, ἐπίστασϑαί τινι, Einem Dank wissen, Plat. Prot. 310 a Apol. 20 a Xen. Cyr. 1, 3,14 u. öfter; χάριν προςείσομαι Ar. Vesp. 1420, wie Plat. Apol. 20 a; χάριν φέρειν τινί, Dank gegen Einen im Herzen tragen, Pind. OI. 11, 17; Eur. Or. 239 Med. 508; ἔχειν Plat. Prot. 328 d Gorg. 479 c; χάριν ὁμολογεῖν, seinen Dank bekennen, Dank sagen, χάριν ὀφεῖλαι, Dank schuldig sein, τοῖς ϑεοῖς Soph. Aut. 331; Plat. u. A.; χάριν καταϑέσϑαι τινί, sich bei Einem Dank verdienen, Her. 6, 41; vgl. Xen. Cyr. 8, 3,26; χάριν νικῶντι καταϑέμεν Pind. N. 7, 75; einfach ϑέσϑαι χάριν τινί Aesch. Prom. 784, wie Eur. Hec. 1211 Bacch. 770 El. 61; ἀνύσαι Soph. Trach. 991; παρέχειν O. C. 1494; χάριν ἀπαιτεῖν Eur. Hec. 276; χάριν λαμβάνειν, Dank empfangen, erndten, χάριν ἀπέχειν, auch κομίσασϑαι, seinen Dank weg haben, Dank geerndtet haben, Thuc. 3, 58; χάριτας ἀπολήψονται παρὰ τῶν δημοτῶν ἀξίας Inscr. 100; – χάρις τοῖς ϑεοῖς, ὅτι Xen. An. 3, 3,14. – 3) die Handlung der Gunst oder des Wohlwollens, Gunstbezeugung, Gefälligkeit, Wohlthat, übh. was Einem angenehm, erwünscht ist; χάριν φέρειν τινί, wie ἦρα u. ἐπίηρα φέρειν τινί, Einem etwas Angenehmes erzeigen, Il. 5, 211. 874. 9, 613. 21, 458; Ἀϑηναίων χάρις Pind. P. 1, 76; χάριν Διός, durch Zeus' Gnade und Gunst, 3, 95; προπράσσων χάριτος ὀργὰς λυπράς Aesch. Ch. 822; χάρις τιμήσεται Διὸς τόδ' ἐκπράξασα Ag. 567; u. so oft bei Her.; – χάριν δοῦναι, νέμειν, δρᾶσαι, eine Gnade, Gunst, Wohlthat erweisen, Soph. Ai. 1333 Ar. Av. 384 Thuc. 2, 40, Plut. Thes. 34; προςϑέσϑαι χάριν Soph. O. C 771; χάριν τίϑεσϑαί τινι = χαρίζεσϑαι, Lycurg. 148; τῶν Μεσσηνίων χάριτι πεισϑείς, aus Gefälligkeit gegen die Messenier, Thuc. 3, 95, wie χάριτι πείϑοντες ἢ μισϑῷ τοὺς κυρίους Plut. Lyc. 15; μὴ ἡμῶν τήν γε πρώτην αἰτησάντων χάριν ἀπαρνηϑεὶς γένῃ Plat. Soph. 217 c; ἐν χάριτι καὶ δωρεᾷ λαμβάνειν Pol. 1, 31, 6. – Bes. auch der Liebesgenuß, χάριν μνηστῆς ἰδεῖν, die Liebesgunst der Vermählten erfahren, kennen lernen, Il. 11, 243; u. so auch bei den Att., bes. im plur., z. B. Xen. Hier. 1, 34. 7, 6; χάριτας πράττειν, des Liebesgenusses pflegen, διὰ χαρίτων τῇ ὥρᾳ χρῆσϑαι, durch Liebesfreuden der Jugend genießen, Xen. Lac. 2, 12; auch χάριτες ἀφροδισίων ἐρώτων, Pind.; vgl. Plut. amat. p. 751, der aus Pind. P. 2, 43 anführt Κένταυρον ἄνευ χαρίτων ἐκ τῆς Ἥρας γενέσϑαι; so Plat. Phaedr. 254 a Legg. VIII, 840 d, χάριν ἔχειν τινί, sich Einem zum Liebesgenuß hingeben. – Uebh. 4) Genuß, Freude, Vergnügen, Wonne; so Pind. oft von der Siegesfreude; daher als Gegensatz von λύπη, Soph. El. 811; Eur. Hel. 661; οὐδεμίαν τῷ βίῳ χάριν ἔχω, ich habe keine Freude am Leben, Ar. Lys. 865; οὐδεμίαν σιτίοις χάριν οἶδ' ἐσϑίων Vesp. 869; u. in Prosa, χάριτός τινος καὶ ἡδονῆς ἀπεργασίας Plat. Gorg. 462 c, διὰ χάριτος καὶ παντάπασι δι' ἡδονῆς Soph. 222 e. – Verehrung, Huldigung, δαιμόνων δέ που χάρις, βιαίως σέλμα σεμνὸν ἡμένων Aesch. Ag. 175, vgl. 362. 761 Spt. 685; τιμή τε καὶ γέρα καὶ χάρις Plat. Euthyphr. 15 a. – 5) Absolut wird der acc. χάριν gebraucht, τινός, zu Jemandes Gunsten oder Vortheil, Einem zu Gefallen, χάριν Ἕκτορος, zu Hektors Gunsten, Il. 15, 744; ψεύδεσϑαι γλώσσης χάριν, lügen zu Gunsten der Zunge, ihr freien Spielraum gebend, Hes. O. 711; auch mit dem Artikel, τὴν Ἀϑηναίων χάριν, zu Gunsten der Athener, Her. 5, 99. – Bei den Att. nimmt es dann den Charakter einer Präposition mit dem gen. in der Bdtg um – willen, wegen, = ἕνεκα an u. steht dem gen. gewöhnlich nach, τοῦ χάριν, weswegen? Ar. Plut. 53; χάριν πλησμονῆς Plat. Phaedr. 241 c; οὗ χάριν εἴρηται Theaet. 208 d; συγχωρῶ τοῦ λόγου χάριν Rep. III, 475 a; Xen. u. Folgde; χάριν τῶν συγγεγραφότων Pol. 1, 64, 3; ἐμὴν χάριν, σὴν χάριν, wie mea, tua gratia, mir, dir zu Gefallen, meinetwegen, deinetwegen, Aesch. Pers. 1083; τὰν ἐμὰν χάριν Eum. 899; τὴν σὴν χάριν Soph. Ai. 1399, vgl. Ai. 176 Trach. 485; συγχωρητέον χάριν σήν Plat. Phaedr. 234 e; Soph. 242 b. – Pleonastisch steht τίνος χάριν ἕνεκα Legg. III, 701 d; vgl. Herm. de pleon. p. 202; Jac. Ach. Tat. p. 832. – Ἐν χάριτι, τινός u. τινί, zu Gunsten Jemandes, ἐν χάριτι κρίνειν τινά, aus Gunst, Vorliebe für Einen entscheiden, aus Parteilichkeit ihm den Sieg zuerkennen, Theocr. 5, 69; auch ποιῆσαί τινί τι ἐν χάριτι, Einem Etwas zu Gefallen od. zu Dank thun, ὅ τι ἄν σοι ποιοῦντες ἡμεῖς ἐν χάριτι μάλιστα ποιοῖμεν Plat. Phaedr. 115 b; – πρὸς χάριν, τινός, Jem. zu Gunst, zu Liebe, Pind. Ol. 8, 8, Soph. O. C. 1773; πρὸς χάριν διαλέγεσϑαι, oder ὁμιλεῖν τινι, Einem zu Gefallen, nach dem Munde reden, ihm Schmeicheleien sagen, ἢν τοῖσι πολλοῖς πρὸς χάριν λέγητέ τι Eur. Hec. 257; πρὸς χάριν λέγων Plat. Gorg. 521 d; πρὸς χάριν τινὸς πολιτεύεσϑαι Plut.; πρὸς χάριν ἀκούειν, Schmeicheleien hören, Pol. 2, 5; so οὐδὲν εἰς χάριν πράσσων Soph. O. R. 1353; ἐς σὴν χάριν Longin. subl. 1; – πρὸς χάριν μὲν οὐκ ἐρεῖς, κλάων δ' ἐρεῖς, mit Gutem, Soph. O. R. 1152, vgl. frg. 26; auch χάριτος ἕνεκα, Xen. Cyr. 4, 2,11; – auch πρὸς χάριν τινός = um Genuß od. Vergnügen wovon zu haben, πρὸς χάριν βορᾶς, πρὸς χάριν σαρκός, Soph. Ant. 30 Phil. 1141; u. fast ganz wie das einfache χάριν, um einer Sache willen, μὴ πρὸς ἰσχύος χάριν Eur. Med. 538; πρὸς χάριν ἢ ἀπέχϑειαν Luc. hist. conscr. 47; – διὰ χαρίτων εἶναι, γίγνεσϑαί τινι, mit Einem in wechselseitigem freundschaftlichem Verhältnisse stehen, wohlwollend od. liebreich gegen einander gesinnt sein, Xen. Hier. 9, 1. 2, der πρὸς ἔχϑραν ἄγειν u. δι' ἀπεχϑείας γίγνεσϑαι entggstzt; – μετὰ χάριτος, mit Gunst, καὶ ἐϑελοντὶ παραδόντες τὴν πόλιν Pol. 2, 22, 5 u. öfter. – Vgl. übrigens nom. pr. – [Hom. braucht im accus. χάριν die letzte Sylbe in der Vershebung zuweilen lang, wie Il. 5, 874. 11, 293.]
-
11 χειρ
χειρός ἥ (dat. χειρί, acc. χεῖρα; pl.: χεῖρες - поэт. тж. χέρες, gen. χερῶν, dat. χερσί - поэт. тж. χέρεσσι и χείρεσ(σ)ι, acc. χεῖρας - поэт. тж. χέρας, эол. χέρρας)1) (лат. manus) рука, кистьχειρὸς ἔχειν τινά Hom. — держать кого-л. за руку;
χειρὸς ἀνιστάναι τινά Hom. — взяв за руку, приподнять кого-л.;χειρὴ καταρρέζειν τινά Hom. — ласкать рукой кого-л.;χερσίν τε ποσίν τε καὴ σθένει Hom. — руками, ногами и силой, т.е. всеми средствами;τῇ χειρὴ χρῆσθαι Her. — действовать;χειρῶν γεύσασθαι Hom. — испробовать силу своих рук, т.е. помериться силами;ἐμβάλλειν χειρὸς πίστιν Soph. — давать руку в знак верности;ἀπὸ χειρὸς λογίζεσθαι Arph., Luc. — считать по пальцам;ἀπὸ χειρὸς μεγάλα ἐργάζεσθαι Luc. — лично совершать великие подвиги;διὰ χειρὸς ἔχειν τι Soph., Thuc., Plut. — держать что-л. в своих руках, перен. распоряжаться или управлять чем-л.;διὰ χερῶν и εἰς χεῖρα λαβεῖν τι Soph. etc. — взять (схватить) что-л. в руки;πρὸ χειρῶν φέρειν Soph., Eur. — нести в руках;διὰ χειρὸς ἄγειν τὸν ἵππον Plut. — вести лошадь в поводу;εἰς χεῖρα γῇ συνάπτειν Eur. — совсем близко подплывать к берегу;ἐς χεῖρας ἄγεσθαί τι Her. — предпринимать что-л.;εἰς χεῖρας ἐλθεῖν τινι Hom. — попасть в чьи-л. руки, Aesch., Xen., Polyb. сойтись (встретиться) с кем-л., Thuc., Xen. вступить в (рукопашный) бой с кем-л.;εἰς χεῖρας ἰέναι Thuc., Xen., Plut., συμμιγνύναι Xen., ἵεσθαι Plut., συνιέναι и συνάπτειν Polyb. — сходиться для боя;ἐν χερσὴν εἶναι Polyb., Plut. — вести бой;εἰς χεῖρας δέχεσθαι Xen. — принять бой;ἀνὰ χεῖρας ἔχειν τινά Polyb. — быть в близких отношениях с кем-л.;τὰ ἀνὰ χεῖρα πράγματα Plut. — текущие дела;αἱ ἀνὰ χεῖρα τῶν ἰδιωτῶν ὁμιλίαι Sext. — речи простых людей;ἐκ χειρός Soph., Xen., Plut. - — вручную, руками, Polyb. вблизи, вплотную, но тж. тут же, тотчас же, немедленно;ἐκ τῶν χειρῶν ἀφιέναι τι Plut. — упустить что-л.;ἐν или μετὰ χερσὴν ἔχειν τι Hom., Her., Thuc., Plat., Plut. — держать что-л. в руках, перен. быть занятым (поглощенным) чем-л.;ὅ ἐν χερσίν Plut., Sext. — настоящий, данный, наличный;ὕδωρ κατὰ χειρός Arph. — вода для (омовения) рук;πρὸς χειρός τινος ὀλέσθαι Aesch. — погибнуть от чьей-л. руки;πρὸς ἐμέν χεῖρα Soph. — по знаку моей руки;διὰ χειρός τινος и ἐν χειρί τινος NT. — через посредство кого-л.;ὑπὸ χεῖρα Arst., Plut. — тотчас же, Plut. мимоходом, вскользь2) иногда рука в знач. βραχίωνπῆχυς χειρὸς δεξιτερῆς Hom. — локоть правой руки;
χ. μέση, ἀγκῶνος ἔνερθεν Hom. — средняя часть руки, пониже локтя;ἄκρη (ἄκρα) χ. Hom., Xen., Plat. — кисть руки;ἐν χερσί τινος πεσέειν Hom. — упасть в чьи-л. объятья4) сторона, направлениеἐπ΄ ἀριστερὰ χειρός Hom. — по правую сторону (руку);
λαιᾶς χειρός Aesch. — с левой стороны;ποτέρας τῆς χειρός ; Eur. — с какой стороны?5) сила, насилиеἀπέχειν χεῖρας (χέρας) τινός Hom., Aesch. — не прикасаться к кому-л.;
ἐς χειρῶν νόμον ἀπικέσθαι Her. — вступить в схватку, сразиться;ἐν χειρῶν νόμῳ Her., Thuc. — в рукопашном бою;ἐν χερσίν и ἐν χεροῖν Thuc., Plut. — в бою;ἄρχειν ἀδίκων χειρῶν Xen. — несправедливо напасть, начать разбойничью войну;διὰ τῆς ἐκ χειρὸς βίας Polyb. — силой, напролом;οὐ κατὰ χεῖρά τινος ἀπολείπεσθαι Plut. — не уступать кому-л. в силе6) власть, мощь (sc. Διός Hom.)ὑπὸ χεῖρα ποιεῖσθαι Xen. — подчинять, покорять;
ὑπὸ τὰς χεῖράς τινος πίπτειν Polyb. — попасть во власть кого-л.;ὅ ὑπὸ χεῖρα Dem. — подвластный, подчиненный7) горсточка (людей), группа, отряд Aesch., Thuc.μεγάλη χ. πλήθεος Her. — большая толпа;
πολλῇ χειρί Eur. — с многочисленным отрядом8) абордажный крюк(χ. σιδηρᾶ Thuc., Diod.)
9) перчатка(ὅπλον ἥ χ. καλουμένη Xen.)
10) литературный стиль, слог(γλαφυρὰ χ. Theocr.)
-
12 πλείων
πλείων, πλεῖον, ονος, im masc. u. fem. auch bei den Attikern gebräuchlicher als πλέων, compar. zu πολύς, mehr, sowohl von der Zahl als von der Größe, der Ausdehnung, dem Werthe; τὸ μὲν πλεῖον πολυάϊκος πολέμοιο χεῖρες ἐμαὶ διέπουσι, den größern Theil des Krieges, Il. 1, 165, vgl. Od. 8, 475; αἰδομένων δ' ἀνδρῶν πλέονες σόοι ἠὲ πέφανται, Il. 5, 531; ἅμα πλέονες καὶ ἀρείους, Od. 9, 48; πολὺ πλέονες καὶ κρείσσονες, 22, 353; κήδεσι μ οχϑήσειν καὶ πλείοσιν, Il. 10, 106; μάχονται παυρότεροι πλεόνεσσι, 13, 739, u. öfter; πλέονα λόγον γενέσϑαι, Pind. N. 7, 20, u. öfter, οἱ πλέονες, die Mehrzahl, die Meisten. Il. 5, 673 O, d. 2. 277; eben so Her. οἱ πλεῦνες, αἱ πλεῦνες. 1, 106. 199. 2, 120. 7, 149, auch c. gen., αἱ πλεῠνες τῶν γυναικῶν, 1, 1; dah. der große Hause, das gemeine Volk, im Ggstz der Vornehmen, 7, 149. Auch euphemistisch, die Todten, ἐς πλεόνων ἱκέσϑαι, wie ἐς Ἅιδου, Crinag. 30 (XI, 42); Leon. Tar. 79 (VII, 731); ἡ γραῠς ἀνεστηκυῖα παρὰ τῶν πλειόνων, Ar. Eccl. 1073. – Πλέων νύξ, der größere Theil der Nacht, Il. 10, 252; πλέων χρόνος, mehr, längere Zeit, Soph. Ant. 74, u. öfter, wie in Prosa: Her. 9, 111; πλείονι καὶ ἐλάττονι χρόνῳ, Plat. Parm. 154 d, u. sonst; πλέω στρατόν, Her. 6, 28; πλέω στρατιήν, 6, 81; τὸ πλεῠν, zumeist, meistens, 3, 52; ἐπὶ πλέον, mehr und mehr, 2, 171. 5, 51. 125; ἐπὶ πλείω, Soph. O. C. 1774 (wird auch ἐπίπλεον als ein Wort geschrieben); περὶ πλέονος ποιεῖσϑαι, höher schätzen, Her. u. Folgde überall; – πλέον φρονεῖν, Soph. Phil. 807; – τὸ πλέον τινός, der höhere Grad einer Sache, ἐπὶ τὸ πλέον ἱκέσϑαι τινός, d. i. bis zum höchsten Grade einer Sache gelangen, vgl. Theocr. 1, 20. 3, 47, πλέον ἔχειν, mehr haben, voraus haben, Vorzug, Vortheil, Gewinn haben, auch übertreffen, wie πλεονεκτέω, c. gen., Her. 9, 70, wie Xen. Cyr. 7, 5, 61; u. eben so πλέον τινὸς φέρεσϑαι, Her. 8, 29; aber πλέον ἔφερέ οἱ ἡ γνώμη, seine Meinung ging mehr dahin, 8, 100; auch vollständig, πλεῖον μοίρης ἔχειν, Theogn. 606; ἐς πλέον ποιεῖν, ἐργάζεσϑαι, weiter kommen, mehr ausrichten, Soph. O. R. 911; οὐδὲν ἔτι πλέον ἐγένετο τούτων, es half Nichts, brachte keinen Gewinn, Her. 9, 41. 107. 121 u. öfter; τί ἔσται πλέον τινί, was wird es helfen? was wird er weiter davon haben? Antiph. 5, 95; vgl. Xen. Cyr. 5, 5, 34; πλέον γίγνεται τοῖς ἄλλοις, Isocr. 4, 7; ὧν οὐδέν μοι πλέον γέγονε, wovon mir Nichts gelungen ist, 15, 28; vgl. Dem. Lpt. 7; vgl. Plat. πλέον τι οἰόμενος εἶναι λόγους γεγραμμένους τὸν εἰδότα ὑπομνῆσαι, Phaedr. 275 c; οὐδὲν γάρ μοι πλέον ἦν, Conv. 217 c; ἄν τι καὶ σμικρὸν πλέον ἑκάστοτε ἡγῶνται ἔσεσϑαί σφισιν, Legg. III, 697 d; μηδὲν πλέον αὐτῷ γένηται, Conv. 222 d; auch eben so οὐδὲν πλέον ποιήσετε, Phaed. 115 c; Theaet. 200 c; βουλοίμην ἂν πλέον τί με ποιῆσαι ἀπολογούμενον, ich wünschte durch meine Vertheidigung Etwas ausrichten zu können, Apol. 19 a; ἐπὶ πλέον εἶναι ἤ, Euthyd. 290 b; vgl. ἢ ἔχεις τι λέγειν ἐπὶ πλέον τὴν ῥητορικὴν δύνασϑαι ἤ, Gorg. 453 a. – Bei Zahlenbegriffen fällt, wie im Lat. quam nach plus, ἤ auch zuweilen weg, ἔτη γεγονὼς πλείω ἑβδομήκοντα, Plat. Apol. 17 d; und die Zahl geht auch in den gen. über, οὐ πλεῖον εἴκοσι σταδίων ἀπέχειν, Xen. An. 3, 2, 34. 7, 3, 12; bemerke noch μισϑὸς ὠφείλετο πλέον ἢ τριῶν μηνῶν, ib. 1, 2, 11, womit Krüger vergleicht μυριάδας πλέον ἢ δώδεκα, ib. 5, 6, 9, u. Thuc. 4, 72. – Bloß episch ist der nom. u. acc. plur. πλέες, πλέας (s. oben); ion. u. dor. ist die Zusammenziehung πλεῦν für πλέον, πλεῦνος, πλεῦνες u. ä. für πλέονος, πλέονες u. s. w. – Ein besonderer Atticismus ist πλεῖν, nom. u. acc. sing. für πλέον, der nur in Zahlverbindungen, wie πλεῖν ἢ μύριοι, Ar. Av. 6 Nubb. 1041 u. öfter gebraucht ist. – Ion. dat. plur. πλεόνεσι, Her. 7, 224. – Bei Hom. u. Hes. wechseln übrigens die Formen πλείων u. πλέων nach Versbedarf, doch ist letztere, bes. im plur., häufiger;, dat. πλείοσι u. πλεόνεσσι; in att. Prosa ist πλείων, πλέον die gebräuchlichste Form, letzteres besonders in adverbialen Beziehungen, dagegen in der zusammengezogenen Form πλείους, πλείω vorherrschend; aber im nom. plur. bleibt πλέω das Herrschende, vgl. Reisig conj. Arist. p. 43 u. Buttm. Gramm. – Spätere verbinden sogar diese Form πλέω mit einem subst. sing. num., vgl. Wess. D. Sic. 1, 63 u. Schäf. D. L. p. 229.
-
13 δοξα
ἥ1) мнение, представление(ἀληθές καὴ ψευδής Arst.)
ἐμὰν δόξαν Pind., δόξῃ ἐμῇ Soph., ὡς ἥ ἐμέ δ. и κατὰ τέν ἐμέν δόξαν Plat. — по моему мнению;αἱ κοιναὴ δόξαι Arst. — общепринятые мнения;δόξαν τινὸς παρέχειν Xen. — производить впечатление чего-л., внушать мысль о чем-л.;τέν Σάμον ἠπιστέατο δόξῃ καὴ Ἡρακλέας στήλας ἴσον ἀπέχειν Her. — они представляли себе, что Самос находится на таком же расстоянии (от них), что и Геракловы столпы2) ожидание, чаяние, расчетπαρὰ δόξαν Her., Plat.; — против или сверх ожидания;
ἀπὸ τῆς δόξης πεσέειν Her. — обмануться в своих расчетах;οὐκ ἀπὸ δόξης Hom. — не хуже, чем ожидалось, т.е. неплохой3) плод воображения, видение, призрак(οὐκ εἰσὴ δόξαι Aesch.; φαντασίαι τε καὴ δόξαι Plat.; καί μοι καθ΄ ὔπνον δ. τις παρίσταται Eur.)
4) филос. мнение, мнимое знание(ἀντὴ δόξης ἀλήθειαν κτᾶσθαι Plat.; ἐπιστήμη καὴ δ. Arst.; ἥ δ. ἥ ψευδές συγκατάθεσίς ἐστιν Sext.)
5) намерение, решение, замысел(δ. Ἀργείων κεῖται ποιεῖν τι Eur.)
6) редко pl. слава, имя, репутация(δ. ἢ τιμή Plut.; δ. αἰσχρά Dem.)
δόξαν λαβεῖν Eur. — стяжать себе славу;δόξαν εἶχον ἄμαχοι εἶναι Plat. — они слыли непобедимыми;δόξαν ἀντὴ τοῦ ζῆν αἱρεῖσθαι Dem. — ставить славу выше жизни;δόξαν ἔσχον ἐκ θεῶν γεγονέναι Plut. — они считались потомками богов7) блеск, сияние, яркость(ἄλλη δ. ἡλίου καὴ ἄλλη δ. σελήνης NT.)
8) pl. высшие власти(δόξας βλασφημεῖν NT.)
-
14 πορρω
Iэп.-ион. πρόσ(σ)ω, дор. и староатт. πόρσω adv. (compar. πορρωτέρω, προσωτέρω, πόρσιον и πορρώτερον, superl. πορρωτάτο, προσωτάτο, προσώτατα и πόρσιστα)(тж. τὸ, τοῦ и τὰ π.)
1) вперед, дальше(φέρειν τινά Hom.; ἰέναι τοῦ π. Xen.)
ὄρμενος π. Hom. — устремляющийся вперед;αἰεὴ τὸ π. Her. — все дальше вперед2) большеπορροτέρω τοῦ δέοντος Plat. — больше, чем следует;
μέ π. φωνεῖν Soph. — не говорить больше, замолчать3) далеко, вдали(ἐγγὺς καὴ π. Aesch.; π. ἀπέχειν ἀπό τινος NT.)
π. γενέσθαι Xen. — удалиться;οἱ π. βάρβαροι Arst. — дальние неэллинские племена;π. που εἶναι τοῦ οἴεσθαι Plat. — быть далеким от мысли4) слишком далекоπ. ἀποτείνειν (sc. τὸν λόγον) Plat. — слишком затянуть беседу
5) впредь, в дальнейшем, в будущемπ. καὴ ὀπίσσω λεύσσειν Hom. — глядеть в будущее и в прошлое;
μέχρι π. διαμένειν Arst. — оставаться и впредь, длиться, сохраняться;π. τῆς ἡμέρας οὔσης Aeschin. — так как было уже поздноII1) вдали от, далеко от(οὐ π. τινός Plat., Plut.)
2) вдаль, вглубь, впередπ. σοφίας ἐλαύνειν Plat. — зайти далеко в философии
3) поздноμέχρι π. τῆς ἡμέρας Xen. — до позднего часа;
ἔδοξε μοι π. τῶν νυκτῶν εἶναι Plat. — мне показалось, что (уже) поздний час ночи; -
15 μικρός
μικρός and [full] σμῑκρός, ά, όν, [dialect] Dor., [dialect] Ion. [full] μικκός (q.v.): [full] σμικρός is corroborated by metre in Il.17.757, Hes.Op. 361, and might be restored in Il.5.801, Od.3.296 ( μικρός codd.); it is prob. the only form in Hdt. (Aμικρός Hdt. 2.74
codd.): freq. in Lyr. and prob. always in Trag. (exc. where metre requires μικρός, as S.Aj. 161 (anap., [comp] Comp.)); most freq. in Pl.; but in Th., also Ar. and other Com., μικρός prevails, σμικρός being found Th.4.13,7.75,8.81, Ar.Ach. 523, V.5; [dialect] Att. Inscrr. haveσμικρός IG12.313.111
, al., μικρός ib.369.10, al.:—small, little,1 in Size,μ. ἔην δέμας Il.5.801
;μ. λίθος Od.3.296
;κίρκον, ὅ τε σμικρῇσι φόνον φέρει ὀρνίθεσσιν Il.17.757
;σμ. ἄστεα Hdt.1.5
;μεγάθεϊ σμικροί Id.2.74
: with Dims., μ. πολίχνιον, γῄδιον, παιδάρια, Isoc.5.145, X. Cyr.8.3.38, Ages.1.21: as a Com. exaggeration,δικαστηρίδιον μ. πάνυ Ar.V. 803
;σκαλαθυρμάτι' ἄττα μ. Id.Nu. 630
, etc.: c. inf.,μικροὶ δ' ὁρᾶν Id. Pax 821
: as a term of reproach,Κλειγενὴς ὁ μικρός Id.Ra. 709
, cf. Pl.Prt. 323d, Arist.EN 1123b7, Alex.98.7;Ἀμύντας ὁ μ. Arist. Pol. 1311b3
; οἱ ἐν μικρῷ μεγάλοι short but stoutly built, Philostr. Gym. 36;ὁ μ. δάκτυλος SIG1172.4
([place name] Lebena).2 in Quantity,σμικρὸν ἐπὶ σμικρῷ καταθεῖναι Hes.Op. 361
;μέλιτος μικρόν Ar.V. 878
; μ. ὄψον, ἀργυρίδιον, X.Mem.3.14.1, Ar.Pl. 240, cf. Antiph.44.3 in Amount or Importance, petty, trivial, slight,σμ. πρόφασις Thgn.323
; ἔπος, ἔγκλημα, ῥοπή, etc., S.OC 443, Tr. 361, OT 961, etc.; ἐκ σμικροῦ λόγου on some slight pretext, Id.OC 620; ἐν σμικρῷ λόγῳ παρῆκεν as of small account, ib. 569;αἰτίας μικρᾶς πέρι E.Andr. 387
, etc.; οὐδὲ μικρόν, = οὐδὲ γρῦ, D.19.37; of persons, of small account, opp.μέγας, σμ. ἐν σμικροῖς, μέγας ἐν μεγάλοις Pi.P.3.107
; (anap.), etc.;σμ. τίθησί με Id.OC 958
; βίος ὁ μ., = μέτριος, E.Fr. 504; τίνος σμικροτάτου μεταβαλόντος, σμικρότατος τὴν δύναμιν, Pl.R. 473b; of the mind,οὐ σμικρὸν φρονεῖ S.Aj. 1120
; of style, mean, [Φίλιστος] μικρὸς ταῖς ἐκφράσεσιν D.H.Vett.Cens.3.2
; of festivals, of lesser importance,Ἁλίεια τὰ μεγάλα καὶ τὰ μ. SIG1067.14
([place name] Cedreae).II of Time, short, Pi.O.12.12, Ar.Pl. 126, etc.;εἰς μ. χρόνον Pl.R. 498d
; ἐν μικρῷ (sc. χρόνῳ) shortly, X.Cyn.5.32, Eq. 8.7;πρὸ μικροῦ Poll.1.72
; .2 of Age, young, Ostr.Bodl.i237 (ii B.C.), etc.III Adverbial usages,1 regul. Adv. σμικρῶς, but little, Pl.Criti. 107d; μικρῶς by a little, prob. in Archim.Stom.1: [comp] Sup.σμικρότατα X.Mem. 3.11.12
.2 σμικροῦ or μικροῦ within a little, almost, Id.Cyr.1.4.8, D.18.151, etc.; in full, μικροῦ δεῖν, v. δεῖ 11, δέω (B) 1; μικροῦ τινος ἀπελείφθη τοῦ μή .. Ach.Tat.7.13; but μικροῦ πρίασθαι for a little, cheap, X.Mem.2.10.4.3 σμικρῷ by a little, with [comp] Comp., Pl.Plt. 262c, etc.; also σμικρῷ πρόσθεν a little before, Id.Lg. 719b, etc.;μικρῷ ἄνωθεν D.44.6
.4 μικρόν a little, σμικρὸν ὑπολείπεσθαι, σμ. τι παρακλίνειν, X.An.5.4.22, Pl.Cra. 410a; of Time, X.An.3.1.11, etc.; repeated,μικρὸν μικρόν Antiph.10
: pl., of Degree, , etc.;σμίκρ' ἄττα διατρίψαντες Id.Prt. 316a
;μικρὰ διακινήσω σε περὶ τοῦ πράγματος Sosip.1.22
;περιπάτησον μικρὰ μετ' ἐμοῦ Men.Sam. 243
, cf. Plu.Luc.31.5 with Preps.,a ἐπὶ σμικρόν but a little, S.El. 414, Antipho 6.18, Hdt.4.129.b κατὰ μικρόν into small pieces, X.An.7.3.22; so κατὰ μικρὰ γενομένης τῆς δυνάμεως ib. 5.6.32; also, little by little,κατὰ μικρὸν ἀεί Ar.V. 702
, cf. Nu. 741; opp. συλλήβδην, Pl.R. 344a; καὶ κατὰ σμ. or μ. ever so little, Id.Sph. 241c, Isoc.3.10, D.2.22.c παρὰ μικρόν within a little, παρὰ μ. ἐλθεῖν c. inf., to be within an ace of doing, E.Heracl. 295 (anap.), cf. Isoc.7.6, etc.;παρὰ μ. ἦλθον ἀποθανεῖν Id.17.42
;τὸ παρὰ μ. ὥσπερ οὐδὲν ἀπέχειν δοκεῖ Arist.Ph. 197a30
; but τὸ παρὰ μ. σῴζεσθαι to be only just saved, Id.Rh. 1371b11, cf. Simp. in Ph.344.10; gradual, imperceptible change, Arist.Pol. 1303a20; οὐδὲ παρὰ μ. ἦν κρεῖττον c. inf., Plb.12.20.7; [ἡ τύχη] παρὰ μ. εἰς ἑκάτερα ποιεῖ μεγάλας ῥοπάς Id.15.6.8
, cf. Isoc.4.59; but also παρὰ μ. ποιεῖσθαι, ἡγεῖσθαι, to think little of.., D.61.51, Isoc.5.79.d μετὰ μικρόν a little after, Ev.Matt.26.73.IV besides regul. [comp] Comp. and [comp] Sup. μικρότερος, -ότατος (Ar. Eq. 789, D.Prooem.48, etc.), there are the irreg. ἐλάσσων, ἐλάχιστος, from ἐλαχύς, and μείων, μεῖστος, also μειότερος; v. μείων. [ῑ by nature; [pron. full] ῐ only in late Poetry, Epigr. ap. Phleg.Fr.36.17 J.] (Perh. cf. Lat. mīca, mīcidus, OHG. smāhi, ONorse smár 'little'.) -
16 ἀπέχω
A keep off or away from, , 277;ἑκὰς νήσων ἀπέχων εὐεργέα νῆα Od.15.33
; κληῖδες ἀπ' ὤμων αὐχέν' ἔχουσιν the collar-bone parts the neck from the shoulders, Il.22.324; Εὐβοίης ἀπέχειν.. αἶγας Orac. ap. Hdt.8.20, cf. 22; (lyr.), cf. Pr. 687 (lyr.).2 c. dat. pers.,τοι.. χεῖρας ἀφέξω Od.20.263
.3 with a Prep.,ἀ. φρένα περισσῶν παρὰ φωτῶν E.Ba. 427
(lyr.);ῥῖνα ἀπὸ κάκκης Ar. Pax 162
.5 οὐδὲν ἀπέχει c. inf., nothing hinders, debars one from doing, Pl. Cra.407b, Plu.2.433a.II [voice] Med., κακῶν ἄπο χεῖρας ἔχεσθαι hold one's hands off or away from.., Od.22.316;κυάμων ἄπο χεῖρας ἔχεσθε Emp.141
;ἀθανάτων ἀ. χεῖρας A.Eu. 350
(lyr.), cf. Supp. 756, Pl.Smp. 213d, 214d:—but mostly,2 ἀπέχεσθαί τινος hold oneself off a thing, abstain or desist from it,πολέμου Il.8.35
, al.;βοῶν Od. 12.321
; οὐδὲ.. σευ ἀφέξομαι will not keep my hands off thee, ib.19.489; abstain from ravagingD.
, Hdt.0.73, cf.1.66, 4.118, al., Th. 1.20, etc.; keep away from,πόλεως X.HG7.3.10
: in [tense] pf. [voice] Pass.,μηδὲ τῶν μικρῶν ἀπεσχημένον D.27.47
;ἀγορᾶς ἀπεσχ. Arist.Pol. 1278a25
.3 c. inf., ἀπέχεσθαι μὴ στρατεῦσαι abstain from marching, Th.5.25;λαμβάνειν ἀπέσχετο Philem.94.3
;ἀπέχεσθαι τοῦ ποιεῖν X. Mem.4.2.3
;οὐκ ἀ. τὸ μὴ οὐ ποιεῖν Id.Cyr.1.6.32
, Pl.R. 354b: also c. part., Jul.Or.1.43d.4 abs., refrain oneself, D.21.61.III intr. in [voice] Act., to be away or far from, c. gen. loci,τῶν Ἐπιπολῶν ἓξ ἢ ἑπτὰ σταδίους Th.6.97
; ἀ.ἀπὸ Βαβυλῶνος, etc., Hdt.1.179,cf.3.26,al.;ἀπὸ θαλάττης.. δώδεκα δδὸν ἡμερῶν ἀ. Euphro11.3
;ἀ. παμπόλλων ἡμερῶν ὁδόν X.Cyr.1.1.3
;τὸ μέσον ἴσον τῶν ἐσχάτων ἀ. Pl.Prm. 145b
;πλεῖστον ἀ. κατὰ τόπον Arist.Mete. 363a31
; a). τὴν ἡμίσειαν διάμετρον Id. Cael. 293b30, etc.c ἀποσχὼν τεσσαράκοντα μάλιστα σταδίους μὴ φθάσαι ἐλθών failing to arrinein time by.., Th.5.3.2 of actions, to be far from, ἀπεῖχον τῆς ἐξευρέσιος οὐδὲν ἔλασσον were just as farfrom the discovery, Hdt.1.67;τοσοῦτον ἀπέχω τοῦ ποιεῖν τι ὥστε.. Isoc.6.70
; τοσούτῳ πλέον ἡμῶν ἀπέχεις τοῦ πιστὰ λέγειν ὅσον.. ib.11.32; ἀπέχει τοῦ μὴ μετ' ὀργῆς [πράττειν] D.21.41; πλεῖστον ἀ. τινός to be as far as possible from doing, X.Mem.1.2.62; but τοσοῦτ' ἀπέχει τῶν χορηγῶν so far is it from the thoughts of.., D.21.59.IV have or receive in full,τὴν ἀπόκρισιν Aeschin.2.50
; τὸ χρέος ἀ. receive payment in full, Call.Epigr.55; χάριτας ib.51; ἀπέχω in receipts, BGU612.2 (i A.D.), etc.;ἀ. τὸν μισθόν Plu.Sol.22
, Ev.Matt.6.2, al.;καρπὸν ἀ. τῶν πονηθέντων Plu.Them.17
;ἀ. τὸ μέτεριον Id.2.124e
.2 impers., it sufficeth, it is enough,Ev.Marc.14.41
, cf. Anacreont.15.33. -
17 ἀπέχω
ἀπ-έχω, fut. ἀφέξω, ἀποσχήσω, aor. 2 ἀπέσχον, mid. fut. ἀφέξομαι, aor. 2 ἀπεσχόμην, inf. ἀποσχέσθαι: hold from, keep from; act., τινός τι or τινά, ἑκὰς νήσων ἀπέχειν εὐεργἐα νῆα, Od. 15.33; ἠὼς ἥ μ' Ὀδυσῆος οἴκου ἀποσχήσει, that ‘shall part’ me from Odysseus' house, Od. 19.572; also w. dat. of interest, Il. 24.19, Od. 20.263; mid., τινός, ‘hold aloof from,’ Il. 12.248; ‘abstain,’ Od. 9.211; ‘spare,’ Od. 12.321, Od. 19.489.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > ἀπέχω
-
18 μισθός
μισθός, οῦ, ὁ (Hom.+)① remuneration for work done, pay, wages Lk 10:7; 1 Ti 5:18. Personified ὁ μ. ὁ ἀφυστερημένος κράζει the wages you have kept back cry out (to heaven) Js 5:4 (cp. TestJob 12:4). τὸν μ. ἀποδιδόναι pay (out) wages (s. ἀποδίδωμι 2a) Mt 20:8 (cp. Iren. 4, 36, 7 [Harv. II 284, 3]; 1, 4, 3 [Harv. I, 36, 11) μισθὸν λαμβάνειν receive one’s wages (Diod S 12, 53, 2; Jos., Bell. 2, 296, Ant. 4, 206) J 4:36. μισθοὺς λαμβάνειν τινός accept payment(s) for someth. Hm 11:12 (μ. λαμβ. τινός as Philo, Spec. Leg. 4, 98; for the pl. cp. Aesop 87d, 12 Ch.; Jos., Ant. 1, 183; BGU 1067, 15 [II A.D.]; Just., A I, 27, 2). μ. τῆς ἀδικίας money paid for treachery Ac 1:18. μ. ἀδικίας dishonest gain 2 Pt 2:15; on ἀδικούμενοι μισθὸν ἀδικίας vs. 13 s. ἀδικέω 2.—In τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν, μισθοῦ is gen. of price (as in the anonymous comic Fgm. 218 Kock; Diod S 4, 20, 2; 3 μισθοῦ ἐργάζεσθαι; Tat. 1, 3 μισθοῦ πιπράκοντας; 18, 3; μισθοῦ τοῖς οἰκείοις ἀποκαθιστᾶν) for pay or gain Jd 11 (s. ἐκχέω 3).② recognition (mostly by God) for the moral quality of an action, recompense transf. sense of 1 (Pla., Rep. 10, 614a τῷ δικαίῳ παρὰ θεῶν τε καὶ ἀνθρώπων μισθοὶ καὶ δῶρα γίγνεται; cp. 2, 363d ἡγησάμενοι κάλλιστον ἀρετῆς μισθὸν μέθην αἰώνιον ‘considering the finest meed for virtue an eternal spree’; Plut., Mor. 183d; Lucian, Vit. Auct. 24; Jos., Ant. 1, 183; 18, 309; LXX; Did., Gen. 20, 6).ⓐ in affirmation of laudable conduct reward 2 Cl 3:3. μισθὸν ἔχειν have a reward 1 Cor 9:17; Mt 5:46; 6:1 (cp. habeo pretium: Horace, Ep. 1, 16, 47). τὸν μ. ἀπέχειν have received one’s reward (in full) Mt 6:2, 5, 16 (s. ἀπέχω 1). μισθὸν λαμβάνειν receive one’s reward 1 Cor 3:8, 14; cp. Mt 10:41a (Jos., Ant. 6, 48 μὴ λαμβάνειν τὸν προφήτην μισθόν), vs. 41b; GJs 20:2 (codd.); AcPlCor 2:36. Also μ. ἀπολαμβάνειν 2 Cl 9:5; Hs 5, 6, 7b (GrBar 15:3; ApcEsdr 1:14 p. 25:9 Tdf.). τὸν μ. κομίσασθαι 2 Cl 11:5 (Theoph. Ant 2, 27 [p. 164, 19]). μισθὸν πλήρη ἀπολαμβάνειν receive a full reward 2J 8. τὸν μ. ἀποδιδόναι pay (out) the reward (Wsd 10:17) 2 Cl 20:4; cp. 11:8. ὁ τοῦ μ. ἀνταποδότης 19:11; D 4:7 (cp. τὸν μ. τῆς ἀνταποδόσεως TestJob 14:4). τὸν μισθὸν εὑρεῖν παρὰ τῷ θεῷ find one’s reward with God Hs 2:5 (μ. εὑρ. as Ezk 27:33). μισθὸν αἰτεῖν ask as a reward 2 Cl 19:1. ὁ μ. πολὺς ἐν τ. οὐρανοῖς the reward in heaven is great Mt 5:12; cp. Lk 6:23, 35. οὐκ ἔστιν μικρός 2 Cl 15:1. Coming w. the parousia Rv 11:18; 21:3. W. the obj. gen. (μ. ἀρετῆς, Did., Gen. 174, 8) μ. δικαιοσύνης reward for righteousness 20:2; D 5:2. διδόναι μισθὸν ἀντιμισθίας ὧν ἐλάβομεν give a recompense for what we have received 2 Cl 1:5 (δίδ. μ. as Ael. Aristid. 28, 10 K.=49 p. 494 D.; Sir 51:30). ἀπολέσαι τὸν μ. lose one’s reward (Jos., Ant. 1, 183a) Mt 10:42; Mk 9:41; Hs 5, 6, 7a; ἔσται μοι εἰς μ. it will bring me the reward 1:5.—τῷ ἐργαζομένῳ ὁ μ. οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα wages are not considered a favor when bestowed on one who works, but as something due the person Ro 4:4.ⓑ in an unfavorable sense, the requital that consists in punishment (Trag.; Hdt. 8, 116f; Callim., Hymn. in Dian. 263; Dionys. Hal. 10, 51; 2 Macc 8:33) ὁ μισθὸς αὐτῆς (sc. τῆς ἀδικίας) κόλασις κ. θάνατος Dg 9:2. ὁ μ. τῆς πονηρίας ἔμπροσθεν αὐτοῦ the reward of wickedness is in store for him 4:12.ⓒ reward or punishment as the case may be Rv 22:12; 1 Cl 34:3 (both Is 40:10); 21:3.—Billerb. IV 1245f (index); esp. IV 487–500: Altsynagog. Lohnlehre; KWeiss, D. Frohbotsch. Jesu über Lohn u. Vollkommenheit (Mt 20:1–16) 1927; MWagner, D. Lohnged. im Ev.: NKZ 43, ’32, 106–12; 129–39; OMichel, D. Lohnged. in d. Verkünd. Jesu: ZST 9, ’32, 47–54.—GWetter, D. Vergeltungsged. b. Pls 1912; FFilson, St. Paul’s Conception of Recompense ’32; HHeidland, D. Anrechng. des Glaubens z. Gerechtigkeit ’36; GBornkamm, D. Lohnged. im NT: EvTh ’44, 143–66; BReicke, The NT Conception of Reward: MGoguel Festschr. ’50, 195–206; MSmith, Tannaitic Par. to the Gosp. ’51, 49–73; WPesch, Der Lohngedanke in d. Lehre Jesu usw., diss. Munich ’55 (lit.); GdeRu, NovT 8, ’66, 202–22.—B. 814. DELG. M-M. EDNT. TW. Spicq. Sv. -
19 πόρρω
πόρρω adv. (the att. form [=πόρσω, cp. πρόσω in the same sense]; Pla., X.+; LXX; En; EpArist 31; Just., D. 10, 2; Tat.—Thackeray p. 123; B-D-F §34, 2) pert. to a position that is relatively distant, far (away).ⓐ used as an adv. 1 Cl 3:4; Hv 3, 6, 1. π. εἶναι be far away (B-D-F §434, 1; Rob. 546) Lk 14:32. π. ἀπό (En 32:4; Jos., Vi. 281): π. γίνεσθαι ἀπό τινος be or remain far from someone or someth. fig. (cp. Bar 3:21) 1 Cl 23:3; 30:3 (some would put in b); 39:9 (Job 5:4). π. ἀπέχειν ἀπό τινος be far removed fr. someone, fig. Mt 15:8; Mk 7:6; 1 Cl 15:2; 2 Cl 3:5 (all four Is 29:13).ⓑ used as a prep. w. gen. (Isocr., Ep. 6, 13 κινδύνων π.; Περὶ ὕψους 17, 3; Ael. Aristid. 28, 103 K.=49 p. 525 D.: π. θεῶν; Philo, Op. M. 63; Jos., Ant. 7, 71, Vi. 167; Just., D. 10, 2; Tat. 15, 2) ὧν μακρὰν καὶ πόρρω πραΰτης B 20:2. S. a for 1Cl 30:3.ⓒ as comp. of the adv. we have in the text of Lk 24:28 πορρώτερον (Aristot. et al.), and as v.l. πορρωτέρω (X., Pla.; Jos., Bell. 4, 108, Vi. 326.—Thumb 77): πορρ. πορεύεσθαι go farther.—B. 868. DELG s.v. πόρσω. M-M.
Перевод: с греческого на все языки
со всех языков на греческий- Со всех языков на:
- Греческий
- С греческого на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский